________________
૨૦૮૬ (રાગ :બંગાલભૈરવ) મન મેલા ઔર તનકો ધોએ, ક્લ કો ચાહે કાંટે બોયે. ધ્રુવ કરે દિખાવા ભક્તિકા તૂ, ઉજલી ઓઢે ચાદરિયા, ભીતર સે મન સાફ કિયા ના, બાહર માંજે ગાગરિયા; ગુરૂદેવ નિત દ્વારપે આયે, તું ભોલા રહે સોયે, મન કભી ન મનમંદિર મેં તૂને, પ્રેમ કી જ્યોતિ જલાઈ, સુખ પાને હિત દર દર ભટકે, જન્મ હુઆ દુ:ખદાઈ; અબ ભી નામ સુમિર લે ગુરૂકા, જન્મ વ્યર્થ ક્યોં ખોયે ? મન શ્વાસોના અણમોલ ખજાના, દિન દિન લુટાતા જાયે, મોતી લેને આયો જગમેં, સીપસે મન બહેલાવે; સાચા સુખે તો વોહી પાયે, નિજ આતમ ઘર આયે. મન
૨૦૮૮ (રાગ : મિશ્રભૈરવી) મનફે બહકાર્યમેં કોઈ ન આયે, યે કભી હસાયે તો કભી કરાયે, કભી રૂલાયે; યે વિષયસુખ કે કઈ રંગ દિખાયે, યે શ્વાસપેક્ષા સે નિર્વિષય હો જાયે. ધ્રુવ મનકો જગભોગ કી ચાહ હો ગઈથી , કભી ખુશી કભી ગમકી આદત પડ ગઈ થી; મનકે કહને સે બહુત દુ:ખ ઉઠાયે , વિચાર પ્રેક્ષા સે મનકા જગત ગુમ હો જાયે. મનકે મન પરમાત્મા કા ભી ધ્યાન ન કર પાયા, ધ્યાન કે સમય પુરાને દૃશ્યો કો દોહરાયા; યે સંકલા વિકલ્પો કી પૂજા કરતા આયા, શ્વાસ પ્રશ્વાસ કી ગતિ પર ધ્યાન કર પાયે. મનકે દેખનેવાલે કો દૂસરી ચીજ અલગ નજર આયે, વે દેખનેવાલા, મન સે ભિન્ન દૃષ્ટા કહલાયે; દૃશ્ચમન કે મિલન સે મનકી ઉદંડતા બઢ જાયે, દૃષ્ટાભાવ સે દેખતે હી મન આત્મા અલગ હો જાયે. મનકેo
૨૦૮૭ (રાગ : ગઝલ) મનકી તરંગ માર લે, બસ હો ગયા ભજન, આદત બુરી સુધાર લે , બસ હો ગયા ભજન. ધ્રુવ આયા હૈ તું કહાં સે, ઔર જાયેગા કહાં; ઈતના હી મન વિચાર લે, બસ હો ગયા ભજન, મનકી નેકી સભા કે સાથ, જિતની બને કરો; મત સિર હદી કા ભાર લે, બસ હો ગયી ભજન. મનકી દૃષ્ટિ સભા કે સાથ, જિતની બને કરો; સમતાકા આંજન આંજ લે, બસ હો ગયા ભજન, મનકી તુજકો બુરે બુરા કહે, તો સુનકે કર ક્ષમા; વાલી કે સ્વર સંભાર લે, બસ હો ગયા ભજન, મનકી
૨૦૮૯ (રાગ : કટારી) મનવા ! ચાલો પાછા રે, અહીં કશો સાર નહીં; જેવા આગળ આવ્યા રે, તેવું પાછા ફરવું સહી. ધ્રુવ ઉર-વૃત્તિઓ છૂટી મૂકી, એમાં ગયો ફ્લાઈ, દૃશ્ય મૂર્તિઓ સાચી માની, એમાં રહ્યો ભરાઈ; એ તો સઘળાં ફાંફાં રે, આ તો તારો દેશ નહીં. મનવા કોણ દેશથી આવ્યો આંહી? શું કરવાનું કામ ? નોકર તું છે, નથી શેઠિયો, ભૂલી ગયો ક્યમ રામ? મૂળને સંભારો રે, ચાલો નિજ દેશ મહીં. મનવા || જહાં તક એક ન જાનિયા, બહુ જાને ક્યા હોય ? || એક સબ કુછ હોતા હૈ, સબસે એક ન હોય ૧૨૫૩
ભજ રે મના
તૂ તૂ કરતા તૂ ભયા, મુઝમેં રહી ન “હું” || વારી જાઉં નામ પર, જિત દેખું તિત “તું” ||
૧૨પશે
ભજ રે મના