Page Text
________________
प्रथमो भागः [परि० १-का. २]
तर्हि तीर्थकृत्सम्प्रदायेन स्तुत्योऽहं महानिति भगवदाक्षेपप्रवृताविव साक्षादाहुः
अष्टसहस्त्रीतात्पर्यविवरणम्
च तत्तददृष्टोद्बोधादिकं हेतुरिति न किञ्चिदनुपपन्नम् ।
॥ प्रत्यक्षानुमितिसामग्रयोः प्रतिबध्यप्रतिबन्धकभाववादः ॥ वादक्रीडाविसामग्रीव्रीडां त्यजत पण्डिताः ।
सामग्रीवादमादाय, न्यायकेलिविधीयताम् । अथ केन रूपेणानमितिप्रत्यक्षसामग्रयोः प्रतिबध्यप्रतिबन्धकभावः ? न तावदनुमितित्वावच्छिन्ने लौकिकप्रत्यक्षसामग्रीत्वेन प्रतिबन्धकता, भिन्नविषयेऽनुमितेरेवोत्पत्त्या व्यभिचारात्, न च समानविषयकानुमितित्वावच्छिन्ने समानविषयकलौकिकप्रत्यक्षसामग्रीत्वेन प्रतिबन्धकता, समानविषयत्वस्य निर्वक्तुमशक्यत्वादिति चेत् ।
(१) अत्र रघुदेवभट्टाचार्यप्रभृतयः१ पर्वतोद्देश्यकवह्निविधेयकसंयोगसंसर्गकानुमिति प्रति पर्वतविशेष्यकवह्निप्रकारकसंयोगसंसर्गकलौकिकप्रत्यक्षसामग्रीत्वादिना विशिष्य प्रतिबध्यप्रतिबन्धकभावो वाच्यः, वह्निमान् पर्वतो घटवानित्यनुमितौ व्यभिचारवारणाय प्रतिबध्यतावच्छेदककोटौ प्रकारकत्वं विहाय विधेयकत्वनिवेशः, प्रत्यक्षसामग्रयाः प्रतिबन्धकतायां भिन्नविषयकानुमितिसामग्रयभावविशेषणनिवेशे तु विधेयता न निवेश्या, प्रयोजनाभावात्, उक्तस्थले विशेषणाभावेनैवादोषात् । न च पर्वतो वह्निमानिति लौकिकचाक्षुषसामग्रीसत्त्वेऽपि पर्वतो वह्निमानित्यनुमित्यापत्तिः, सामग्रयाः कारणसमूहात्मकतया तदानीमतीतानागतचक्षुस्त्वक्संयोगाद्यसत्त्वेनोक्तलौकिकचाक्षुषसामग्य भावादिति वाच्यम्, स्वाश्रयसंयुक्तवृत्तित्वसम्बन्धेन पर्वतवृत्तिचक्षुःसंयोगविशिष्टवह्निवृत्तिचक्षुःसंयोगादेरेव प्रकृते पर्वतो वह्निमानिति लौकिकप्रत्यक्षसामग्रीपदार्थत्वात् । न च पर्वते वह्निसंयोगानवच्छेदकावच्छेदेन, वह्नौ च पर्वतसंयोगानवच्छेदकावयवावच्छेदेन चक्षुःसंयोगे पर्वतो वह्निमानिति अनुमित्यनुत्पादापत्तिः, स्वावच्छेदकावच्छिन्नसंयोगाश्रयवह्निवृत्तिपर्वतसंयोगावच्छेदकावच्छिन्नत्वसम्बन्धेन पर्वतचक्षुःसंयोगविशिष्टवह्निचक्षुः संयोगत्वादिनैव प्रतिबन्धकत्वात् । न च भिन्नभिन्नपुरुषीयपर्वतचक्षुःसंयोगविशिष्टवह्निचक्षुःसंयोगकाले अनुमित्यनुत्पादापत्तिः, स्वाश्रयवृत्तित्वरूपसामानाधिकरण्योपदर्शित
१. अस्य 'अनुमित्यनुत्पादापत्तेः इत्याहुः' पदेन अन्वयः । पत्र ११ पं० २२ ।
| SR No. | 009089 |
| Book Title | Ashtasahastritatparya Vivaranam Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vairagyarativijay |
| Publisher | Pravachan Prakashan Puna |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 450 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati & Philosophy |
| File Size | 1 MB |