________________
૪ | - | ૭૨ થી ૫
૧૩૧
(૭૫) એ રીતે દુર્લભ શ્રમણત્વને પામીને સમ્યક્ દૃષ્ટિ અને સદા યતનાશીલ સાધુ આ છજીવનિકાયની કર્મથી વિરાધના ન કરે. • વિવેચન ૭૨ થી ૭૫ -
આ ધર્મફળ જેને દુર્લભ છે, તે બતાવે છેઃ- સુખ એટલે સંસાર સંબંધી વિષય, તેનો આસ્વાદક સાધુ હોય. પ્રમાણ – દ્રવ્ય પ્રવ્રુજિત, કુલ – ભાવિ સુખાર્થે વ્યાક્ષિસ, નિકામશાયિ - સૂત્રાર્થની વેળાને પણ ઉલ્લંઘીને સુનાર. ઉસ્ગોલાપ્રથાવી - ઘણાં જ જળ વડે પગ આદિને ધોનાર. દુર્લભ - દુષ્પ્રાપ્ય, સુગતિ – સિદ્ધિ પર્યન્ત, તાદ્દશ - ભગવંતની આજ્ઞાનો લોપ કરનારા.
હવે જેને ધર્મફળ સુલભ છે, તેને બતાવે છેઃ- પોગુણ - છઠ્ઠ અઠ્ઠમ આદિ તપોધનવાળા. જુમતિ - માર્ગ પ્રવૃત્ત બુદ્ધિવાળો. સંયમરા - સંયમનું આસેવન કરનાર. પરીષહ - ભુખ, તરસ ઇત્યાદિ ગુણવાનને ભગવંતની આજ્ઞાકારી એવી સુગતિ સુલભ
છે.
(ગાથા
-
૭૪ એ પ્રક્ષેપ ગાથા છે. તેની વ્યાખ્યા વૃત્તિકાર કે ચૂર્ણિકારે કરેલ નથી.) આ મહાર્થ છ જીવનિકાયનો વિધિથી ઉપસંહાર કરે છે -
આ પ્રતિપાદિત અર્થરૂપ “છ જીવનિકાય'' અધ્યયનની વિરાધના ન કરે. (કોણ ?) સમ્યગદૅષ્ટિ - તત્ત્વ શ્રદ્ધાવાન જીવ, સર્વકાલ પ્રયત્નવાળો મુનિ, દુર્લભ એવા શ્રામણ્યને પામીને. શ્રામાણ્ય - છ જીવનિકાયના સંરક્ષણ રૂપ. ક7 - મન, વચન, કાયાની ક્રિયાથી પ્રમાદ વડે ખંડિત ન કરે. અપ્રમાત્તને જો કોઈ વખત વિરાધના થાય તો તે દ્રવ્ય વિરાધના છે, તેથી તેને અવિરાધના જાણવી. - x - x - વળી સૂક્ષ્મ જીવોની વિરાધના થતી નથી. શેષ કથન પૂર્વવત્ જાણવું.
અધિકૃત અધ્યયનના પર્યાય શબ્દોને બતાવે છે - • નિયુક્તિ - ૨૩૪ - વિવેચન -
સમ્યગ્ જીવાજીવાભિગમ હેતુપણાથી એ પ્રમાણે આચારના ઉપદેશપણાથી યથાવસ્થિત ધર્મપ્રજ્ઞાપનાથી, ચારિત્રના નિમિત્તત્વથી ચાસ્ત્રિ ધર્મ છે. થર્મ - તેના સાર ભૂતત્વથી તે શ્રુતધર્મ છે. અહીં આ ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ, ચાસ્ત્રિ ધર્મ ઇત્યાદિ શબ્દો એકાર્થિક છે. - ૪ - ૪ - અનુગમ કહ્યો. નયો પૂર્વવત્.
અધ્યયન
Jain Education International
મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ
૪ નો ટીકા સહિતનો અનુવાદ પૂર્ણ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
