Page Text
________________
૯૪૨૩૬
૪ ૯ રાજર્ષિએ દેવેન્દ્રને આ પ્રકારે કહ્યું -
• વિવેચન - ૨૩૬ -
અનંતરોક્ત અર્થને જણાવતો ધ્વનિ સાંભળીને, હેલું - વિક્ષિત અર્થમાં જાય છે તે, તે પાંચ અવયવ વાક્યરૂપ છે. કારણ - અન્યથા અનુપપત્તિ માત્ર, તેના વડે પ્રેરિત તે હેતુ અને કારણથી પ્રેરિત, કોલાહલસંકુલ દારુણ શબ્દો સંભળાય છે, આના વડે ઉભયથી આ પ્રમાણે સૂચિત છે, તેથી કહે છે - આપની આ અભિનિષ્ક્રમણ પ્રતિજ્ઞા અનુચિત છે, કેમકે આજંદનાદિ દારુણ શબ્દના હેતુપણાથી હેતુ, જીવહિંસાવત દષ્ટાંત છે. જે આક્રંદનાદિ દારુણ શબ્દનો હેતુ છે, તે - તે ધમર્થીને અનુચિત છે. જેમ જીવ હિંસા, તેમ આ આપનું અભિનિષ્ક્રમણ - એ ઉપનય છે. - - - - ઇત્યાદિ - ૪
- ૪ - ૪ - ૪ - ૪ -
પ્રેરણા પછી નમિ રાજર્ષિ શકને હવે કહેવાશે તે પ્રમાણે કહ્યું. આ સૂત્રાર્થ છે. તેમણે શું કહ્યું? તે કહે છે -
• સૂત્ર - ૨૩૭ -
મિથિલામાં એક ચૈત્યવૃક્ષ હતું. જે શીતળ છાયાવાળુ મનોરમ, પત્રપુષ્પ અને ફળોથી યુકત, ને માટે સોજિ ઉપકારક હતું.
• વિવેચન - ૨૩૭ -
મિથિલામાં પત્ર-પુષ્ય આદિશી ઉપચિત ચૈત્ય - ઉધાન હતું તે ચૈત્ય- ઉધાનમાં વૃક્ષ વડે શીતલ છાયા જેની છે, તેવી શીત છાયામાં ચિત્ત ધૃતિને પામે એવા મનોરમ નામક અને પત્ર • પુષ્પ - ફળથી યુક્ત અને પક્ષીઓથી ભરેલું, ઘણાં ગુણવાળું, સદાકાળને માટે પ્રચુર ઉપકારકારી એવું ચૈત્યવૃક્ષ હતું. તેમાં શું ?
• સૂત્ર - ૨૩૮ -
પ્રચંડ આંધીથી તે મનોરમ વૃક્ષના પડી જવાથી દુઃખિત, અશરણ અને 7 એવા તે પક્ષી છંદન કરી રહ્યા હતા.
• વિવેચન - ૨૩૮ •
વાયુ વડે અહીં-તહીં ફેંકાતા, ત્યાં વાયુશક્રએ કરેલો એવો સંપ્રદાયછે, ચિતિ - ઇષ્ટકાદિનો સંગ્રહ, તે જ ચૈત્ય, તેમાં અધોબદ્ધ પીઠિકાની ઉપર મનના અભિરતિ હેતુથી ઉંચી કરાયેલ પતાકાઓ હતી. દુ:fખત - જેમને દુઃખ થયેલું છે તે, અશરણ - બાણ રહિત, તેથી જ પીડિત, આ પ્રત્યક્ષ આકંદ શદ કરે છે. ખો - પક્ષીઓ.
અહીં આ મિથિલામાં આ દારુણ શબ્દો કેમ સંભળાય છે ? એ પ્રમાણે સ્વજનોનું આક્રંદન કહ્યું, તે પક્ષીનું કંદન પ્રાયઃ સમજવું અને આત્માને વૃક્ષ સમાન જાણવો. તત્ત્વથી નિયતકાળ જ સાથે રહીને અને ઉત્તરકાળે સ્વ-સ્વગતિ ગામીપણાથી વૃક્ષને આશરે રહેલા પક્ષીની ઉપમા દ્વારા સ્વજનોને બતાવ્યા. • • x x- આ જ સ્વજનો વાયુ વડે પડી ગયેલા વૃક્ષથી છુટા પડી ગયેલા પક્ષીની માફક પોત-પોતાના પ્રયોજનની હાનિ થયાની આશંકા કરતા કંદન કરે છે. પોતાનું પ્રયોજન સીદાવાથી સ્વજન અને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009080 |
| Book Title | Agam 43 Uttaradhyayana Sutra Satik Gujarati Anuvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 678 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 43, & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 12 MB |