________________
ઇચ્છાનું ઇન્વેક્શન
ઇચ્છા અને આશાની બાબતમાં આપણે હંમેશા થાપ ખાઈએ છીએ. ઇચ્છા ઘટાડવાનું મન હોય છે, આશા છોડવાનું મન પણ થાય છે. ઉપજતું કાંઈ નથી. ઇચ્છાનું કામ મોંઘવારી જેવું છે, એ વધે છે, ઘટતી નથી. મોંઘવારી સામે લડવાનો જે ઈલાજ છે તે જ ઇચ્છા સામે લાગુ પાડીએ તો તકલીફ જરૂર ઘટે. મોંઘવારીમાં અમુક વસ્તુ ખરીદવાની છોડી દઈએ છીએ. થોડામાં ચલાવતા શીખી જઈએ છીએ. જે છે તેમાં રાજી રહીએ છીએ. મોંઘવારીને દોષ દઈએ છીએ. એમ હવે ઇચ્છાની સામે પગલાં લેવાના.
જેટલી ઇચ્છા થાય તેટલી બધી જ પૂરી નહીં કરવાની ઇચ્છા સંતોષવાની બાબતમાં ઉણોદરી રાખવાની ઇચ્છા થાય એટલે એને સંતોષવી જ જોઈએ એવો નિયમ કોઈ ડૉક્ટરોએ ઘડ્યો નથી. એ નિયમ આપણે જ ઊભો કર્યો છે. તોડી પાડવાનો એ નિયમને. ઇચ્છા આકાશની ઉપમા પામી છે. એ કદી પૂરાતી નથી. એની પર લગામ જ બાંધવી પડે.
કપડાં લેવાની ઇચ્છા અને દાગીના લેવાની ઇચ્છા વચ્ચેનો ફરક સમજવાનો, દાગીના વગર ચાલે છે તો દાગીના લેવાની ઇચ્છાને ઢબૂરી દેવાની. કપડાં લેવાની ઇચ્છાનું પણ ઓપરેશન કરવાનું. મોંઘા કપડાં ન લઈએ તો મરી જવાના નથી આપણે. સાદા કપડાંથી ચાલે છે કામ. પૈસા છે માટે વાપરો તે મુદ્દો જ ખોટો.
પૈસા છે ? તો એ સારાં કામમાં વાપરો. થાળીમાં પચ્ચીસ વસ્તુ આવે તો જ પેટ ભરાય તેવું માનીને જમવા બેસીએ તો ખોટું. બે દ્રવ્યથી પણ પેટનો ખાડો પૂરાઈ શકે છે. દુનિયામાં કરોડો માણસો ભૂખ્યા મરે છે. એમને યાદ કરીએ તો ઇચ્છાનેય ઘણ વાગે. મળે છે માટે લેવાનું અને કેવું છે માટે મેળવવાનું આ ઇચ્છાનું સમીકરણ છે. મળે તેનો ગર્વ અને ન મળે તો ઉધામા.
- આજે જે બધું મળ્યું છે તે ઓછું નથી. સરસ મજાનું ઘર છે. ઘરમાં સરંજામ ઘણો છે. રસોડામાં વાસણો તો ઢગલાબંધ છે. કપડાં ગણ્યા ગણાતાં નથી. ફર્નિચર સરસ છે. હવે નવી સજાવટની જરૂર નથી. ઝૂંપડાને બદલે ઘરમાં રહીએ છીએ તે મોટું નસીબ છે, ભાઈ. હવે આગળ જવા માટે ધમાધમ ન જોઈએ. ઘરને બદલે
બંગલામાં ન ગયા તો કોઈ આભ નથી તૂટી પડ્યું. બીજાના બંગલામાં ઇન્કમટેક્સના ધડાકાભડાકા થાય છે. નાનાં ઘરમાં નિરાંત હોય છે.
ઇચ્છાને વાળી લેવાની કળા હોય છે. એ આવડવી જોઈએ. રડ્યા કરવાથી વસ્તુ મળતી નથી. વસ્તુ મળવાથી રડવાનું મટે છે તેવું પણ નથી. ઇચ્છાને જ સીધી કરો. એ જ એક ઈલાજ છે.
ઘણીવાર એવું બને છે કે મોટી ભવ્ય ઇચ્છા મનમાં ઘૂમરાતી રહે છે. આપણને ખબર છે કે આવી ઇચ્છા કદી સંતોષાવાની નથી. દીકરો સચિન તેંડુલકર બને તેવી ઇચ્છા લાખો માબાપની છે. હવે એ શક્ય જ નથી. દીકરાને અમથી ગાળો સાંબળવી પડે છે. પ્રેમભાવમાં ગડબડ સર્જાય છે. દીકરો, સારો દીકરો બને તોય બસ છે. વાત એ છે કે જે ઇચ્છા સાકાર નથી થવાની તે ઇચ્છાને કાઢી મૂકો. આજે આપણને સૌથી વધારે આ મોટી ઇચ્છાઓ દબાવી રહી છે. અબજોપતિ થવાની ઇચ્છામાં કરોડોપતિ હેરાન થાય છે. કરોડોપતિ થવાની ઇચ્છામાં કરોડપતિ ટીંચાય છે. લખપતિને કરોડપતિ થવા લોહીપાણી એક કરવા પડે છે ને તોય ગજ વાગતો નથી. હારવાળાના તો ભાવ જ પૂછાતા નથી. બધા જ અશક્ય ઇચ્છાને લીધે બળ્યા કરે છે.
આપણી ઇચ્છાઓનું પોટલું મોટું છે. નકામો માલ જે હોય તેનો નિકાલ કરવો છે. અસંભવિત સપનાં આપણાં માટે કોઈ કામનાં નથી. આડોશપાડોશના લોકો કે દુનિયામાં કહેવાતા મોટા લોકો જેવા થવાની ઇચ્છા તદન મૂર્ખતાભરી લાગણી છે. એ પાડોશી તમારાં સુખ જોઈને જલતો હશે ને તમે એની પાછળ પગલાં માંડો છો. કેવી વિચિત્રતા ?
ઇચ્છા આપણને રવાડે ચડાવી દે છે. એને અંકુશમાં લેવી જરૂરી છે.
શ્રીમંતાઈ હોય કે ગરીબી હોય કે ગમે તે હાલત હોય, ઇચ્છા બધાને એક જ લાકડીથી હાંકે છે. નથી મળ્યું તેનું દરદ સતત રહે છે. મળ્યું છે તે દેખાતું જ નથી. બીજાની બેહાલી જોઈને જાત માટે સલામતીની લાગણી થાય તેવી માનસિકતા જ મરી પરવારે છે. ધંધામાં જંપીને બેસાતું નથી. બજારમાં શાંતિથી રહેવાતું નથી. ઘરે સીધા રહી શકાતું નથી. બધે જ ઇચ્છાનું ઇન્વેક્શન લાગી ગયું છે. મનની તબિયત ખરાબ થઈ ગઈ છે. આતમા રીબાયા કરે છે. સામગ્રીઓ નક્કામી નીવડી રહી છે.
ભગવાન સાચું કહે છે : ઈચ્છાની આગ બાળવાનું જ કામ કરે છે. ઇચ્છાઓને સ્પષ્ટ કરી દેવાની જરૂર છે.
- - ૨૧
૨૨ કે
–