Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1

SR No.: 009027
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad
Total Pages: 242
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik
File Size: 5 MB

Page 164

૬ /-/ રર થી ર૪૬
• સૂત્ર - ૨૪૨ થી ૨૪૬ -
(૨૪૨) જે જ્ઞાતપુરના વચનોમાં રત છે, તે સાધુ - સાળી બિડલવણ, સામુદ્રિક લવણ, તેલ, ઘી, દ્રવગોળ આદિનો સંગ્રહ કરવા ન ઇછે. (૨૪૩) આ સંગ્રહ લોભને જ વિનકારી પ્રભાવ છે. એમ હું માનું છું. જે કોઈ સાધુ કદાચિત કોઈ પદાર્થની સંનિધિની કામના કરે છે, તે ગ્રહસ્થ છે, મવજિત નથી. (૨૪૪) જે કોઈ સાધુ વસ્ત્ર, પાત્ર, કંબલ કે રજોહરણ રાખે છે, તેને પણ તેઓ સંયમ અને લજજાની રક્ષાને માટે રાખે છે અને ઉપયોગ કરે છે. (૨૪૫) સમસ્ત જીવોના ત્રાતા જ્ઞાતપુત્રએ આ વસ્ત્રાદિને પરિગ્રહ કહ્યો નથી, પણ મહર્ષિઓએ “
મન પરિગ્રહ” કહેલ છે. (૨૪૬) યથાવત વસ્તુ તત્ત્વજ્ઞ (સાધુ) બધી ઉપાધિનું સંરક્ષણ કરવામાં મમત્વભાવ ન આચરે, (એટલું જ નહીં) તેઓ તેમના પોતાના શરીરનું પણ મમત્ત ન કરે.
વિવેચન - ૨૪૨ થી ૨૪૬ -
ચોથી સ્થાન વિધિ કહી, હવે પાંચમી કહે છેઃ- બિગ એટલે ગોમૂત્રાદિ પક્વ, ઉભેધ - સામુદ્રાદિ લવણ અથવા બિS - પ્રાસુક અને ઉભેધ - અપ્રાક, એમ બે ભેદે લવણ છે. તેલ, ઘી, ફાણિત - દ્રવગોળ આ લવણાદિ કે તેવી અન્ય વસ્તુની તે સાધુઓ સંનિધિ ન કરે. એટલે કે પર્યષિત (રાતવાસી) ન રાખે. કોણ? ભગવંતના વચનમાં આસક્ત સાધુ.
સંનિધિમાં દોષ શું? ચારિત્રવિનકારી ચોથો કષાય તે લોભ, તેનો અનુભાવ, જેથી સંનિધિ કરે. એમ તીર્થંકરાદિએ કહેલ છે. જો કદાચ કોઈ થોડી પણ સંનિધિ કરે, તો તે ભાવથી ગૃહસ્થ છે, પ્રવજિત નથી. કેમકે દુર્ગતિ નિમિત્ત અનુષ્ઠાનમાં પ્રવૃત્ત છે. જેના વડે આત્મા નરકાદિમાં લઈ જવાય તે સંનિધિ. - x- (શંકા) વસ્ત્રાદિ ધારણ કરતા સાધુને અસંનિધિ કઈ રીતે ? આગમોક્ત ચોલપટ્ટક આદિ વસ્ત્ર, પાત્ર, વર્ષાકલ્પાદિ કામળી, પાદપંછન - રજોહરણ તે સંયમાર્ગે છે. તેથી ઉલટું -- ૪ - સંયમ પાલનનો અભાવ છે. લજ્જાર્થે વસ્ત્ર ન હોય તો સ્ત્રી આદિને તથા વિશિષ્ટ શ્રત પરિણતિ આદિ રહિતને નિર્લજ્જતા થાય અથવા સંયમ જ લજ્જા છે તેને માટે આ વસ્ત્રાદિ ધારણ કરે અને મૂછ રહિત પરિભોગ કરે.
એમ હોવાથી આસક્તિ રહિત વસ્ત્ર ધારણાદિને પરિગ્રહ કહ્યો નથી કેમકે તેમાં બંધહેતુત્વનો અભાવ છે. કોણે નથી કહ્યો? ઉદારક્ષત્રિય સિદ્ધાર્થના પુત્ર વર્ધમાન કે જે સ્વ - પર પરિત્રાણ સમર્થ છે, તેણે મૂછને - ન હોવા છતાં વસ્ત્રાદિની આસક્તિને પરિગ્રહ કહ્યો છે. કેમકે બંધનો હેતુ છે. - x- ૪ - વસ્ત્રાદિ ભાવ ભાવિની મૂછ વસ્ત્રાદિના ભાવમાં સાધુને કેમ નહીં થશે ? સમ્યમ્ બોધથી. ઉચિત ક્ષેત્ર અને કાળમાં આગમોક્ત વસ્ત્રાદિ સાથે પણ સાધુઓ છ અવકાયના સંરક્ષણ માટે વસ્ત્રાદિના પરિગ્રહ છતાં તેમાં મમત્વ કરતા નથી, - ૪- ધર્મકાય અર્થાત શરીરમાં પણ તેઓ મમ કરતા નથી. તે પ્રમાણે વસ્તુમાં પણ પરિગ્રહ ન કરે.