________________
૧૦૫૬ (રાગ : જોગિયા)
રૂકમનિ મોહિ વ્રજ બિસરત નાહીં;
વા ક્રીડા ખેલત જમુના-તટ, બિમલ કદમકી છાંહી. ધ્રુવ ગોપબધૂકી ભૂજા કંઠ ધરિ, બિહરત કુંજન માંહી; અમિત બિનોદ કહાં લૌ બરની ? મો મુખ બનિ ન જાહી. રૂકમનિ સકલ સખા અરૂ નંદ જસોદા, વે ચિતર્ત ન ટરાહી; સુતહિત જાનિ નંદ પ્રતિપાલે, બિછુરત બિપતિ સહાહી, રૂક્રમનિ યધપિ સુખનિધાન દ્વારાવતિ, તોઉ મન કહું ન રહાહી; ‘સૂરદાસ' પ્રભુ કુંજ-બિહારી, સુમિરિ સુમિરિ પછિતાહી. રૂકમનિ
૧૦૫૭ (રાગ : મધુવંતી)
રે જબ નાથ હૃદયમેં આવે;
પાતક જનમ જનમકે સંચિત, પલમેં વિનાશ પાવે. ધ્રુવ
લેશ ન રહત દુ:ખ દારિદ્ર, શોક સમૂલ બહાવે; ધીરજ, ક્ષમા, શાંતિ, કરૂનાદિક, આપ સકલ ચલી આવે. રે જબ૦
બિનહીં સાર્ઘ યમ નિયમાદિક, યોગ અંગ સધી જાવે; પરમ પ્રભાસમ પ્રબલ પ્રાણ મન, અનાયાસ ઠહરાવે. રે જબ
બરસન નૈન હોય અંબુજ, રોમ રોમ પુલકાવે; ગદ્ ગદ્ બચનો નિકલે મુખસોં, બાર બાર મુસકાવે. રે જબ૦ છિન્ છિન્ ઉઠત લહર આનંદકી, તન શુદ્ધિ બિસરાવે; ‘સૂરશ્યામ’ સુખ પ્રભુ દર્શનકો, કૈસે વરણી સુનાવે ? રે જબ૦
ભજ રે મના
૧૦૫૮ (રાગ : જોગિયા)
રે મન કૃષ્ણ નામ કહિ લીજૈ,
ગુરુકે બચન અટલ કરિ માનહુ, સાધુ સમાગમ કીજૈ. ધ્રુવ
જ્ઞાન જીવકી સજગતા, કરમ જીવકી ભૂલ જ્ઞાન મોખ અંકુર હૈ, કરમ જગતૌ મૂલ
१४०
પઢિયે સુનિયે ભગતિ ભાગવતિ, ઔર કહા કથિ કીજે; કૃષ્ણ નામ બિન જન્મ બાદિ હૈ, વૃથા જીવન કહા જીજ્જૈ. રે મન કૃષ્ણ નામ રસ બહ્યો જાત હૈ, તૃષાવંત હોઈ પીજે; ‘સુરદાસ' હરિશરણ તાકિયે, જનમ સફ્ત કરિ લીજૈ. રે મન
૧૦૫૯ (રાગ : બિહાગ)
વૃક્ષન સે મત લે, મન તૂ વૃક્ષનસે મત લે. ધ્રુવ
કાટે વાકો ક્રોધ ન કરહીં, સિંચત ન કરહિં નેહ. મન ધૂપ સહત અપને સિર ઉપર, ઔરકો છાંહ કરેત. મન જો વાહીકો પથર ચલાવે, તાહીકો ફ્લુ દેત. મન ધન્ય ધન્ય યે પર-ઉપકારી, વૃથા મનુજકી દેહ. મન ‘ સૂરદાસ’ પ્રભુ કહે લગિ બરની, હરિજનકી મત લે. મન
૧૦૬૦ (રાગ : તિલકકામોદ)
શ્યામ મોહિ તુમ બિન કછુ ન સુહાવૈ;
જબ તેં તુમ તજિ વ્રજ ગયે, મથુરા હિય ઉથલ્યોઈ આવે. ધ્રુવ બિરહ વિથા સગરે તનુ વ્યાપી, તનિક ન ચૈન લખાવે; કલ નહિં પરત નિમેષ એક મોહિં, મન-સમુદ્ર લહરાવૈ. શ્યામ નંદ ઘર સૂનો, મધુબન સૂનો, સૂની કુંજ જનાવૈ; ગોઠ, બિપિન, જમુના-તટ સૂનો, હિય સૂનો બિલખાવૈ. શ્યામ અતિ વિવ્હલ વૃષભાનુનંદિની, નૈનનિ નીર બહાવૈ; સકુચ બિહાર પુકારિ કહતિ સો, શ્યામ મિલૈ સુખ
પાવૈ. શ્યામ
જ્યાઁ તન કંચુક ત્યાગસૌ, વિનસૈ નાહિં ભુજંગ ત્યાઁ સરીરકે નાસહૈ, અલખ અખંડિત અંગ
૪૧
સૂરદાસ