Page Text
________________
આધ્ય. ૩ ભૂમિકા
૧૨૧ ઇતિ શબ્દ સ્વરૂપ પરામર્શક પર્યન્ત યોજાય છે. તિતિક્ષા અને અહિંસા અને હી, એ એકાWક - અભિન્ન અભિધેય પદો છે.
આ પયયનું અભિધાન વિવિધ દેશના શિષ્યોના અનુગ્રહને માટે છે. ક્ષેત્રાદિ દુર્લભત્વ ઉપલક્ષણ અહીં મનુષ્યત્વાદિ દુર્લભત્વ અભિધાન એ અભિપ્રાયથી કહે છે -
• નિર્યુક્તિ - ૧૫૯ + વિવૅચન •
મનુષ્ય ભાવ, આર્યક્ષેત્ર, માતૃ સમુત્થા જાતિ, પિતૃ સમુત્ય કુળ, અન્યૂનાંગતા તે રૂપ, રોગનો અભાવ તે આરોગ્ય, આયુષ્ય, પરલોક પ્રવિણા - બુદ્ધિ, ધર્મસંબદ્ધ - શ્રવણ, તેનું અવધારણ તે અવગ્રહ અથવા શ્રવણ એટલૈ તપસ્વી. તેનો અવગ્રહ, તે શ્રવણાગ્રહ. શ્રદ્ધા અને સંયમપૂર્વવતુ. આ બધાં લોકમાં દુર્લભ છે. પૂર્વે ચારને દુર્લભત્વ કહેલ છે. અહીં માનુષત્વ, ક્ષેત્રાદિથી આયુષ્ય પર્યન્ત ઉપલક્ષણથી કહ્યું. શ્રવણ તે બુદ્ધિનો અવગ્રહ છે. ફરીથી માનુષત્વાદિનું અહીં અભિધાન વિશિષ્ટ ક્ષેત્રાદિ યુક્તોને જ આ મુક્તિના અંગત્વ રૂપે જણાવવા માટે છે.
કેટલાંક આ સ્થાને આવો પાઠ કહે છે - ઇંદ્રિચલબ્ધિ, નિર્વતના, પયામિ, નિરૂ૫હત, કલ્યાણ, ધાણ, આરોગ્ય, શ્રદ્ધા, ગ્રાહક, ઉપયોગ, તેમાં દિયલધિ એટલે પંચેજિયની પ્રાપ્તિ, નિર્વના- ઇંદ્રિયોની જ નિષાદના, યતિ- સમરત પતિપણું, નિરૂપણ - ઉપહત પણાનો અભાવ, તે ગર્ભસ્થને કુમ્ભત્વ આદિ વડે ઉત્પન્ન થયેલ
ત્તિ આદિથી છે. સેમ- દેશસૌથ્ય, દET- સુભિક્ષકેવૈભવ, આરોગ્ય - નીરોગતા, શ્રદ્ધા - ઉક્તરૂપ, ગ્રાહક શિખવનાર ગુર, ઉપયોગ - સ્વાધ્યાયાદિમાં ઉપયુક્તતા, અર્થ - ધર્મ વિષયમાં અર્થત્વ. આટલા દુર્લભ જાણવા.
અહીં જે ફરી શ્રદ્ધાનું ગ્રહણ કર્યું તે તેના મૂલપણાથી સંપૂર્ણ કલ્યાણનું તેનું દુર્લભતરત જણાવવાને માટે છે.
જે કહ્યું કે - “મનુષ્યાદિ ભાવાંગો દુર્લભ છે.” તેમાં મનુષ્યાંગના દુર્લભત્વના સમર્થનને માટે દાંતો કહે છે -
• નિર્યુક્તિ • ૧૬૦ + વિવેચન -
ચોલ્લગ, પાસા, ધાન્ય, ધુત, રન, સ્વપ્ર, ચક્ર, ચર્મ, યુગ અને પરમાણુ આ દશ દષ્ટાંતે મનુષ્યની સિની દુર્લભતા કહે છે -
(૧) ચોલ્લગ - પરિપાટી ભોજન, (૨) પાશક - પાસા, (૩) સમિણ – દિ ઉક્ત દશ દષ્ટાંત જાણવા. વિસ્તારથી જાણવાને વૃદ્ધ સંપ્રદાયથી આ પ્રમાણે જાણવું. (તે આ ક્રમે છે...).
(૧) ચોલગ - બ્રહ્મદત્તની સાથે એક કાપેટિક જોડાયેલો. તે ઘણી આપત્તિમાં અને અવસ્થામાં સર્વત્ર સહાયક રહ્યો. બ્રહાદત્તને રાજ્ય પ્રાપ્ત થયું. બાર વર્ષીય અભિષેક ચાલુ થયો. તેમાં કાપેટિકને આશ્રય પણ પ્રમ ન થયો. તેથી તેણે આના વડે ઉપાય વિચાર્યો જેડાને બાંધીને ધ્વજવાહક સાથે તે દોડ્યો. રાજાએ તે કપટીકને જોયો. નીચે ઉતરીને તેને આલીંગ્યો. બીજા કહે છે - તેણે દ્વારપાલને ભજવા વડે બાર વર્ષે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009080 |
| Book Title | Agam 43 Uttaradhyayana Sutra Satik Gujarati Anuvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 678 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 43, & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 12 MB |