________________
૧૦૧૯ (રાગ : કાફી)
ઉધો, કર્મન કી ગતિ ન્યારી,
સબ નદિયોં જલ ભરિ-ભરિ રહિર્યાં, સાગર કેહિ બિધ ખારી. ધ્રુવ ઉજ્જવલ પંખ દિયે બગુલાકો, કોયલ કેહિ ગુન કારી; સુંદર નયન મૃગાકો દીન્હે, બન-બન રિત ઉજારી. ઉઘો મૂરખ મૂરખ રાજે કીન્હેં, પંડિત ફિત ભિખારી; ‘સૂર શ્યામ' મિલનેકી આશા, છિન-છિન બીતત ભારી. ઉઘો
૧૦૨૦ (રાગ : બિહાગ)
ઉધો ! તુમ તો બડે વિરાગી,
હમ તો નિપટ ગંવારિ ગ્વાલિની, શ્યામરૂપ અનુરાગી. ધ્રુવ જેહિ છિન પ્રથમ શ્યામ છબિ દેખી, તેહિ છિન હૃદય સમાની;
નિકસત નહિં અબ કૌનેહૂ બિધિ, રોમ-રોમ ઉરઝાની. ઉધો આઠો જામ મગન મન નિરખત, શ્યામ મુરતિ નિજ માહીં; દંગ નહિં પેખત અન્ય વસ્તુ જગ, બુદ્ધિ વિચારત નાહી, ઉધો
ઉર્ધા ! તુમ્હારો જ્ઞાન નિરંતર, હોઉ તુમહિં સુખકારી; હમ તૌ સદા શ્યામ રંગ રાંચી, તાહિ ન સકહિં ઉતારી. ઉધો
ભજ રે મના
૧૦૨૧ (રાગ : ચંદ્રકોશ)
ઉધો મોહિં વ્રજ બિસરત નાહી;
હંસસુતાકી સુંદર કલરવ, અરૂ તરૂવનકી છાહીં. ધ્રુવ વે સુરભી વે બચ્છ દોહની, ખિરક દુહાવન જાહીં; ગ્વાલબાલ સબ કરત કુલાહલ, નાચત ગહ-ગહ બાહીં. ઉધો૦ યહ મથુરા કંચનકી નગરી, મનિ-મુક્તા જિહિ માહી; જબહિં સુરત આવત વા સુખકી, જિયા ઉમગત સુધ નાહી. ઉધો
જૈસે કાઠ મેં અગનિ હૈ, ફૂલ મેં હૈ જ્યો બાસ હરિજન મેં હરિ રહત હૈં, ઐસે પલટૂદાસ
૬૨૪
અનગિન ભાંતિ કરી બહુ લીલા, જસુદા નંદ નિબાહી; ‘સૂરદાસ' પ્રભુ રહે મૌન મહ, યહ કહ-કહ પછિતાહીં. ઉધો
૧૦૨૨ (રાગ : કાલિંગડા)
ઉધો ! મૈંને સબ કારે અજમાયે.
ધ્રુવ
કોયલ કે સુત કાગા પાલે, હસિ હંસિ કંઠ લગાયે; પંખ જમે તબ ઊડને લાગે, કુલ અપને કો ધાયે. ઉધો૦ કારે નાગ પિટારીમેં પાલે, હિત કરી દૂધ પિલાયે; જબ સુધિ આઈ અપને કુટુંબકી, અંગુરિન મેં ડસિ ખાયે. ઉઘો
કારે ભંવરા મદકે લોભી, કલિ દેખિ મંડરાયે; જબ વહ ખિલકર પરિ ધરનિ પર, ફેરિ દરસ નહિં પાયે. ઉઘો કારે કેસ સીસ પર રાખે, અતર ફુલેલ લગાયે; સો કારે નહિ ભયે આપને, શ્વેત રૂપ દરસાયે. ઉઘો કારેકી પરતીતિ ન કીજૈ, કારે હર બુઝાયે; ‘સુરશ્યામ' કો કહા અજમય, બાર બાર અજમાયે. ઉધો
૧૦૨૩ (રાગ : ચલતી)
ઐસે સંતનકી સેવા, કર મન ઐસે સંતની સેવા. ધ્રુવ શીલ-સંતોષ સદા ઉર જિનકે, નામ રામકો લેવા. કર મન આન ભરુંસો હૃદય નહિ જિન, ભજન નિરંજન દેવા. કર મન૦ જીવનમુક્ત ફિરે જગમાંહી, જ્યે નારદ મુનિ દેવા. કર મન જિનકે ચરણકમલકું ઈચ્છત, પ્રયાગ યમુના રેવા. કર મન ‘સુરદાસ' કર ઉનકી સંગત, મિલે નિરંજન દેવા. કર મન૦
સિંહદી મેં લાલી રહે, દૂધ માંહિ ઘીવ હોય પલટૂ તૈસે સંત હૈ, હરિ બિન રહે ન કોય
૨૫
સૂરદાસ