Agam Satik Part 40 Nandi Sutra Gujarati Anuwad

SR No.: 009031
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 104
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_nandisutra
File Size: 1 MB

Page 115

સૂર-૧૫૦ 211 અપેક્ષા ન કરે અને બીજા પદો પણ પ્રથમ પદની અપેક્ષા ન રાખે. જેમકે - ધH मंगलमुक्टुिं / આનું વર્ણન અચ્છિન્નચ્છેદ નયના મતે આ પ્રમાણે છે. જેમકે - ધર્મ સર્વથી ઉત્કૃષ્ટ મંગલ છે. પ્રશ્ન થાય છે કે તે કેવા પ્રકારનો ધર્મ છે કે જે સર્વોત્કૃષ્ટ છે? ઉત્તર - મfક્ષા સંબો તો . આ રીતે બન્ને પદ સાપેક્ષ સિદ્ધ થઈ જાય. * સૂત્ર-૧૫૦/૧૧ થી 153 :[15/11) પન :- પૂર્વગત-દૈષ્ટિવાદના કેટલા પ્રકાર છે? ઉત્તર : પૂર્વગત-દૈષ્ટિવાદના ચૌદ પ્રકાર છે, જેમકે - (1) ઉત્પાદપૂર્વ () અગ્રાયણીપૂ4 (3) વીર્યપવાદપૂર્વ (7) અસ્તિનાસ્તિપતરાદપૂર્વ (5) જ્ઞાનાપવાદપૂર્વ (6) સત્યવાદપૂર્વ () આત્મપ્રવાદ પૂર્વ (8) કમપવાદપૂર્વ (6) પ્રત્યાખ્યાનપૂર્વ (10) વિધાનપવાદપૂર્વ (11) અવધ્યપૂવ (12) પ્રાણાયુપૂર્વ (13) ક્રિયા વિશાળપૂર્વ (14) લોકબિંદુસારપૂર્વ (1) ઉત્પાદપૂર્વમાં દસ વસ્તુ અને ચાર ચૂલિકા વધુ છે. (2) આગાણીયપૂર્વમાં ચૌદ વસ્તુ અને બાર ચૂલિકા વધુ છે. (3) વીઈપવાદપૂર્વમાં આઠ વસ્તુ અને આઠ ચૂલિકા વસ્તુ છે. (4) અસ્તિનાસ્તિપવાદપૂર્વમાં અઢાર વસ્તુ અને દસ ચૂલિકા વસ્તુ છે. (5) જ્ઞાનપ્રવાદપૂર્વમાં બાર વસ્તુ છે. (6) સત્યાવાદપૂર્વમાં બે વસ્તુ છે. () આત્મપ્રવાદપૂર્વમાં સોળ વસ્તુ છે. (8) કર્મપ્રવાદપૂર્વમાં ત્રણ વસ્તુ કહેલ છે. (9) પ્રત્યાખ્યાનપૂર્વમાં વીસ વસ્તુ છે. (10) વિધાનુવાદપૂર્વમાં પંદર વસ્તુ કહેલ છે. (11) અવંધ્યપૂર્વમાં બાર વસ્તુ બતાવી છે. (12) પ્રાણાયુપૂર્વમાં તેર વસ્તુ છે. (13) ક્રિયાવિશાળપૂર્વમાં ત્રીસ વજી કહેલ છે. (14) લોકબિંદુસારપૂર્વમાં પચ્ચીસ વસ્તુ છે. 151 થી 15] [સંગ્રહણી ગાથાનો ભાવાર્થ આ પ્રકારે છે–પહેલામાં 10, બીજામાં 14, ત્રીજામાં 8, ચોથામાં 18, પાંચમામાં 12, છઠ્ઠામાં 2, સાતમામાં 16, આઠમામાં 30, નવમામાં 20, દસમામાં 15, અગિયારમામાં 12, બારમામાં 13, તેરમામાં 30 અને ચૌદમામાં 5 વસ્તુ છે. આદિના ચાર પૂર્વમાં કમથી - પ્રથમમાં 4, બીજામાં 12, બીજામાં 8 અને ચોથા પૂર્વમાં 10 ચૂલિકાઓ છે. શેષ પૂવમાં ચૂલિકાઓ નથી. આ પ્રમાણે આ પૂર્વગત દૈષ્ટિવાદ અંગદ્યુતનું વર્ણન છે. * સૂત્ર-૧૫૪ - [154/1] પ્રશ્ન - આનુયોગ કેટલા પ્રકારનો છે ? 212 “નંદી” ચૂલિકાસૂત્ર - સાનુવાદ વિવેચન ઉત્તર :- અનુયોગ બે પ્રકારનો છે, જેમકે - (1) મૂલાથમાનુયોગ અને ગંડિકાનુયોગ. પ્રશ્ન :- મૂલાથમાનુયોગમાં કોનું વર્ણન છે ? ઉત્તર :- મૂલપથમાનુયોગમાં અરિહંત ભગવંતના પૂર્વભવોનું વર્ણન છે. તેમનું દેવલોકમાં જવું, દેવલોકનું આયુષ્ય, દેવલોકથી ચ્યવીને તીર્થક્ય રૂપે જન્મ, દેવાદિકૃત જન્માભિષેક, રાજ્યાભિષેક, પ્રધાન રાજ્યલક્ષ્મી, પdયા (મુનિદી), ત્યારબાદ ઘોર તપશ્ચર્યા, કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ, તીથની પ્રવૃત્તિ કરવી,. શિષ્ય સમુદાય, ગણ, ગણધર, આયજીઓ, પ્રવર્તિનીઓ, ચતુર્વિધ સંઘની પમિાણ સંખ્યા, જિન-સામાન્ય કેવળી, મન:પર્યવજ્ઞાની, અવધિજ્ઞાની તેમજ સમ્યગૃજ્ઞાની, વાદી, અનુત્તરગતિ અને ઉત્તરવૈક્રિયધારી મુનિ, જેટલા મુનિ સિદ્ધ થયા હોય, મોક્ષ માર્ગ જેણે બતાવ્યો, જેટલા સમય સુધી પાદપોપગમન સંથારો કર્યો હોય, જે સ્થાન પર જેટલા ભકતોનું છેદન કરી કર્મોનો અંત કર્યો હોય, આજ્ઞાાન અંધકારના પ્રવાહથી મુક્ત થઈને જે મહામુનિએ મોક્ષના સુખને પ્રાપ્ત કર્યું હોય ઈત્યાદિ. અને એ સિવાય અન્ય ભાવો પણ મૂલપથમાનુયોગમાં પ્રતિપાદિત કરેલ છે. આ પ્રમાણે મૂલાપથમાનુયોગનું વર્ણન છે. ૧૫૪/ર પ્રશ્ન :- ચંડિકાનુયોગ કોને કહેવાય? ઉત્તર ગંડિકાનુયોગમાં કુલકર્ણાડિકા, તીર્થકરસંડિકા, ચકાર્તિમંડિકા, દશામંડિકા, બલદેવચંડિકા, વાસુદેવચંડિકા, ગણધર્મોડિા, ભદ્રબાહુગંડિકા, તપકર્મચંડિકા તપકર્મચંડિકા, હરિવંશગંડિકા, ઉત્સર્પિણીગડિકા, અવસર્પિણીગડિકા, ચિત્રાંતઅંડિકા, દેવ, મનુષ્ય, તિર્યંચ અને નરકગતિમાં ગમન અને વિવિધ પ્રકારના સંસારમાં પર્યટન ઈત્યાદિ ગ્રંડિકાઓ કહી છે. આ રીતે પ્રજ્ઞાપન કરેલ છે. આ પ્રકારે ગંડિકા અનુયોગનું વર્ણન છે. * વિવેચન-૧૫૪/૧,૨ : ઉક્ત સૂત્રમાં અનુયોગનું વર્ણન કરેલ છે. અનુયોગનો અર્થ છે - સૂરને અનુકૂળ કે અનુરૂપ અર્થ કરવો. પરંતુ અહીં તેનો અર્થ છે - કોઈપણ વિષયનું વિસ્તૃત સર્વતોમુખી પ્રતિપાદન કરનાર પ્રકરણ. વિસ્તૃત વર્ણન રૂપ અનુયોગના અહીં બે વિભાગ કર્યા છે - મૂલપથમાનુયોગ અને ગંડિકાનુયોગ. મૂલાયમાનુયોગમાં તીર્થકરોના વિષે વિસ્તૃત રૂપે નિરૂપણ કરેલ છે. સમ્યક્ત્વ પ્રાપ્તિથી લઈને તીર્થંકરપદની પ્રાપ્તિ સુધીના તેમના ભવોનું અને જીવનચર્યાનું વર્ણન કરેલ છે, જે સૂત્રપાઠથી પણ સ્પષ્ટ થાય છે. fથાનુન :- ‘ગંડિકા'નો અર્થ છે વિભાજન, વિભાગ અને ‘અનુયોગ'નો અર્થ અહીં વિસ્તાર છે. તેથી ચંડિકાનુયોગનો અર્થ થયો ક વિષયોના વિભાજન સાથે વિસ્તૃત વર્ણન જેમા હોય તે ગંડિકાનુયોગ કહેવાય છે. - આ વિભાગમાં વિવિધ વિષયોનું ખૂબ જ વિસ્તારચી વર્ણન હોય છે. જેના ઘણાં નામ સૂબમાં આપેલ છે. અંતમાં શ્વમાડ્યા શબ્દથી બીજા પણ ઘણા વિષયોનો સંકેત