________________
૩૭ (રાગ : શિવરંજની). અવધૂ સો જોગી ગુરુ મેરા, ઈન પદકા, કરે રે નિવેડા. ધ્રુવ તરૂવર એક મૂલ બિન છોયા, બિન કુલે ફ્લ લાગી; શાખા પત્ર નહીં કશું ઉનકું, અમૃત ગગને લાગા. અવધુo ગગન મંડલમેં ઉનમુખ કૂવા, ઉંહા હૈ અમીકા વાસ; સુગરા હોવે સો ભરભર પીવે, નગુરા જાવે પ્યાસા. અવધુ ગગન મંડલમેં ગÉઆ બિહાની, ધરતી દૂધ જમાયા; માખન થા સો વિરલા પાયા, છાર્સે જગ ભરમાયા, એવધુ થડ બિનુ પત્ર, પત્ર બિનુ તુંબા , બિન જિવા ગુણ ગાયા; ગાવનેવાલેકો રૂપે ન રેખા, સુગુરુ સોહી બતાયા. અવધુo આત્મ અનુભવ બિન નહીં જાને, અંતર જ્યોતિ જગાવે; ઘટ અંતર પરખે સોહી મૂરતિ, ‘આનંદઘન’ પદ પાવે. અવધુo
૩૯ (રાગ : આશાવરી) અવધૂ નટ નાગરકી બાજી, જાણે ન બ્રાહ્મણ કાજી . ધ્રુવ થિરતા એક સમયમે હાને, ઉપજે વિણસે તબહીં; ઉલટ પલટ ધ્રુવસત્તા રાખે, યા હમ સુની ન કબહી. અવધુo એક અનેક અનેક એક કુની, કુંડળ કનક સુભાવે; જલતરંગ ઘટમાટી રવિકર, અગનિત તાહી સમાવે, અવધુo ‘ૐ’ ‘નાહિ’ હૈ વચન અગોચર, નય પ્રમાણ સતભંગી; નિરપખ હોય લખે કોઈ વિરલા, ક્યા ? દેખે મત જંગી. અવધુ સર્વમયી સરવાંગી માને, ન્યારી સત્તા ભાવે; ‘આનંદઘન’ પ્રભુ વચનસુધારસ, પરમારથ સો પાવે. એવધુo
૩૮ (રાગ : તોડી) અવધુ ક્યા માગું ગુણહીણા ? વે ગુણ ગનિ ન પ્રવીણા. ધ્રુવ ગાઈ ન જાણું, બજાઈ ન જાણું, નવ જાણું સૂર ભવા; રીઝ ન જાણું, રિઝાઈ ન જાણું, નહિ જાણું પદ સેવા, અવધુo વેદ ન જાણું, ક્તિાબ ન જાણું, જાણું ન લક્ષણ છંદા; તર્ક, વાદ-વિવાદ ન જાણું, ના જાણું કવિ ફંદા. અવધુo જાપ ન જાણુ, જુવાબ ન જાણુ, નવ જાણું કછુ મંતા; ભાવ ન જાણું ભક્તિ ન જાણું, જાણું ન શિરા તાતા. અવધુo જ્ઞાન ન જાણું, વિજ્ઞાન ન જાણું, ના જાણું ભજનામાં; * આનંદઘન’ પ્રભુ કે ઘરદ્વારે, રટન કરું ગુણ ધામા. અવધુo
૪૦ (રાગ : માલકૌંસ) અવધૂ નામ હમારા રાખે, સો પરમ મહારસ ચાખે. ધ્રુવ નહીં હમ પુરુષા, નહીં હમ નારી, વરન ન ભાત હમારી; જાતિ ન પાંતિ, ન સાધન સાધક, નહીં હમ લઘુ, નહીં ભારી. અવધુo નહીં હમ તાતે, નહીં હમ સીરે, નહીં દીર્ઘ નહીં છોટા; નહીં હમ ભાઈ, નહીં હમ ભગિની, નહીં હમ બાપ ન બેટા. અવધુo નહીં હમ મનસા, નહીં હમ શબ્દા, નહીં હમ તનકી ધરણી; નહીં હમ ભેખ , ભેખધર નાહીં, નહીં હમ કરતા કરણી. અવધુo નહીં હમ દરશન , નહીં હમ પરશન, રસ ન ગંધ કુછ નાહીં;
આનંદઘન’ ચેતનમય મૂર્તિ, સેવક જન બલિ જાહિ. અવધુo બાલુમાંહિ તેલ નાહિં નિકસત કાહૂ વિધિ, પથ્થર ન ભીંજે બહુ બરસત ઘન હૈ, પાનીકે મથેતેં કહું, ઘીઉં નહિ પોઇયત, કૂકસકે કૂટે કહ્યું, નિક્સત કન હૈ; સૂચહીંકી મૂઠી ભરિ, હાથ ને પરત કછુ, ઉસરમે બોયે કહા, નિપજત અન હૈ, ઉપદેશ ઔષધ સો કૌન વિધિ લાગે તોહિ ? સુંદર અસાધ રોગ, ભયો જાકે મન હૈં.
તુમ બિન મેં વ્યાકુલ ભયો, જૈસે જલબિન મીન | જન્મ-જરા મેરી હરો, કરો મોહિ સ્વાધીના
આનંદઘનાજી
દાસ કહાવત કઠિન હૈ, મેં દાસનકો દાસ
અબ તો ઐસા હો રહું, કે પાંવ તલકી ઘાસ ભજ રે મના
(૨૮)