________________
પરમાત્મા મહાવીરદેવની સંસારી પુત્રી સાધ્વી પ્રિયદર્શના ! પતિ એવા જમાલિમુનિના પક્ષે પિતાની સામેના જંગમાં !
દ્રોણાચાર્યનું અન્યાય દ્વારા મૃત્યુ ક્રોધથી આગબબૂલા બની ગયેલા દ્રોણાચાર્ય ફરી શસ્ત્રસજ્જ થવાની તૈયારી કરતા હતા ત્યાં આકાશવાણી થઈ, “હે દ્રોણ ! હવે જીવનનો ખૂબ થોડો સમય બાકી છે. હવે ક્રોધમાં નહિ પણ સમતામાં લીન થાઓ.”
અને... દ્રોણ એકદમ શાન્ત થઈ ગયા. તેમણે ૫૨મેષ્ઠી જપ શરૂ કરી દીધો. તેમાં તલ્લીન બની ગયા. તે જ વખતે તેમની ઉપર ધૃષ્ટદ્યુમ્ને તલવાર ચલાવીને માથું ઉડાવી દીધું. નિઃશસ્ત્ર અને ધ્યાનસ્થ ઉપર તલવાર ચલાવવાનો અઘોર અન્યાય કરીને ધૃષ્ટદ્યુમ્ને પોતાના લલાટે કાળું કલંક લગાડી દીધું. દ્રોણાચાર્ય મૃત્યુ પામીને પાંચમા દેવલોકમાં ગયા.
અંતિમ સમાધિ સદ્ગતિ આપે
મહાસંહારનું જીવન જીવી ચૂકેલો આત્મા શું પાંચમા સ્વર્ગમાં જઈ શકે ખરો ?
હા, જો તેનો અંત સમય સુધરી જાય તો...
પ્રભુવીર ઉપર આગ છોડનારો ગોશાલક અંત સમયને સુધારીને બારમા સ્વર્ગે ગયો છે. પોતાની બે સ્ત્રીઓમાં કામાન્ય વણકર છેલ્લી પળોમાં કોઈ મહાત્માના સત્સંગથી મન્ત્રજપ કરીને સ્વર્ગમાં ગયો છે.
ઈલાચી, ચિલાતી અને દઢપ્રહારી જેવા મોહાન્ધ કે ઘાતકી માણસો અને ક્રૂર બહારવિટયાઓ છેલ્લા કેટલાક મહિના કે છેલ્લા કેટલાક કલાકોની જ સાધના કરીને નરક તરફ ધસમસતા પ્રયાણને બ્રેક મારીને સ્વર્ગ કે મોક્ષ તરફ દોડ્યા છે.
અંત સમયની સમાધિ એ ભાવિના જીવન માટે ખૂબ મહત્ત્વની છે. કોઈ પણ ધર્માત્મા અંત સમયે ઈશ્વરનું નામ ઝંખતો હોય છે.
મરણને સુધારી જતાં કુમારપાળ : માધવરાવ : પાટડીના વૈધ મહારાજા કુમા૨પાળ ઉપર વિષપ્રયોગ થયો ત્યારે તેમાંથી ઊગરી જવાના તેમણે પ્રયત્નો જરૂર કર્યા પણ જ્યારે ખબર પડી ગઈ કે કોઈ પ્રયત્ન સફળ થનાર નથી ત્યારે તે બોલી ઊઠ્યા, “મળેન્દ્રિ સખ્ખા વયમ્ખ્ખું મોતને ભેટવા માટે પણ તૈયાર છું.” અને...પરમેષ્ઠી-સ્મરણમાં લીન બનીને તે સતિમાં ગયા.
રામનું સદા નામ રટતાં માધવરાવ પેશ્વાને મરણસમયે શ્વાસનળીમાં કફ જામી જતાં રામનામ લેવાનું બંધ થયું તેથી તે રડવા લાગ્યા. અંતે કફને અતિસારમાં રૂપાન્તરિત કરીને વૈદ્યોએ મોટેથી રામનામ લેવાનું ચાલુ કર્યું કે પેશ્વા આનંદવિભોર બનીને રામનામ મોટેથી લેતાં લેતાં જ મૃત્યુ
પામ્યા.
પાટડીના મુસ્લિમ વૈદરાજે મરણ સુધારવા માટે તમામ કુટુંબીજનોનો ત્યાગ કરીને અમદાવાદની મસ્જિદમાં મુકામ કર્યો હતો. છેલ્લે છેલ્લે બાર વર્ષના નોકરને ય કોઈ બહાના હેઠળ દૂર કરી દઈને નમાજ પઢવા ઘૂંટણીએ બેસી ગયા હતા અને તેમાં જ તેમનો જીવ ગયો હતો.
સુખભર્યા અને સગવડભર્યા જીવનકાળમાં ધર્મ કેવો કર્યો છે ? તેની પરીક્ષા દુઃખભર્યા મરણસમયમાં લેવામાં આવે છે. હજારે એકાદ બે પુણ્યાત્માઓ જ આ પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થાય એટલી કઠિન આ પરીક્ષા હોય છે. રે ! સુખે ય જેને રામ સાંભરતો નથી એને મોતના મુખમાં બેસીને રામ
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૧૪૪
જૈન મહાભારત ભાગ-૨