________________
‘તુલસી ’ રામ-સનેહ-સીલ લખિ, જો ન ભગતિ ઉર આઈ; તૌ તોહિ જનમી જાય જનની, જડ તન-તરૂનતા ગવાઈ. રામ
૨૭૭ (રાગ : પ્રભાત) જાગિયે રઘુનાથકુંવર ! પછી બન બોલે. ધ્રુવ ચંદ્ર-કિરણ શીતલ ભઈ, ચકઈ પિયુ-મિલન ગઈ; ત્રિવિધ મંદ ચલત પવન, પલ્લવ-દ્રુમ ડોલે, જાગિયેo પ્રાત ભાનું પ્રક્ટ ભયો, રજનીકો તિમિર ગયો; ભંગ કરત ગુંજ-ગાન, કમલ દલ ખોલે. જાગિયેo બ્રહ્માદિક ધરત ધ્યાન, સુર-નર-મુનિ કરત ગાન; જાગનકી બેર ભઈ, નયનપલક ખોલે. જાગિયેo તુલસીદાસ’ અતિ આનંદ, નીરખી કે’ મુખારવિંદ; દીનનકો દેત દાન, ભૂષણ બહુ મોલે, જાગિયે૦
૨૭૮ (રાગ : સોરઠ) જાનત પ્રીતિ-રીતિ રઘુરાઈ, નાતે સબ હાને કરિ રાખત, રામ સનેહ-સગાઈ. ધ્રુવ નેહ નિબાહિ દેહ તજિ દશરથ, કીરતિ અચલ ચલાઈ; એસેહુ પિતુ તે અધિક ગીધપર, મમતા ગુન ગરુઆઈ. રામ તિય-બિરહી-સુગ્રીવ સખા લખિ, માનપ્રિયા બિસરાઈ; રન પય બંધુ બિભીષન હી કો, સોચ હૃદય અધિકાઈ. રામ ઘર, ગુરુગૃહ, પ્રિય સદન સાસુરે, ભઈ જબ જઈ પહુનાઈ; તબ તહં કહિ શબરીકે ફ્લનિકી, રૂચિ માધુરી ન પાઈ. રામ સહજ સરૂપ કથા મુનિ બરનત , રહત સંકુચિ સિર નાઈ; કેવટ મીત કહે સુખ માનત, બાનર બંધુ બડાઈ. રામ પ્રેમ કનોડો રામસો પ્રભુ, ત્રિભુવન તિહું કાલ ન ભાયી; ‘તેરો રિની' કર્યો હ કપિ સોં, એસી માનહિ કો સેવકાઈ. રામ | ફીકર સબકો ખાત હૈ, ફીકર સબકી પીડ ||
ફીકર કી ફાકી કરે, ઉસકા નામ ફકીર ભજ રે મના
૧૬૮)
૨૭૯ (રાગ : ડુમરી) ઠુમક ચલત રામચંદ્ર, બાજત પયજનિયાં. ધ્રુવ ક્લિત ઊઠી ચલત ધાય, પરત ભૂમિ લટપટાય; ધાય માતુ ગોદ લેત, દશરથકી રનિયાં. કુમ0 અંચલ રજ અંગ ઝારી, વિવિધ ભાંતિ કરી દુલાર; તનમનધન વારી ડારી, બોલત મૃદુ બચનિયાં. કુમ0 મોદક મેવા રસાલ, મનમાનૈ સો લેહુ લાલ;
ઔર લેહુ રૂચિ પાન, કંચન ઝુનઝુનિયાં. કુમ0 બિઠુમસે લલિત અધર, બોલત મુખ બચન મધુર; નાસા એરૂ અધર બીચ, લટકત લટકનિયાં. કુમક સુખમાકે શિવ કબુ, ગ્રીવ તીનરેખ રૂચિર; વદન સુચિર કુટિલ ચીકુર, મંદ મંદ હનિયાં, ડુમ0 ભ્રકુટિ ત્રિભંગ અંગ, કછની કછે કટિ નિપંગ; રેખા દ્રય ઉદરબીચ, સિંહસી ઇવનિયાં. કુમ0 અભુત છબિ અતિ અપાર, કો કવિ જો બરણે પાર; કહીં ન સક્ત શેષ જાકે, સહસ્ત્ર દોઉ રસનિયાં. કુમક ‘તુલસીદાસ’ અતિ આનંદ, નિરખી કં મુખારબિંદ;
રઘુવર કે છબિ સમાન, રઘુવર છબિ બનિયાં. હુમw અલખ અમૂરતિ અરૂપી અવિનાશી અજ, નિરાધાર નિગમ નિરંજન નિરંધ હૈ, નાનારૂપ ભેસ ધર્મે, ભેસકીં ન લેસ ધરે, ચેતન પ્રદેશ ધરે, ચેતનક્ક ખંધ હૈ; મોહ ધરે મોહીં હૈ વિરાજૈ તોમેં તો હીંસો ને તોહસો ન મોહીસી ન રાગ નિરબંધ હૈ, ઐસો ચિદાનંદ યાહી ઘટમેં નિકટ તેરે, તાહિ તું વિચારૂ મન ઔર સબ ઢંઢે હૈ.
ચાહ ગઈ ચિંતા ગઈ, મનવા બેપરવાહ જિસકો કછુ ના ચાહિયે, વો શાહનકા શાહ '૧૬૯)
તુલસીદાસ