Agam Satik Part 32 Aavashyak Sutra Gujarati Anuwad 2

SR No.: 009023
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 112
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 1 MB

Page 127

અધ્ય-૧, નમસ્કાર નિ - 978 235 અહીં આદિમાં જ્ઞાનનું ગ્રહણ પહેલા તેના ઉપયોગમાં રહેલા સિદ્ધ થાય છે, તેમ જણાવવાને માટે છે. (શંકા] શું એક સાથે જુએ છે અને જાણે છે ? ના એક સાથે જાણતા નથી. તો કઈ રીતે જાણે ? તે જણાવે છે - * નિયુક્તિ-૯૭૯ - જ્ઞાન અને દર્શન એ બેમાંથી એક ઉપયોગવાળા છે. બધાં જ કેવલીને એક સાથે બંને ઉપયોગ ન હોય. * વિવેચન-૯૭૯ : જ્ઞાન અને દર્શન બેમાંથી એક ઉપયોગવાળા, કેમકે તેવા સ્વભાવથી કોઈપણ કેવલીને એક કાળે બે ઉપયોગ હોતા નથી. ક્ષાયોપથમિક સંવેદનમાં પણ તેવું દર્શન છે. - X - X - હવે નિરૂપમ સુખના ભાગી હોય છે તે - * નિયુક્તિ-૯૮૦ - મનુષ્યોને તે સુખ નથી, સર્વે દેવોને પણ તે સુખ નથી, જે સુખ અવ્યાબાધાણાને પામેલા સિદ્ધોને હોય છે. * વિવેચન-૬૮૦ : ચકવર્તી આદિને પણ તે સુખ નથી, અનુત્તર દેવોને પણ તેવું સુખ નથી. જે સુખ સિદ્ધોને છે. વિવિધ બાધે તે વ્યાબાધા, તેનો અભાવ તે અવ્યાબાધ, તેને પ્રાપ્ત. જે રીતે નથી તે રીતે કહે છે - * નિયુક્તિ -981 * દેવોના સમૂહોનું ત્રણે કાળનું સમસ્ત સુખ ભેગું કરીને તેને અનંતગણું કરીએ, તેનો પણ અનંતવાર વર્ષ કરીએ તો પણ મુકિતના સુખ સમાન સુખને પામતાં નથી. * વિવેચન-૬૮૧ - ગાથાર્થ કહ્યો. વિશેષ વૃત્તિ આ પ્રમાણે - સપત એટલે સંપૂર્ણ, અતીત, અનાગત અને વર્તમાનકાળના સમૂહથી ઉદ્ભવેલ, સર્વકાળ સમય ગુણિત, કદાચ સભાવ કલાનાથી એકૈક આકાશ પ્રદેશમાં સ્થાપિત કરાય, તે સકલ લોકાકાશ લોકાકાશ અનંત પ્રદેશ પૂરણથી અનંત થાય છે. તો પણ તે સિદ્ધિ સુખથી પ્રકર્ષગત સુખ ન થાય. - x - આનો જ અનુવાદ - * નિયુક્તિ-૯૮ર : સિદ્ધનો સુપરણિ સમસ્ત કાળનો એકઠો કરાય ત્યારે જેટલો થાય, તેને અનંત વથિી ભાંગીએ તો પણ સવકારામાં ન સમાય. * વિવેચન-૯૮૨ : સિદ્ધના સંબંધભૂત સુખ શશિ એટલે સુખસંઘાત. કલાના માત્રથી કહે છે, તે સર્વકાળ સમય ગુણિત જો થાય, તે અનંત વર્ગથી અવગત થઈ એકીભાવે જ હોય, ત્યારે લોકાલોકાકાશમાં પણ સમાતું નથી. અહીં વિશિષ્ટ આહાદરૂપ સુખ ગ્રહણ કરાય છે. ત્યાંથી જે આરંભી શિષ્ટ 236 આવશ્યક-મૂલસૂત્ર સટીક અનુવાદ/૨ જનોની સુખશબ્દ પ્રવૃત્તિ છે, તે આહાદને આશ્રીને એક-એક ગુણવૃદ્ધિ તારતમ્યથી આ આહાદ વિશેષિત થતાં યાવત્ અનંતગુણ વૃદ્ધિથી નિરતિશય ગુણ નિષ્ઠાને પામેલ, તેનાથી આ સુખ અત્યંત ઉપમાતીત, એકાંત ઉત્સુકતા વિનિવૃત અકaણે ચમ આહાદ સદા સિદ્ધોને હોય છે. * X - X * ગુણ તારતમ્યથી અલ્લાદ વિશેષ તે સર્વ આકાશપદેશાદિથી પણ વધારે છે, તેમ કહ્યું - X - બાકી તો તેમની નિયત દેશમાં અવસ્થિત છે, - x * x * વિસ્તાર કેટલો કહેવો ? હવે આ જ ભવ હોવાથી નિરૂપમતાં કહે છે - * નિયુક્તિ -983,984 : જેમ કોઈ સ્વેચ્છ, ઘણાં બધાં નગરગુણોને જાણતો હોય, પણ ઉપમાના અભાવે તે કોઈને કહી શકતો નથી, એ પ્રમાણે આ સિદ્ધોનું સુખ અનુપમ છે, તેને કોઈ ઉપમા નથી, એ કારણે વિશેષથી કંઈક સાર્દય કહીશું તે તમે સાંભળો. * વિવેચન-૮૩,૯૮૪ : જેમ કોઈ પ્લેચ્છ સગૃહ નિવાસાદિ અનેક પ્રકારના નગગુણો જાણતો અરણ્યમાં ગયો, પણ બીજા મ્લેચ્છોને તે કહી શકતો નથી. કયા કારણે ? તે કહે છે - તેની પાસે તેવી ઉપમા નથી. તેનો ભાવાર્થ જણાવે છે - કોઈ એક મહા અરણ્યવાસી પ્લેચ્છ, અરણ્યમાં રહેતો હતો. આ તરફ કોઈ રાજા ઘોડા ઉપરથી ઉતરીને અટવીમાં પ્રવેશ્યો, તેણે જોયો, સત્કાર કરીને તેને જનપદમાં લઈ ગયો. રાજ પણ પછી તેને ઉપકારી જાણીને નગરમાં લઈ ગયો. રાજાની જેમ રહ્યો. થોડો વખત જતાં તેને અરણ્ય સાંભળ્યું રાજાએ વિદાય આપી, લોકો પૂછે છે - નગર કેવું હતું? પણ તેવી કોઈ ઉપમા ન હતી કે જેનાથી તે નગરના ગુણ કહી શકે. એ પ્રમાણે સિદ્ધોને અનુપમ સુખ વર્તે છે. પરંતુ એવી કોઈ ઉપમા નથી કે તે વર્ણવી શકાય, તો પણ બાલજનની પ્રતિપત્તિને માટે કંઈક વિશેષથી આકત્વિથી આ આદેશ્ય બતાવે છે - * નિયુક્તિ -985,986 : જેમ કોઈ પણ સર્વકામગુણિત ભોજન કરીને, ભૂખ અને તરસથી મુકત થઈને, અમૃતથી તૃપ્ત થયો હોય તેમ રહે છે. એ પ્રમાણે સદાકાળ તૃપ્ત કર્મક્ષયને પામેલા શાશ્વત આવ્યા બાધ સુખ પામીને સિદ્ધો રહે છે. * વિવેચન-૯૮૫,૮૬ - જે રીતે". ઉદાહરણનો ઉપન્યાસ કરે છે. સર્વ સૌંદર્યથી સંસ્કૃત એવા ભોજનને કોઈ પણ ખાઈને, જાણે અમૃતથી તૃપ્ત થયો હોય તેમ. અબાધા રહિતપણાથી, આ રસનેન્દ્રિયને આશ્રીને ઈષ્ટ વિષય પ્રાપ્તિના સુક્યથી નિવíને સુખ પામે, અન્યથા કોઈ બાધા ના સંભવથી સુખનો અભાવ થાય. [અહીં વૃત્તિકારે સાત શ્લોક નોંધ્યા છે, તે સાતે શ્લોક સુખને દર્શાવવા માટેના છે, તેમાંથી અમે માત્ર ભોજન સુખને મે નોંધીએ છીએ -]. “વિવિધ સથી યુકત એવા અનને આ મઝા વડે ખાઈને અને જળને પીને