________________
અરિહંત પટ્ટ
માટે અરિહંતને નમસ્કાર કર્યા -
રશિયાના મુન્ચ લેખક ટાલ્સટોયને માણસની જરૂર પડી. તેણે જે ઉમેદવાર પસંદ કર્યો તેની પાસે કાઈ જ ભલામણ ચિઠ્ઠી ન હતી. ટોલ્સટોયના પરમ મિત્રે ફરિયાદ કરી કે જેની પાસે કે!ઈ જ ભલામણુ ચિઠ્ઠી કે પ્રમાણપત્ર ન હતું તેમને તમે પસદ કર્યા ?
ટાલ્સટાય કહે હા !
તે ઉમેદવાર પેાતે જીવતુ' જાગતુ પ્રમાણપત્ર હતા. તેની વાણીમાં વિવેક હતા, વસ્ત્રોમાં સ્વચ્છતા અને સાદાઈ હતી. પ્રત્યુત્તરમાં આત્મ વિશ્વાસ હતા, વનમાં સચ્ચાઇના આવિર્ભાવ હતા માટે તેને કોઈ જ પ્રમાણપત્રની જરૂર ન હતી.
અમે પણ અરિહંતને દેવ તરીકે આરાધવા કહ્યું તેનુ" કારણ આ જ છે, તેમના અતિશયા એ જ જીવતાં જાગતાં પ્રમાણપત્રો છે.
ચાર અતિશય મૂત્રથી,
ઓગણીસ દેવના કીધ
ચેાત્રીશ એમ અતિશયા સમવાયાંગે પ્રસિદ્ધ
કેમ ખપ્યાથી અગિયાર,
સિદ્ધચક યંત્રને યાદ કરો. ખરાબર મધ્યમાં એટલે કે કેન્દ્રમાં અરિહંત બિરાજમાન કર્યા છે અને ચાર દિશા તથા ચાર વિદિશામાં બીજા આઠ પદ ગોઠવાયા છે. આ આઠ પદમાં વચ્ચે રહેલા અરિહંત પરમાત્માના સુંદર સંબધ જોડવાના છે.
જેમકે—મત્ર સિદ્ધ, તત્ર સિદ્ધ ઘણાં હોય પણ આપણે તે અરિહંતના માર્ગ ને અનુસરીને આઠેક ક્ષય કરી મેાક્ષને પામેલા સિંહોન જ નમસ્કાર કરવાના છે. મતલબ કે નમો સિઢાળ પદ સાચું પણ આગળ હિત હોય તે—એટલે કે નમો અસ્તૃિત સિદ્ધા—અરિહંત પદની અનુવૃત્તિ આ રીતે આઠે પદમાં સમજવાની છે.
એ રીતે વ્યાકરણાચાય, ન્યાયાચાર્ય, વેદાન્તાચાર્ય એવા બધાંને નમસ્કાર નથી કરવાના પણ અરિહંતના શાસનમાં કહેલા પચ-આચાર પાળે—સૂત્રા જાણે તેને માટે નમો અયિાળ મુકયું.
