________________
(૧૩૦)
જણાવવામાં આવે છે. * * * જે જે ઠેકાણે મારા ભકતો ઔદુંબરની પ્રદક્ષિણા કરે, તે તે ઠેકાણાના લોકોએ તેને ખાવાપીવાની જણસને બંદેબ
ત કરે; એમ કરવામાં તેમનું હિત છે. જે મારો ભક્ત તેમાં ચૂકશે, તેને શિક્ષા થશે. પરંતુ કોઈને દેહાંતદંડની શિક્ષા થશે નહીં. કારાગ્રહવાસ અને દેહાંત શિક્ષાને દેશવટામાં સમાવેશ થશે. માર્ગ ઉપર ખૂન કરનાર પછી તે ગરીબ કે શ્રીમંત હેય, તેને દેશવટો દેવામાં આવશે. જીવતાં પ્રાણીઉપર જુલમ કરનાર કિવા મારનારને, તેને હાથપગ કપાવી ને નાખતાં ઉપવાસમાં રાખવામાં આવશે. (અર્થાત તેઓ પાસે ઉપવાસ કરાવવામાં આવશે.) શારાંસ એ કે, અપરાધિઓ પ્રતિ પણ હું નિરંતર કૃપાદૃષ્ટિ રાખીશ.
૫ આગળ જણાવવામાં આવતાં પ્રાણીઓને મારવા નહી. પોપટ, મેના, બતક, બગલા, ઘુવડ, ગીધ, ચામાચીડીવાગોળ, કાગડા, કબુતર આદિ, તથા બકરી, ઘેટી, ડુકરીઆદિ એમાં જનાવરોનું ભક્ષણ કરવું નહી; તેમ પૈસા માટે તેમનો વધ કરે નહી. દરેક મહીનાની ચૌદશ, પૂર્ણિમા અને અમાવાસ્યાને દિવસે બળદને ચરવા છોડવા નહી."
કે મારા રાજ્યકાળના બારમા વર્ષમાં લોકોના હિતને માટે મેં એક આદેશ બહાર પાડ્યો હતો, તે આદેશ રદ કરી, તથા ભારે પૂર્વનો ધર્મ મેં ફેરવી નાખે છે, એમ જણાવી હું અને ફરીને આજ્ઞા કરું છું કે, જેમના મત મારાથી જુદા હોય તેમને હું પ્રાર્થના કરું છું કે, તેમણે સત્વરેજ મારા ધર્મમાં આવી શાશ્વતું સુખ મેળવવું. આવી આશાથી મેં આ આદેશ જાહેર કર્યો છે.
છ આગલા રાજાઓ આવી ઈચ્છા કરતા કરતા મરણ પામ્યા. રાજા જ્યારે ધર્માંતર કરે છે ત્યારે તે ધર્મનો કે ઉકર્ષ થાય છે? હલકા માણસેના ધર્મ સ્વીકારથી જયારે ધર્મની વૃદ્ધિ થાય છે, ત્યારે રાજકુલે તે ધર્મ સ્વીકારે તે તેની કેટલી વૃદ્ધિ થાય ? આજદન સુધિમાં ધર્મોપદેશ માટે ધમપદેશકોને દેશદેશાંતર મોકલવાને મેં કેટલું કર્યું છે? તે સર્વ વિદિત વાત છે.
૧ આ લેખમાના બીજા કેટલાંક પક્ષિઓનાં નામે સમજાતાં નથી; અને છેલું વાકય પણ સંબંધ વિનાનું છે. મને તો તેનો અર્થ એમ લાગે છે કે, પ્રત્યેક માસની ચાદસ, અમાસ અને પુનમને દિવસે બળદોને ખેતીમાં જોડવા નહીં. અર્થાત્ બળદે વિગેરે પ્રાણીઓને તે તે દિવસે ઉપયોગમાં લેવા નહીં; પણ તેઓને વિશ્રાંતિ આપવી,
Aho ! Shrutgyanam