________________
હી કારનાં વિવિધ નામેા
આહિરૂપ-સહુથી પહેલુંરૂપ તે આદિપ માયાક્ષર-માયાક્ષર અને માથાખીજના અથ સમાન છે. કામદ–સર્વ કામનાને પૂર્ણ કરનારો. આદિમંત્ર—સહુથી પહેલા મંત્ર તે આદ્ધિમત્ર. ગેલા ચવણુ –ત્રણેય લેાકનું ઐશ્વર્ય ધરાવનારા અક્ષર. પરમેષ્ઠિમીજ–અરિહં’ત, સિદ્ધ, આચાય, ઉપાધ્યાય અને સાધુ એ પાંચ પરમેષ્ઠિનુ મૂળ ખીજ તે પરમેષિબીજ, આ વસ્તુની વિશેષ સમજ જૈન ધમ માં હી કાર ઉપાસના ’ એ પ્રકરણ વાંચવાથી પ્રાપ્ત થશે.
'
૧૫
મવ્યાકરણમાં કહ્યું છે કે
मायातत्त्वं शक्तिर्लोकेशो ह्रीँ ँ त्रिमूर्तिवजेशः ।
· હી કાર માયાતત્ત્વ, શક્તિ, લેાકેશ, ત્રિમૂર્તિ અને ખીજેશ તરીકે ઓળખાય છે.
લાકના ઈશસ્વામી તે લેાકેશ. જેમાં શ્રીપાર્શ્વનાથ, ધર્શેન્દ્ર અને પદ્માવતી એ ત્રણુની મૂર્તિ રહેલી છે, તે ત્રિસૂતિ. જેશ એટલે સમ`ત્ર ખીન્નેના ઈશ અર્થાત્ સ્વામી. બ્રહ્મવિદ્યાવિધિમાં હી કારનાં નામાના સંગ્રહ નીચે પ્રમાણે થયેલા છે.
હલ્લેખા, લેાકરાજ, જગઢષિપ, લેાકપતિ, ભુવનેશ્વરી, માયા, ત્રિદેહ, તત્ત્વ, શક્તિ, શક્તિપ્રણવ આિ
લેાકરાજ એટલે લેકમાં વિશ્વમાં દીપનારા, અથવા વિશ્વમાં સહુથી શ્રેષ્ઠ, જગદધિપ એટલે જગતના અધિપ—
