________________
૧૨/૪૦૪
૧૧૧
• સૂત્ર - ૪૦૪ -
હે યક્ષપૂજિત સયત ! અમને બતાવો કે તમારો દ્રહ કયો છે ? શાંતિ તીર્થ કયું છે ? તમે ક્યાં સ્નાન કરીને રજને દૂર કરો છો ? તે અમે આપની પાસેથી જાણવા ઇચ્છીએ છીએ.
• વિવેચન - ૪૦૪ -
તમારું દ્રહકે નદી ક્યા છે ? તમારું શાંતિ- પાપ ઉપશમન નિમિત્ત તીર્થ - પુન્ય ક્ષેત્ર તે શાંતિ તીર્થ કયું છે? અથવા કેવા સ્વરૂપે તમારે તીર્થ - સંસાર રૂપી સમુદ્રના તરણોપાય રૂપ તીર્થ વિધમાન છે ? કેમકે લોક પ્રસિદ્ધ તીર્થોનો તમારા વડે નિષેધ કરાયેલ છે. શેમાં તમે સ્નાત્ - શુચિભૂત થઈને કર્મરજનો તમારા વડે નિષેધ કરાયેલ છે. શેમાં તમે સ્માત - શુચિભત થઈને કર્મરજનો તમે ત્યાગ કરો છો ? આપનો અભિપ્રાય ગંભીર છે, તો અમને જણાવો કે આપનું દ્રઢતીર્થ - શુદ્ધિ સ્થાન અમારા જેવું જ છે કે અન્ય પ્રકારે છે, તે અમે જાણતા નથી. તો હે સંયત ! યક્ષપૂજિત ! અમે આપની પાસે તેનો અર્થ જાણવા અભિલાષા રાખીએ છીએ. ત્યારે મુનિ બોલ્યા -
• સૂત્ર - ૪૦૫, ૪૦૬ -
આત્મભાવની પ્રસન્નતારૂપ અકલુષ વેશ્યાવાળો ધર્મ મારું દ્રહ છે, જ્યાં નાન કરીને હું વિમળ, વિશુદ્ધ અને શાંત થઈને ફરજ દૂર કરું છું.
કુશળ પુરુષોએ આને જ સ્નાન કહેલ છે. ત્રષિઓને માટે આ મહાન સ્નાન જ પ્રશસ્ત છે. આ ધર્મદ્રહમાં સ્નાન કરીને મહર્ષિ વિમલ અને વિશદ્ધ થઈને ઉત્તમ રસ્થાનને પામ્યા છે - તેમ હું કહું છું.
• વિવેચન - ૪૦૫, ૪૦૬ -
ઘર્મ - અહિંસા રૂપ કહ, કમરને દૂર કરવાથી બ્રહ્મ - બ્રહ્મચર્યને તે શાંતિ તીર્થ છે, તેના આસેવનથી જ સક્લમલના મૂલને રાગ-દ્વેષથી ઉમૂલિત કરે છે. તેની ઉમૂલનાથી કદાચિત મલનો સંભવ રહેતો નથી. અહિંસાના ઉપલક્ષણ સત્ય આદિ પણ લેવા. - x x- અથવા બ્રહ્મચર્યવાળા તે સાધુઓ જાણવા. કેમકે- ૪- સાધુનું દર્શન શ્રેષ્ઠ છે, સાધુઓ તીર્થરૂપ જ છે, તીર્થ કાળ વડે - સમયથી પવિત્ર કરે છે, સાધુનો સમાગમ જલ્દીથી પવિત્ર કરે છે.
આપના દ્વારા પુનીત તીર્થ પ્રાણીના ઉપમર્દન હેતુપણાથી, તે મલના ઉપચય નિમિત્ત જ થાય છે, પછી તે શુદ્ધિના હેતુ માટે કઈ રીતે થાય? કહ્યું છે કે - રોજેરોજ હજારો વર્ષો સુધી સ્નાન કરે, સાગર વડે પણ સ્નાન કરે, તેટલા માત્રથી તેમની શુદ્ધિ કઈ રીતે થાય?
દ્રહ શાંતિતીર્થમાં જ વિશેષથી કહે છે- અનાવિલ - મિથ્યાત્વ ગતિ વિરાધનાદિ વડે અકલુષ, અનાવિલત્વથી જ જીવને પ્રસન્ન - કંઈ પણ અકલુષ પીત આદિ અન્યતરા લેશ્યા જેમાં છે તે આમ પ્રસન્નલેશ્ય. અથવા આતા - પ્રાણીઓને અહીં કે પત્ર હિતને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org