________________
|| ૨ | ૨૧૭ થી ૨૨૦
૧૫૫
'આરાધે છે. ગૃહસ્થો પણ તેને તેવા પ્રકારે શુદ્ધાચારી જાણે છે, તેથી તેની પૂજા કરે છે.
૦ વિવેચન
૨૧૭ થી ૨૨૦
જો એમ છે તો આ દોષના પરિહારથી - તપ સૂત્ર કહે છે. મર્યાદાવર્તી સાધુ તપ કરે છે. સ્નિગ્ધને વર્ષે છે, ધૃતાદિને તજે છે. મધ અને પ્રમાદથી વિરત રહે છે. ક્લિષ્ટ સત્વ જેવા અકૃત્ય નથી અને ‘“હું તપસ્વી છું’” તેવું અભિમાન ન કરે. આવા પ્રકારના સાધુનું કલ્યાણ – ગુણ સંપત્તિરૂપ સંયમ જુઓ. શું વિશિષ્ટ છે, તે કહે છે - અનેક સાધુ વડે સેવિત કે આચરિત, વિપુલ મોક્ષ સુખ આપનાર, તુચ્છતાદિના પરિહારથી નિરુપમ સુખરૂપ મોક્ષ સાધનત્વથી હું તેની સ્તુતિ કરીશ તે મારી પાસેથી સાંભળો.
એ પ્રમાણે સાધુ અપ્રમાદાદી ગુણોને જુઓ તથા તથા પ્રમાદાદી અગુણો તજનાર, શુદ્ધવૃત્તિ, ચરમકાળે પણ ચારિત્રને સદૈવ કુશળબુદ્ધિથી આરાધે છે. - x - તથા શુદ્ધ ભાવથી આચાર્ય અને શ્રમણોને આરાધે છે. ગૃહસ્થો પણ તે સાધુને ભાવશુદ્ધ જાણીને પૂજે છે.
-
• સૂત્ર
૨૨૧ થી ૨૨૪
(૨૨૧) જે સાધુ તપ ચોર, વચન ચોર, રૂપ ચોર, આચાર અને ભાવનો ચોર છે, તે ફિલ્બિર્ષિક દેવ યોગ્ય કર્મ કરે છે. (૨૨૨) દેવત્વ પ્રાપ્ત થવા છતાં કિિિષક દેવ પણે ઉત્પન્ન થયેલો તે, ત્યાં જાણતો નથી કે આ મારા કયા કૃત્યનું ફળ છે ? (૨૨૩) ત્યાંથી ચ્યવીને મનુષ્યભવમાં એડમૂકતા અથવા નરક કે તિર્યંચ યોનિને પામશે, ત્યાં તેને બોધિ અતિ દુર્લભ થાય છે. (૨૨૪) આ દોષને જાણીને જ્ઞાતપુત્ર મહાવીરે કહેલ છે કે . મેઘાવી અણુમાત્ર પણ માયામૃષા ન સેવે.
-
૦ વિવેચન - ૨૨૧ થી ૨૨૪ -
-
M
Jain Education International
-
સ્તન અધિકારથી આ કહે છે તપ, વચન આદિના ચોર ક્રિયાને પાળવા છતાં, તેવા ભાવ દોષથી ફિલ્બિષિક કર્મ બાંધે છે. તપનો ચોર - તપ ન કરતો હોવા છતાં તપસ્વી સમાન જણાતા કોઈ પૂછે કે તમે તે ક્ષપક છો ? પૂજાદિ અર્થે કહે કે - હા, અથવા સાધુઓ તપસી જ હોય, અથવા મૌન રહે. એ પ્રમાણે વાણીનો ચોર ધર્મકથકાદિ તુલ્ય હોય, રૂપનો ચોર તે રાજપુત્રાદિ તુલ્ય હોય, આચારનો ચોર વિશિષ્ટ આચારવત્ તુલ્ય. ભાવનો ચોર - બીજાએ કહેલાં સિદ્ધાંત રહસ્યને પોતાના નામે કહે. આવો સાધુ દેવત્વ પામે તો પણ તેવા ક્રિયા પાલનથી કિલ્બિષિક પણે ઉત્પન્ન થાય. અવિશુદ્ધ અવધિને કારણે તે ત્યાં પણ જાણતો નથી કે આ મારા કયા કર્મનું ફળ છે ?
-
બીજા દોષો કહે છે - દેવલોકથી ચ્યવીને બોબડો મનુષ્ય થાય, પરંપરાએ નરક અને તિર્યંચ યોનિ પામે છે. તેને સર્વ સંપત્તિ નિબંધન રૂપ જિનધર્મની પ્રાપ્તિ દુર્લભ થાય છે. - ૪ - હવે ઉપસંહાર કરતા કહે છેઃ- અનંતરોક્ત કિલ્બિષિકત્વાદિ પ્રાપ્તિરૂપ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org