Page Text
________________
jain
(૪) દેવતાનું આયુષ્ય ૪ પ્રકારે બાંધે :
૧. સંયમ પાળે ૨. શ્રાવકના વ્રત પાળે ૩. અજ્ઞાન દશાથી તપ કરે ૪. અનિચ્છાથી કષ્ટ સહન રહે.
છ પ્રકારે અજીર્ણ :૧. જ્ઞાનનું અજીર્ણ ૨. દાનનું અજીર્ણ ૩. તપનું અજીર્ણ ૪. ક્રિયાનું અજીર્ણ ૫. ધનનું અજીર્ણ
૬. બલનું અજીર્ણ
છ સુફલ ઃ
(૫) મોક્ષ પ્રાપ્તિ ૪ પ્રકારે :– ૧. સમ્યગ્ જ્ઞાન ૨. સમ્યગ્દર્શન ૩. સમ્યક્ ચારિત્ર ૪. સમ્યક્ તપ, આ ચારેયની ઉત્તમ આરાધના કરી કેવળ જ્ઞાન અને કેવળ દર્શનનું ઉપાર્જન કરવાથી અવશ્ય મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.
અંધાઃ
૧. ક્રોધથી અંધ.
૬. દ્વેષથી અંધ.
૨. માનથી અંધ. ૩. માયાથી અંધ.
૪. લોભથી અંધ.
૫. રાગથી અંધ.
૧. જ્ઞાનનું સુફલ ૨. દાનનું સુફલ
૩. તપનું સુફલ ૪. ક્રિયાનું સુફલ ૫. ધનનું સુફલ ૬. બલનું સુફલ
યશો ભાવના શું છે ? :
6
=
ક્રોધીના અવગુણ :—
દસ મુંડનઃ
ઘમંડ, કુતર્ક યશોકામનાની મતિ
માનવ કંઈ કરીને યશ—પ્રશંસા ઈચ્છે તે અવગુણ છે.
માનવ કંઈ કરીને બીજાથી પોતાને ચઢિયાતો દેખાડવા ઈચ્છે તે અજ્ઞાનદશા છે.
173
૭. જન્મથી અંધ.
૮. વિષયના અંધ.
૯. દિનના અંધ(ઘુવડ) ૧૦. રાતના અંધ(રતાંધળા).
માનવ કંઈ કરીને પોતાને ઊંચા અને બીજાઓને નિમ્ન દેખાડવા ઈચ્છે તો તે મૂર્ખતા છે.
જ્ઞાની કહે છે કે— યશ, પૂજા, સત્કાર, સન્માનને કીચડ સમાન સમજો. આ બધા અહંભાવના પોષક છે. તે આત્માને માટે સૂક્ષ્મ
શલ્ય છે, કાંટા છે. માટે યશ અને નામનાની ચાહના કરવી, તે આત્માની અવનતિ કરવાની એક પ્રક્રિયા છે.
૧. ક્ષમા કરવી.
૨. ઘમંડ રહિત હોવું.
૩. કપટવૃત્તિ છોડીને સરલ થવું. ૪. લોભ લાલસાનો ત્યાગ.
૧. શ્રોતેન્દ્રિય મુંડન
ક્રોધ
અન્યથી ઘૃણા, ઇર્ષ્યા
લાલસા, કંજૂસાઈ, પર–તિરસ્કાર લડાઇ, આત્મોત્કર્ષ–સ્વપ્રશંસા
સુખી અને ઉન્નત જીવનના ત્રણ ગુણ :– (૧) કમ ખાઓ (૨) ગમ ખાઓ (૩) નમ જાઓ. દસ શ્રમણ ધર્મ :
-
૨. ચક્ષુઇન્દ્રિય મુંડન ૩. ઘ્રાણેન્દ્રય મુંડન
નમ્રતા, નિરહંકાર
લઘુતા, અનુકમ્પા શાંતિ, નિર્મોહ, અલ્પેચ્છા આત્માનંદ, પ્રેમ, સમભાવ વૃદ્ધિ
૫. મમત્વ પરિગ્રહથી મુક્ત થવું.
૬. સત્યવાન હોવું, ઇમાનદારીથી ભગવદાશા પાલન.
સંતોષ, દાન, સદ્વ્યવહાર
સેવા–ભાવ, ગંભીરતા, ગમ ખાવી.
૪. ૨સનેન્દ્રિય મુંડન ૫. સ્પર્શેન્દ્રિય મુંડન
ક્રોધી મહા ચંડાલ આંખ્યા કરદે રાતી,ક્રોધી મહા ચંડાલ ઘડ–ઘડ ધ્રૂજે છાતી, ક્રોધી મહા ચંડાલ ગિણે નહીં માતા ભાઈ,ક્રોધી મહા ચંડાલ દોનો ગતિ દેત ડુબાઈ, ક્રોધી મહા ચંડાલ ગિણે નહીં થાલી કુંડો,ક્રોધી મહા ચંડાલ જાય નરકમાં ઊંડો.
કથાસાર
૭. મન, વચન અને કાયાનો અને ઇંદ્રિયોનો પૂર્ણ સંયમ હોવો. ૮. તપસ્યા અને સ્વાધ્યાયમાં લીન રહેવું.
૯. ત્યાગ પચ્ચક્ખાણ કરવા, શ્રમણોને પોતાના આહારાદિ દેવા.
૧૦. શુદ્ધ બ્રહ્મચર્ય પાલન (મન, વચન અને કાયાથી).
૬. ક્રોધ મુંડન—ગુસ્સો નહીં કરવો. ૭. માન મુંડન—ઘમંડ નહીં કરવો.
૮. માયા મુંડન–કપટ નહીં કરવું. ૯. લોભ મુંડન–લાલસાઓ છોડવી. ૧૦. શિરમુંડન–લોચ કરવો.
પાંચે ય ઇન્દ્રિયોના મનોજ્ઞ વિષયોની લાલસા ન રાખવી અને શુભ અશુભ સંયોગોમાં રાગદ્વેષ નહીં કરતાં તટસ્થ ભાવમાં રહેવું, તે ઈન્દ્રિયોનું મુંડન કહેવાય છે.
| SR No. | 009130 |
| Book Title | Kathasar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Yuth Foram |
| Publisher | Jain Yuth Foram |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 305 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 7 MB |