________________
રાતે સૂતા પહેલાં
સવારથી છેક સૂવાના સમય સુધી ઘણા લોકો મળ્યા છે. તમને ગમ્યું હોય, તમે રાજી થયા હો એવા મુલાકાતનો સમય યાદ કરજો. તમારાં જીવનમાં દુઃખ હાજર છે તેમ છતાં થોડાક સારા માણસોને તમે મળી શકો છો એ તમારું સદ્ભાગ્ય છે. તમે મનની વાત જણાવી શકો તેવી એક બે વ્યક્તિ તમારાં જીવનમાં છે તે રોજની જેમ આજે પણ પૂરવાર થયું છે. રાતે સૂતાં પહેલા તમારી માટે લાગણી રાખનારા માણસોનો આભાર માનજો. તેમણે તમને સદ્ભાવના આપી છે માટે જ તમારામાં દુઃખો સામે લડવાની હિંમત જીવતી રહી છે. તેમના વિના તમારી જિંદગીના ચારે ખૂણા ખાલી જ રહેવાના હતા. તેમણે તમારી જિંદગીને સંતોષપૂર્ણ બનાવી છે.
આખા દિવસ દરમ્યાન તમને જ્યારે જે જોઈએ તે મળ્યું છે. થોડા પૈસા હાથમાં આવ્યા છે. પેટ ભરીને જમવા મળ્યું છે. વારંવાર પાણી પીને સતત તરસ છીપાવી છે. રહેવા માટેનું ઘર તૂટ્યું નથી. ગામમાં પૂર આવ્યું નથી. આજે કોઈ મોટો ઝઘડો નથી થયો. આજે મિત્રો સાથે ખુલ્લાદિલે હસીમજાક થઈ છે. ફૉન કે લૅટર દ્વારા સારા સમાચાર આવ્યા છે. તમે નિરાશા રાખો તેવું કશું નથી. તમે ખુશહાલ રહો. રાતે સૂતા પહેલા તમારાં ભાગ્યને યાદ કરીને રાજી થજો. આજનો દિવસ સરસ વીત્યો છે તે માટે તમારાં પુણ્યનો આભાર માનજો.
દિવસના ઘણા કલાકો હતા. થોડી મિનિટો આવેશને લીધે બગડી છે. ન શોભે તેવા શબ્દો મોઢેથી નીકળ્યા છે. ખોટા આક્ષેપો કરી નાંખ્યા છે. જેમને સાચવી લેવા જોઈએ તેમનું અપમાન કર્યું છે. તમારી જીદ ખાતર પ્રિય સ્વજનો સાથે બોલાચાલી થઈ છે. તમારા લીધે આજે એક બે વ્યક્તિનું દિલ દૂભાયું છે. રાતે સૂતા પહેલા મનોમન તેમની માફી માંગો. આવતી કાલે આવો આવેશ નથી કરવો તેનો સંકલ્પ કરજો.
તમે ડરપોક નથી. તમે વાસ્તવને જોઈને જીવો છો. આજે રાતે ઊંઘી ગયા
* ૩
પછી કાલ સવારે તમે જીવતા જાગો તો સારું છે. કાલ સવારે તમે કદાચ ન ઉઠ્યા તો તમારી પાછળ કોઈ કાર્ય અધૂરા લટકવા જોઈએ નહીં. તમારી જવાબદારી બનતી હોય તેવાં નાનામોટા કામોની ફાઈલ ચોખ્ખી નહીં હોય તો તમારી ઊંઘ સારી નહીં પણ હરામની ગણાશે. તમે કાર્યકુશળ માણસ છો. કામો લટકતાં રાખીને ઊંઘો તો તમારી ઇજ્જત શું ? રાતે સૂતા પહેલાં આજે હાથમાં લીધેલાં કામો પૂરા થઈ ગયા છે તેની ખાતરી કરી લેજો .
તમે તમારાં જીવન માટે એક મિશન બનાવ્યું છે. આજના દિવસે તે મિશનની દિશામાં કેટલા આગળ વધ્યા તેની જાતતપાસ કરજો. તમે હિસાબ નહીં લો તો કોઈ હિસાબ લેવાનું નથી. તમે કરેલી ભૂલો બદલ તમારી જાતને નાનો ઠપકો આપજો. આવતી કાલે તમે વધુ મજબૂત બનીને આગળ વધી શકો તેનું પણ નાનું આયોજન કરજો. રાતે સૂતા પહેલાં કાલની સવારને સજાવી લેજો .
રોજ રાત પડે છે. રોજ ઊંઘ આવે છે. સપનાં અને નસકોરાં બંને ઊંધની પેદાશ. સાધારણ આદમી જેવી ઊંઘ લેવાથી જનમારો સાર્થક નહી કરી શકો. રાતે સૂતા પહેલા તમે માણસાઈની માવજત કરજો. દિવસભરમાં ઇન્સાનિયત આચરી તેનો રાજીપો અનુભવજો અને હેવાનિયત આચરી હોય તેનો રંજ અનુભવજો.
તમારો આખો દિવસ સક્રિય રહે છે તે રાતે નિરાંતની ઊંઘ માટે. તમારી
અડધોઅડધ જિંદગી આ રાતે સૂવાના સમયમાં પસાર થઈ જાય છે. સૂવાનો સમય અગત્યનો છે. સૂવાની ક્રિયા મહત્ત્વની છે. સૂવા માટેની પૂર્વતૈયારી નહીં કરો તે ઊંઘ બગડશે અને જિંદગી બગડશે.
રાતે સૂતા પહેલા સરસ તૈયારી કરજો. * * *
૯૪