Agam Satik Part 32 Aavashyak Sutra Gujarati Anuwad 2

SR No.: 009023
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 112
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 1 MB

Page 92

અધ્યo-૧, નમસ્કાર નિ - ૦૫,૯૦૬
૧૬૫
પુરષો બોલાવે છે, તેમના વચન ન સાંભળવા, સાર્થિકોને ક્ષણવાર માત્ર મુકવા નહીં. એકલાને નિયમથી ભય છે. દુરંત ઘોર દવાપ્તિ અપમત પણે શાંત કરવો. ન શાંત કરેલ અગ્નિ નિયમથી બાળે છે. પછી દુર્ગ ઉચ્ચ પર્વત ઉપયોગપૂર્વક ઓળંગવો, ના ઓળંગો તો નક્કી મૃત્યુ થશે. પછી મોટી અતિગુપિલ ખાઈ વાંસકુડંકી જલ્દી ઓળંગવી. તેમાં રહેવામાં ઘણાં દોષ છે. પછી નાનો ખાડો છે. તેની નજીક મનોરથ નામે બ્રાહ્મણ નિત્ય નજીક રહે છે. તેની વાત ન સાંભળી, ખાડો ન પૂરવો, જો તેને પુરશો તો માર્ગ ભાંગવો ઘણો મોટો થઈ જશે. અહીં દિવ્ય કુળો છે, તે પાંચ પ્રકારના અને નેગોને સુખકર છે. તે કિપાક ફળ છે માટે જોવા કે ખાવા નહીં. અહીં બાવીશ મહાકાલ પિશાચો ક્ષણે ક્ષણે અભિદ્રવે છે, તેને પણ ગણકારવા નહીં. તેના ભોજનપાન વિભાગથી દુર્લભ અને વિરસ છે. અપયાણ ન કરતાં અનવરત ચાલવું. રાત્રે પણ માત્ર બે પ્રહર સુવું, બાકીના બેમાં ચાલવું એ પ્રમાણે જતાં-જતાં હે દેવાનુપિયો ! જલ્દીથી અટવી પાર થશે. પાર કરીને તે એકાંતે દુર્ગતિ વજીને પ્રશસ્ત શિવપુરે જવાશે. પછી ત્યાં કોઈ કલેશ થશે નહીં. ઈત્યાદિ ઈત્યાદિ * * * * *
એ પ્રમાણે દ્રવ્ય અટવી માર્ગોપદેશ જાણ્યો.
હવે ભાવ અટવી માર્ગોપદેશ જ્ઞાત યોજે છે. સાર્થવાહના સ્થાને અરહંત છે, ઉદઘોષણાના સ્થાને ધર્મકથા છે. તટિકાદિ સ્થાને જીવો છે. અટવી સ્થાનીય સંસાર છે. બાજુએ સાધમાર્ગ છે. વકો શ્રવકમાર્ગ છે. પ્રાયપુર સ્થાનીય મોક્ષ છે. વાઘ અને સિંહનુલ્ય સણ અને દ્વેષ છે. મનોહર વૃક્ષ છાયા સ્થાનીય સ્ત્રી આદિ સંસકત વસતિ છે. પરિ શટિત સ્થાનીય અનવધ વસતિ છે. માર્ગતટસ્ટ બોલાવનાર પુરષોને સ્થાને પાક્ષિાદિ અકલ્યાણ મિત્રો છે. સાર્જિકના સ્થાને સાધઓ છે. દવાનિ સ્થાને ક્રોધાદિ કષાયો છે અને ફળ સ્થાનીય વિષયો છે. પિશાચના સ્થાને બાવીશ પરીષહો છે. એષણીય ભોજન-પાનમાં નિત્ય ઉધમ કરવો. બે પ્રહર સ્વાધ્યાય કરવો નગર પ્રાપ્ત થતાં મોક્ષનું સુખ છે.
આ કારણે તે નગરે જવાની ઈચ્છાવાળા લોકો જનઉપદેશદાન આદિ ઉપકાર સાર્થવાહને નમસ્કાર કરે છે. એ પ્રમાણે મોક્ષના અર્થીઓએ તે ભગવંતને નમસ્કાર કરવો જોઈએ. તથા કહે છે –
• નિયુક્તિ -૯૦૩,૯૦૮ :
જેમ આ લોકમાં તે પોતાના નગરે જવાની ઈચ્છાવાળો માણસ તે સાવિાહને પોપકારી માની, વિદત નિવાક જાણીને ભકિતથી નમન કરે છે, તેમ મોક્ષાર્થીના વિનો નિવારી રાગ-મદ-મોહ રહિત જિનેન્દ્ર તેમને મોક્ષનગરીમાં લઈ જાય છે, તેથી પોપકારી હોવાથી અરહંતો ભાવથી નમકરણીય છે જ.
• વિવેચન-૩,૯૦૮ :ગાથા બંનેનો અર્થ કહ્યો. વિશેષ આ - કર એટલે દ્વેષ. • નિયુક્તિ -૯૦૯ :
સંસાર અટવીમાં - કે જે મિયાત્વ અને અજ્ઞાનથી મોહિત માર્ગ છે તેમાં જેણે માસિકપણે કરેલ છે, તે અરિહંતને પ્રણામ કરું છું.
૧૬૬
આવશ્યક-મૂલસૂત્ર સટીક અનુવાદ • વિવેચન-૦૯ :
સંસાર અટવી, કેવી છે ? મિથ્યાત્વ અને અજ્ઞાનથી મોહિત માર્ગ વાળી, તેમાં, જેણે દેશકવ કર્યું, તે અરહંતને અભ્યણું છું. જોઈને અને જાણીને સમ્યક્ માર્ગને સેવવો, અન્યથા નહીં, તે કહે છે -
• નિર્યુક્તિ-૯૧૦ :
સમ્યગ્દર્શનથી દષ્ટ, જ્ઞાનથી સારી રીતે જાણેલ નિવણિમાનું જિનેન્દ્રોએ ચરણ-કરણથી સેવન કરેલ છે.
• વિવેચન-૯૧૦ :
અવિપરિત દર્શનથી જોયેલ, જ્ઞાન વડે તેને યથાવસ્થિત તે અરહંત વડે જાણેલ, ચરણ અને કરણ એવા એકવતુ ભાવથી જિનેન્દ્રો વડે આસેવિત મોક્ષમાર્ગ છે. તેમાં રન • વ્રત આદિ. જરા - પિંડ વિશુદ્ધિ આદિ. જેમ કહેલ છે કે – વ્રત, શ્રમણધર્મ, સંયમ, વૈયાવચ્ચ, બ્રહ્મગુપ્તિ, જ્ઞાનાદિ ત્રિક, તપ, કોપનિગ્રહાદિને ચરણ જાણવું. - તથા - પિંડ વિશુદ્ધિ, સમિતી, ભાવના, પ્રતિમા, ઈન્દ્રિયનિરોધ, પડિલેહણ, ગુપ્તી અને અભિગ્રહને કરણ જાણવું. -- . માત્ર તેઓ કહેતા નથી, પણ આ જ માર્ગે નિવૃત્તિપુરીને પામ્યા પણ છે, તે જણાવે છે –
• નિયુક્તિ -૬૧૧ -
તેઓ સિદ્ધિરૂપ વસતિને પામ્યા, નિવણસુખને પ્રાપ્ત કર્યું, શાશ્વત, અવ્યાબાધ અને અજરામર સ્થાનને પામ્યા.
• વિવેચન-૯૧૧ -
સિદ્ધિવસતિ- મોક્ષાલય, ઉપગત-સામીપ્યથી, કમરહિતતાથી પામ્યા. આના વડે એકેન્દ્રિય જીવોના સામયનો વિચ્છેદ કર્યો. સિદ્ધો ત્યાં કેવા સુખ દુ:ખરહિત રહે છે, તે દશવિ છે - નિવણ સુખ એટલે નિરતિશય સુખને પામેલા છે. તેઓ કેવા દર્શન પરિભવાદિથી અહીં ન આવે, તે કહે છે. તે સ્થાન નિત્ય છે. વ્યાબાઘા રહિત છે, જરામરણરહિત સ્થાન છે.
હવે બીજા દ્વારની વ્યાખ્યા કરે છે. • નિયુક્તિ -૯૧૨ -
જેમ નિયમિક સારી રીતે સમુદ્રને પાર પમાડે છે, તેમ જિનેશ્વર સંસર સાગરને પાર પમાડે છે, તેથી તેઓ નમસ્કારને યોગ્ય છે.
વિવેચન-૧ર :
પ્રપતિ - લઈ જાય છે, જે પ્રકારથી, પાર - પર્યા, સખ્ય શોભન વિધિ વડે નિયમિક, કોની ? સમદ્રની, તે પ્રમાણે જિનેન્દ્રો પણ ભવસમનો પાર પમાડે છે. તે કારણથી અરહંતો નમસ્કરણીય છે.
તે સંક્ષેપાર્થ કહ્યો. ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે –
નિયમિકો બે ભેદે • દ્રવ્ય નિયમિક અને ભાવ નિયમિક. દ્રવ્ય નિયમિકમાં ઉદાહરણ પૂર્વવતું, ‘ઘોષણા' કહેવી. અહીં આઠ વાયુ વર્ણવવા. તે આ પ્રમાણે - પૂર્વનો વાયુ, પશ્ચિમનો વાયુ, ઉત્તરનો વાયુ, દક્ષિણનો વાયુ, ઈશાની તે સવાસુક વાયુ,