Page Text
________________
૧૫૮
દશવૈકાલિક મૂલસબ-સટીક અનુવાદ ધમર્થકામા - મુમુક્ષ, જે બાહ્ય - અગંતર ગ્રંથ સહિત છે, મારી પાસેથી તેમના કિયા કલાપ સાંભળો. તે કર્મબુ અપેક્ષાશી રૌદ્ધ, સંપૂર્ણ. સુસજ્હો વડે દુરાશ્રય છે. આને સૂત્ર સ્પર્શ નિયુક્તિથી નિરૂપે છે. તેમાં ઘર્મ નો નિકોપ પૂર્વવત્ છે, વિશેષ લોકોનારને કહે છે -
• નિર્યુક્તિ - ૨૪૭, ૨૪૮ : વિવેચન -
ઘર્મ - સામાન્યથી બાવીશ પ્રકારે છે. ગૃહસ્થ ધર્મ બાર ભેદે છે અને અણગાર ધર્મ દશ ભેદે છે. આ સંક્ષેપથી કહ્યું. વિસ્તારથી કહે છે - સ્થૂળ પ્રાણાતિપાત નિવૃત્તિ આદિ પાંચ અણુવત, દિવ્રતાદિ ત્રણ ગુણવતો, સામયિક આદિ ચાર શિક્ષાપદો એ બાર ભેદે ગૃહી ધર્મ છે. આવશ્યકમાં તેનું સ્વરૂપ જોવું.
• નિરુક્તિ : ૨૪૯, ૨૫૦ - વિવેચન - - સાધુ ધર્મ કહે છે - ક્ષાંતિ, માદેવ, આર્જવ, મુક્તિ, તપ, સંયમ, સત્ય, શૌચ, આકિંચન્ય, બ્રહ્મચર્ય. તેનો ભાવાર્થ પહેલાં અધ્યયનતી જાણવો. આ ધર્મની વ્યાખ્યા કરી. હવે તેનો અર્થ કહે છે - અર્થ નો નિક્ષેપો “નામાદિ ચાર ભેદે છે. તે સામાન્યથી અર્થ છ ભેદે તદુવ્યતિરિક્ત દ્રવ્યર્થ છે અને વિશેષથી ચોસઠ ભેદે છે. તેનો અવયવાર્થ કહે છે,
• નિર્યુક્તિ - ૨૫૧, ૨૩ર - વિવેચન
યવ આદિ ધાન્ય, રન, સુવર્ણ, ભૂમિગૃહાદિ સ્થાવર, ગાડુ વગેરે દ્વિપદ, ગાય આદિ ચતુષ્પદ, તાણકળશાદિ કુણ. એ ઓધથી છ પ્રકારનો અર્થ અનંતરોક્ત તીર્થકર ગણધરો વડે પ્રરૂપિત છે. હવે તેને વિસ્તારથી કહે છેઃ- ચોવીશ પ્રકારનું વાચાર્ય અને રત્નાર્થ જાણવું. સ્થાવરાર્થ ત્રણ ભેદે, પદાર્થ બે ભેદે, ચતુષ્પદાર્થ દશ ભેદે તથા કુષ્યાર્થ અનેક પ્રકારે છે. આ બધાં ધાન્યાદિ ભેદોને હવે વિસ્તારથી કહેશે.
• નિયુક્તિ ૫૩ થી ૨૫૬ + વિવેચન -
ધાન્યો ૨૪ ભેદે છે. યવ, ઘઉં, ચોખા, ડાંગર, સાઠી ચોખા, કોદરા, અણુંકા, કાંગ, રાલગ, તલ, મગ, અડદ, અળસી, કાળા ચણા, ત્રીપુટક, વાલ, મઠ, ચોળા, શેરડી, મસુર, તુવર, કુલથી, ધાણા અને વટાણા. એ પ્રમાણે બે ગાથાનો અર્થ છે. ધાન્ય વિભાગ કહ્યો, હવે રત્ન વિભાગ કહે છે -
રત્નો ચોવીશ ભેદે છે- સોનુ, નપુણ, તાંબુ, ચાંદી, લોઢું, સીસું, હીરણ્ય, પાષાણ, હીરો, ચંદન, મણી, મોતી, પરવાળાં, શંખ, તીનીસ, અગર, અમીલ - ઉનનાં વસ્ત્રો, કાષ્ઠ, ચર્મ, હાથીદાંતાદિ, ચમરી ગાયના વાળ, સુગંધ, ઔષધાદિ દ્રવ્ય - પીપર આદિ. હવે સ્થાવરાદિ વિભાગ કહે છે -
• નિક્તિ - ૨૫૭ + વિવેચન -
ભૂમિ, ગૃહ અને તરુગણ એ ત્રણ ભેદે સ્થાવર જાણવા. પુનઃ ઓધથી ત્રણ બેદે સ્થાવર માનેલ છે. પુકા: શબ્દ સ્વાગત ભેદો સૂચવે છે. તે આ પ્રમાણે - ભૂમિ એટલે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009079 |
| Book Title | Agam 42 DashVaikalik Sutra Satik Gujarati Anuvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 242 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 42, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 5 MB |