________________
અપાય તો ધનની મૂર્છા કેમ ન ઊતરે? પરંતુ આપવાથી જ્યાં મેળવવાની જ ભાવના હોય ત્યાં ધનની મૂર્છા ઊતરવાનું કોઈ જ કારણ નથી. સારી ભાવનાથી આપેલું દાન સામા આત્માને હિતકર બન્યા વિના નહિ રહે. વસ્તુ છે માટે આપવાનું છે; વસ્તુ મેળવવી છે માટે નથી આપવાનું-આ વાત દાન કરનારાએ કોઈ પણ સંયોગોમાં ભૂલવી નહિ જોઈએ. એ વાત આજે લગભગ વીસરાઈ ગઈ છે. એનું સ્થાન, ‘આપવાથી મળે છે’–આવી વૃત્તિએ લીધું છે. આનું મુખ્ય કારણ પારકા પૈસે ભવ્યાતિભવ્ય સ્થાનાદિ બનાવવાની વૃત્તિ છે. આવી વૃત્તિના કારણે તે તે વસ્તુના આયોજકો નવી નવી યોજનાઓ શ્રેણીબદ્ધ મૂકતા જાય છે. અને આકર્ષક એવી તે યોજનાઓ માટે નામનાદિના લોભિયા દાતાઓ દાનને વરસાવતા જ જાય છે. આવી રીતે તૈયાર થયેલાં સ્થાનાદિમાં દિવસે દિવસે સંક્લેશનું વાતાવરણ વધતું જાય છે. ભાવ તો બિલકુલ આવતો નથી... આવી જાતની કંઈકેટલીય ફરિયાદો છેલ્લાં ૧૫-૨૦ વરસથી આપણે સાંભળતા આવ્યા છીએ. આવી વિષમસ્થિતિને અટકાવવા આજે દાનની રીતમાં જડમૂળમાંથી ફેરફાર કરવાની આવશ્યકતા છે. સ્થાનાદિ વિના ચલાવી લેતાં શીખી લેવું જોઈએ, પણ અયોગ્ય રીતે દાનાદિ દ્વારા સ્થાનાદિ નહિ બનાવવાં જોઈએ. સોસાયટી સોસાયટીએ ઉપાશ્રયાદિ બનાવી આપવાથી અને તે માટે કાયમી ફંડ વગેરે કરાવી આપવાથી લોકોને પારકા પૈસે ધર્મ કરવાની બહુ જ મજા આવે છે. સોસાયટી સોસાયટીએ જ નહિ, ઘરે ઘરે ઉપાશ્રયાદિ બનાવે પણ પોતાના પૈસે બનાવે. બીજાની પાસે પૈસા માંગીને તે બનાવી આપવાની જરૂર નથી. આવી પ્રવૃત્તિના કારણે અયોગ્ય
૧૦
