Page Text
________________
( ૧૦ )
દુસાર રાજાના માનીતા હતા, તે, પ્રસગને પ્રતિકુલ વર્તવાથી ચાડી સેનાસાથે પાટલીપુત્રપર ચડી જતાં માર્યા ગયે. સુસીમ માથા ગયા એટલુ જ નહીં, પરંતુ તેના ઉપરથી દાખલા લેઇ આશાફે બવધનું ધાર કાર્ય કર્યું. અને જે કદી એમ થયુંજ હોય તે આપણે તે મહા ધર કાર્યના બીજરૂપે સુસીમનેજ ગણી'; કારણુકે, સુસીમની આ ચડાઇથી ચમકેલા અને દ્વેષથી ભરાએલા ઢાવાને લીધેજ તેણે તે કાર્ય કર્યુ હતુ.
પૂર્વ તરફના રાજ્યકુટુંમોમાં જાણે પર પરાથી ચાલતા હોય તેમ બધુ આનું રૂધિર રેડવાને ચાલ જોવામાં આવે છે. હિંદુ, મુસલમાન, ચીના અને બીજી ઉત્તરપૂર્વ તરફની પ્રજાએાના ઇતિહાસમાં પણ આવા અેક દાખલાએ મળી આવશે. રાજ્યા ધારણુની પ્રાચીન અવસ્થાના નાશ થયા, તેજ એનું કારણુ હાય, એમ કેમ ન કહેવાય ? પુરાણામાં શ્રેષ્ઠ ગણાયેલાં રાજ્યકુટુંબેામાં તે જ્યેષ્ટ પરપરાજ સચવાએલી છે. મેટા બધુને કનિષ્ટ બંધુઓ પોતાના ડિલ જેવા માનતા હતા; અને તે વડિલ બધુ રાજ્ય આપે તે પણુ તેની હયાતિમાં તે લેવું, એ કનિષ્ટને ધર્મ નથી, એવી તેમના મનપર પરપરાની છાપ હતી. યેાધ્યાની રાણી કૈકેયીના પુત્ર ભરત એ રીવાજના અપૂર્વ દૃષ્ટાંત જેવે છે. મહાભારતના જ્યેષ્ટા યુધિષ્ટિરથી વધારે બળવાન ભીમાનુંનાદિ નાયકો પણ એ રીવાજના પ્રબળ દષ્ટાંતરૂપ છે. બ્રાહ્મણાની એકહથ્થુ સત્તાથી લેાકાના મેઢા સમૂહને કદાપિ અપ્રીયતા ઉત્પન્ન થઇ હશે, અને તે નજ પરિણામે યુદ્ધેાદયથી ભરતખંડમાં ધર્મક્રાંતિના કાળ પ્રવત્યો હશે, તે પણ્ સત્યાસત્ય નિરીક્ષક કોઇ પણ ઋતિહાસકને એટલું તેા સ્વીકારવુંજ પડશે કે, ધાર્મિક આમતેમાં અને ઉત્તમતામાં બ્રાહ્મણોએ બીજાએ કરતાં પેાતાની શ્રે છતા જાળવવામાટે પેાતાના પક્ષમાં કઈક વર્તન ચલાવ્યાં હતાં, તાપણુ તેમની સામાન્ય-સર્વે લેકને માટે નિમાએલી શિક્ષાએ તે નીતિના ઉત્તમ સિદ્ધાંતઉપર રચાએલી હતી. મૂળ સિદ્ધાંતનું ઉલ્લંધન કરી પેાતાના લાભમાં જઇ લેકપીડારૂપ થષ્ઠ રહેલી એ રીતીએ જાતિભેદ વગરના નવા ધર્મમાં નાશ પામી, તથા પરંપરાના પ્રાચીન સરકાર પણ તેના ઉગ્ર સ્વરૂપમાં નષ્ટપ્રાય થઇ ગયે. તે એમ ન થયું હાત, અને જો પ્રાચીન રીતિએ ચાલુ રહેલી હાત, તથા આર્યનીતિના સંસ્કાર તે કાળે જેવાને તેવાજ હાત તે। દાશરથી અને પાંડવે જેવા વડિાની આજ્ઞાને મસ્તક ઉપર ધારણ કરનારની આ પવિત્ર ભૂમિઉપર કનિષ્ટબ જેટાના રૂધિરના તરસ્યા થાત નહીં. અશાકરાળ
Aho! Shrutgyanam
| SR No. | 009123 |
| Book Title | Jain Dharm no Prachin Itihas Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal Hansraj |
| Publisher | Shravak Hiralal Hansraj |
| Publication Year | |
| Total Pages | 202 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |