Page Text
________________
અધ્ય૦ ૨ ભૂમિકા અધ્યયન - ૨ - “શ્રામાપૂર્વક
–x — x — — દ્રુમપુપિકા અધ્યયની વ્યાખ્યા કરી. હવે “શ્રામસ્યપૂર્વક અધ્યયન આરંભીએ છીએ. તેનો આ સંબંધ છે - અનંતર અધ્યયનમાં ધર્મ પ્રશંસા કહી, તે અહીં જિનશાસનમાં જ છે. પણ અહીં તે ધર્મનો સ્વીકાર કરતાં, નવા સાધુને ધૃતિ ન રહે તો સંમોહ થાય, તેથી વૃતિવાળા થવું જોઈએ. કહ્યું છે. જેને ધૃતિ છે, તેને તપ છે, જેને તપ છે તેને સુગતિ સુલભ છે. જે ધૃતિ વગરના છે, તેમને તપ પણ દુર્લભ છે.” આ સંબંધથી આવેલા આ અધ્યયનના ચાર અનુયોગદ્વારો પૂર્વવત.
તેમાં નામ નિષ્પન્ન નિક્ષેપ કહે છે. • નિર્યુક્તિ - ૧૫૩, ૧૫૪ - વિવેચન
શ્રમ સહન કરે તે શ્રમણ, તેનો ભાવ તે શ્રમણ્ય. તેનું કારણ તે શ્રામસ્યપૂર્વ. તે જ શ્રામસ્યપૂર્વક એ સંજ્ઞામાં ક લાગ્યો. શ્રામાણ્યનું કારણ વૃતિ” છે. તે સાધુપણાનું મૂળ છે. આ અધ્યયન તેનું પ્રતિપાદક છે. તેથી શ્રામાણ્યપૂર્વકનો નિક્ષેપો - નામ નિષ્પન્ન થાય છે. - x x-શ્રામાણ્યપૂર્વક આ સામાન્ય છે અને શ્રામાણ્ય અને પૂર્વ એ વિશેષ છે. તે કહે છે -શ્રામાણ્યના ચાર અને પૂર્વકના ૧૩ - નિક્ષેપા થાય છે. નિક્ષેપાને વર્ણવે છે
અહીં “શ્રમણ' વડે અધિકાર છે. નિક્ષેપ ચાર પ્રકારે છે. તેમાં નામ અને સ્થાપના પૂર્વવત્ જાણવા. દ્રવ્ય શ્રમણ બે ભેદે - આગામથી અને નોઆગમથી. આગમથી જ્ઞાતા પણ અનુપયુક્ત હોય. નોઆગમથી જ્ઞશરીર ભવ્ય શરીર તવ્યતિરિક્ત અભિલાપ ભેદથી ડ્રમ વત જાણવું. - x-ભાવશ્રમણ પણ બે ભેદે છે - આગમથી જ્ઞાતા ઉપયુક્ત, નોઆગમચી ચાસ્ત્રિના પરિણામવાળા સાધુ. તેથી ભાવથી સંયતને શ્રમણ કહ્યા.
• નિર્યુક્તિ • ૧પપ થી ૧૫૮ - વિવેચન
શ્રમણનું સ્વરૂપ કહે છે - (૧૫૫) પ્રતિકૂળ હોવાથી જેમ મને દુઃખ ગમતું નથી. તેમ જ બધાં જીવોને દુઃખ પ્રતિકૂળ છે. એમ જાણીને ન સ્વયં હણે, ન બીજા પાસે હસાવે, ન હણતાંને અનુમોદે. આ પ્રમાણે તુલ્ય જાણે (સમં અતિ) તે શ્રમણ. (૧૫૬) વળી બધાં જીવો ઉપર તુલ્ય મન હોવાથી કોઈ પ્રત્યે દ્વેષ કે પ્રેમ નથી, તેથી સમ મા છે, તે બીજો પર્યાય કહ્યો. (૧૫૭) તેથી શ્રમણ જો સુમન હોય દ્રવ્ય મનને આશ્રીને, અને ભાવથી જો પાપ મનવાળો ન હોય. આનું ફળ બતાવે છે - તે સ્વજનમાં અને લોકોમાં સમ હોય, માન-અપમાનમાં સમ હોય. (૧૫૮) સર્પની જેમ બીજાએ કરેલબિલમાં રહેનાર, આહારમાં સ્વાદ રહિત અને સંયમ એક દષ્ટિવાળો હોય. પર્વતની જેમ પરીષહ રૂપી પવનથી ન કંપતો. અગ્નિની જેમ તપ અને તેજથી પ્રધાન અને તૃષ્ણા આદિવ૮ સૂત્રાર્થમાં અતૃમ. એષણીય અશનાદિમાં અવિશેષ પ્રવૃત્તિ, ગાંભીર્ય અને જ્ઞાનાદિ રત્નાકરત્વથી સાગર જેવા. તથા સ્વમર્યાદાને ન અતિક્રમતા.
આકાશતલની જેમ બધે નિરાલંબી. વૃક્ષ સમૂહ માફક અપવર્ગના કલાર્થી જીવોને Jain Education International
www.jainelibrary.org
For Private & Personal Use Only
| SR No. | 009027 |
| Book Title | Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Shrutnidhi Ahmedabad |
| Publication Year | |
| Total Pages | 242 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 5 MB |