Agam 05 Bhagvati Sutra Satik Gujarati Anuvad

SR No.: 009038
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2009
Total Pages: 621
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati
File Size: 11 MB

Page 242

૮/-I૯/૪૨૪
૨૧૯
૨૨૦
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ-૨
સમૂહની આવલિકા-દેશબંધંતર૦ ભાવના આ રીતે પૃથ્વીકાયિક દેશબંધક થઈ મરીને પૃવીકાયિકમાં ક્ષલ્લકભવ ગ્રહણ જીવીને મર્યા પછી ફરી અવિગ્રહથી પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થાય. તેમાં સર્વબંધ સમય પછી દેશબંધક થાય. એ રીતે સર્વબંધ સમયથી અધિક એક ક્ષુલ્લક ભવ ગ્રહણ દેશબંધનું અંતર છે.
વનસ્પતિકાયિકોમાં જઘન્યથી સર્વબંધંતર બે ક્ષુલ્લકમવગ્રહણથી ત્રણ સમય ન્યૂન દેખાય છે. વનસ્પતિકાયિક ત્રણ સમયના વિગ્રહથી ઉત્પન્ન છે, તેમાં વિગ્રહના બે સમય અનાહાક, ત્રીજે સમયે સર્વબંધક થઈને ક્ષુલ્લક ભવ જીવીને ફરી પૃથ્વી આદિમાં ક્ષલક ભવ જ રહીને ફરી અવિગ્રહથી વનસ્પતિકાયિકમાં ઉત્પન્ન થઈ પહેલા સમયે તે સર્વબંધક થાય, ત્રણ સમય ન્યુન બે મુલક ભવ ગ્રહણ અંતર આ રીતે થાય. ઉત્કૃષ્ટમાં પૃથ્વી આદિમાં કાયસ્થિતિ કાળ છે. દેશબંધંતર જઘન્યથી પૃથ્વી આદિ માફક વનસ્પતિનું છે, તે સમયાધિક ક્ષુલ્લકભવ ગ્રહણ છે. ભાવના પૂર્વવત્.
ઉત્કૃષ્ટથી વનસ્પતિનું દેશ બંધંતર પૃથ્વીકાય સ્થિતિકાળ અસંખ્યાત અવસર્પિણી ઉત્સર્પિણી આદિરૂપ છે.
દારિક દેશબંધકાદિનું અલાબહd. સૌથી થોડાં સર્વબંધક છે, કેમકે ઉત્પત્તિ સમયે જ હોય, બંધક વિશેષાધિક છે કેમકે વિપ્રગતિમાં અને સિદ્ધવાદિમાં તે હોય, દેશબંધક અસંખ્યાત ગણા, કેમકે દેશબંધક કાળ અસંખ્યગુણ છે. તેની ભાવના આગળ કહીશું. - હવે વૈક્રિય શરીર પ્રયોગ બંધ નિરૂપણ કરવા કહે છે –
• સુત્ર-૪રપ :
ભગવના વૈશિરીર પ્રયોગબંધ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમાં બે ભેદ. એકેન્દ્રિય ઔદિચશરીર પ્રયોગબંધ અને પંચેન્દ્રિય
છે એકેન્દ્રિય વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધ છે, તો શું વાયુકાચિક એકેન્દ્રિય છે કે વાયુકાયિક એકેન્દ્રિયo? આ અભિલાપથી જેમ “અવગાહના સંસ્થાન''માં વૈકિય શરીર ભેદ છે, તેમ કહેવા યાવત પર્યાપ્તા સવિિસદ્ધ અનુત્તરોપપાતિક વૈમાનિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય શરીર પ્રયોગબંધ અને અપર્યાપ્તા સવિિસદ્ધ યાવતું પ્રયોગબંધ.
ભગવન્! વૈદિચશરીર પ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી ? ગૌતમ ! વીસિયોગ ચદ્રવ્યતા ચાવતુ આયુ કે લબ્ધિને આશ્રીને વૈક્રિય શરીર પ્રયોગ નામ કર્મના ઉદયથી વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધ થાય
વાયુકાયિક એકેનિદ્રય વૈદિચશરીર પ્રયોગ પૃચ્છા. ગૌતમ ! વીસિયોગ સદ્ગદ્રવ્યતાથી યાવતુ લબ્ધિને આશ્રીને પૂર્વવતુ.
ભગવાન ! રતનપભામૃથ્વીનૈરયિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય શરીર પ્રયોગ બંધ કયા કમના ઉદયથી 7 ગૌતમ ! વીર્ય સયોગ સદ્ગદ્રવ્યતા યાવત આયુને આશ્રીને ચાવતું બંધ થાય. એ રીતે આધસપ્તમી સુધી.
તિચિયોનિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિયશરીર પૃચ્છા. ગૌતમ વીર્ય વાયુકાયિક મુજબ જાણવું. મનુષ્ય પંચેન્દ્રિયવૈક્રિય એમ જ છે.
અસુરકુમાર ભવનપતિ દેવ પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય, રન ખભા પૃedી નૈરયિકવત ગણવું. એ રીતે સ્વનિતકુમાર સુધી જાણતું. એ રીતે વાણવ્યંતર, જ્યોતિક, સૌધર્મ કોપBHક વૈમાનિક યાવતુ અશ્રુત, રૈવેયક કWાતીત વૈમાનિક, અનુત્તરોપાતિક જાણવા.
ભગવન! વૈક્રિયશરીર પ્રયોગ બંધ, દેશબંધ કે સબંધ? ગૌતમ ! બને. વાયુકાયિક કેન્દ્રિય, રતનપભા પૃની નૈરયિક ચાવતુ અનુત્તરોપપાતિક એ પ્રમાણે જ જાણતા.
ભગવના સૈચિશરીર પ્રયોગબંધ કાળથી કેટલા છે? ગૌતમાં સબંધ જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી બે સમય. દેશબંધ જઘન્યથી એક સમય, ઉcકૃષ્ટથી સમય જૂન 33સાગરોપમ. વાયુકાયિક કેન્દ્રિય વૈક્રિય પૃચ્છા. ગૌતમાં સર્વબંધ, એક સમય અને દેશબંધ જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી અંતમુહૂર્ત
નાભા પ્રતી ઔરસિક પૃચ્છા. ગૌતમ! સબંધ એક સમય, દેરાબંધ જEAજથી ત્રણ સમય ન્યૂન ૧૦,૦૦૦ વર્ષ, ઉત્કૃષ્ટથી સમય ન્યૂન સાગરોમ. રીતે ચાવવ અધસતમી. વિશેષ આ - દેશબંધ જેની જે જEાન્ય સ્થિતિ તે સમયનૂન કરવી અને સમય જૂન ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કહેવી. • • પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક અને મનુષ્યોની વાયુકાયિકની માફક કહેવી. અસુરકુમારાદિ યાવતું અનુત્તરોપાતિકની નૈરસિક મા કહેતી. વિશેષ આ – જેની જે સ્થિતિ તે કહેવી યાવતુ અનુત્તરોપપાતિકનો સબંધ એક સમય, દશાબંધ જાળવણી ત્રણ સમય જૂન ૩૧-સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી એક સમય ન્યૂન 33-સાગરોપમ છે.
ભગવન્! વૈક્રિયશરીર પ્રયોગ બંધંતર કાળથી કેટલું હોય ? ગૌતમ ! સવ બંધંતર જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી અનંત કાળ અનંતી યાવત્ અાવલિકાનો અસંખ્યાત ભાગ, એમ દેશબંધંતર.
વાયુકાલિક વૈકિય શરીર પૃચ્છા. ગૌતમ! સર્વબંતર જાણી તહd ઉકૃષ્ટથી પલ્યોપમનો અસંખ્યાત ભાગo.
તિયચયોનિક પંચેન્દ્રિય વૈક્તિ શરીર પ્રયોગ અંતર પૃચ્છા. ગૌતમ ! સબંઘતર જઘન્યથી અંતમુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડિ પૃથકત્વ, એ પ્રમાણે દેશબંધંતર જાણવું, મનુષ્યનું પણ જાણવું.
ભગવન! વાયુકાવિકજીવ નોવાયુકાયિકમાં જઈને ફરી વાટુકાલિકપણે ઉત્પન્ન થાય તો વાયુકાફિક એકેન્દ્રિયવૈદિક્ય પૃચ્છા. ગૌતમાં સર્વ બાંતર જઘન્યથી અંતમુહૂર્વ ઉત્કૃષ્ટથી અનંતકાળ-વનસ્પતિકાળ. એ પ્રમાણે દેશાબંધતર પણ ગણવું.
ભગવના રતનપભા પૂરી નૈશ્ચિક, નોરતનપભાપુadી પૃચ્છા. ગૌતમાં સર્વ બાંઘતર જદૂચથી ૧૦,૦૦૦ વર્ષ અંતર્મુહૂાધિક. ઉત્કૃષ્ટથી વનસ્પતિકાળ. દેશબંધતર જાન્સથી ભંહd ઉકષ્ટ અનંતકાળ-qનસ્પતિકાળ. એ પ્રમાણે આધસપ્તમી સુધી કહેતું. વિરોધ એ - જેની જે જEIન્ય સ્થિતિ છે, તેમાં અંતમુહૂર્ણ અધિક સર્વ બંધંતર કહેવું, બાકી પૂર્વવત પંચેતિયો, મનુષ્યો વાયુકાયવ4.