________________
૬/૧૦
પુણ્યકાચૂલિકા ઉપાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ
૨૨ પુપચૂલિકા-ઉપાંગp-૧૧
અનુવાદ તથા ટીકાનુસારી વિવેચન
છે અધ્યયન-૬-“માણિભદ્ર” છે.
- X - X - X - X - • સૂઝ-૧૦ :
ઉલ્લોપw - હે જંબૂ! તે કાળો, રાજગૃહનગર, ગુણશીલ ચૈત્ય, શ્રેણિક રાજ, સ્વામી પધાર્યા. તે કાળે માણિભદ્ર દેવ સુધમસિભામાં માણિભદ્ર સીંહાસને ૪aoo સામાનિકો પૂefભદ્રની જેમ આગમન નૃત્યવિધિ, પૂર્વભવ પૃચ્છા. મણિપતિ નગરી, માણિભદ્ર ગાથાપતિ. સ્થવિરો પાસે પdજ્યા, ૧૧-અંગો ભણ્યા. ઘણાં વનો પર્યાય, માસિકી સંલેખના, ૬o ભકતોનું છેદન માણિભદ્ર વિમાને ઉપપત. બે સાગરોપમ સ્થિતિ, મહાવિદેહે મોક્ષે જશે. • • નિક્ષેપ • •
છે અધ્યયન-૭ થી ૧૦ - “દત્ત” આદિ 8.
- X - X - X - X - X - X – સૂત્ર-૧૧ -
એ પ્રમાણે દત્ત, શિવ, બલ, અનાદત એ ચારે પૂણભદ્ર દેવની સમાન જાણવું. બધાંની બે સાગરોપમ સ્થિતિ. વિમાનોના નામો દેવ રદેશ છે. પૂર્વભવમાં દત્ત-ચંદનામાં, શિવ-મિથિલામાં, બલ-હસ્તિનાપુરમાં, અનાદંત-કાર્કદી નગરીમાં ઉતપન્ન થયા. - ૪ -
• વિવેચન-૧૧ -
આ ગ્રંથમાં પહેલો વર્ગ દશ અધ્યયનાત્મક નિયાવલિકા નામે છે. બીજો દશ અધ્યયનાત્મક વર્ગ ‘કલ્પાવતંસિકા' નામે છે. બીજો વર્ગ દશ અધ્યયનાત્મક પુર્ષિકા નામે છે.
પુપિકાના પહેલાં અધ્યયનમાં ચંદ્ર નામે જ્યોતિકેન્દ્રની કથા છે. પછી અનુક્રમે સૂર્ય, શુક, બહપુમિકા, પૂર્ણભદ્ર, માણિભદ્ર, દd, શિવ, બલ અને અનાર્દતની વક્તવ્યતા છે.
8 અધ્યયન-૧ થી ૧૦ % • સૂત્ર-૧ થી ૩ :[] ઉલ્લોપ - પુષ્પચૂલિકાના દશ અધ્યયનો કહેલા છે. [] શ્રી, હી, ધૃતિ, કીર્તિ, બુદ્ધિ, લક્ષ્મી, ઈલા, સુસ, સ, ગંધ.
[3] જે પુષમૂલા ઉપાંગના દશ અધ્યયન કહ્યા છે, તો પહેલાંનો શો અર્થ કહ્યો છે ? હે જંબૂ! તે કાળે રાજગૃહનગર, ગુણશીલ ચૈત્ય, શ્રેણિક રાજ, સ્વામી સમોસયાં, "દા નીકળી.
તે કાળે શ્રીદેવી સૌધર્મકામાં શ્રીવતંસક વિમાને સુધમસિભામાં શ્રી સીંહાસને ૪૦૦૦ સામાનિકાદિ સાથે બહુપુબિકાદેવીવ4 હતી રાવત નૃત્યવિધિ દેખાડી, પાછી ગઈ. દારિકા ન કહેવી.
પૂર્વભવ પૃચ્છા - હે જંબૂ તે કાળે રાજગૃહનગર, ગુણlીલ ચત્ય, જિતાબુરાઇ. ત્યાં રાજગૃહનગરમાં સુદર્શન ગાથાપતિ રહેતો હતો. તેને પિયા નામે પાની હતી. તેઓની ભૂતા નામે સ્ત્રી હતી. તે મોટી થવા છતાં કુંવારી જ રહી. પણ છતાં કુમારી હતી, તેણીના સ્તન શિથિલ અને પડી ગયા હતા. તેમજ પતિ વગરની હતી.
તે કાળે પરણાદાનીય પાર્જ અરહંત યાવતું નવ હાથના હતા આદિ પૂવવવ વર્ષના સમોસય. પર્ષદા નીકળી. ત્યારે ભૂતાએ આ વૃત્તાંત જpયો. હર્ષિત થઈ, માતા-પિતા પાસે જઈને કહ્યું – પાર્થ અરહંત પૂવનુપૂર્વીથી વિચરતા યાવ4 દેવગણથી પરિવૃત્ત વિચરે છે. હે માતાપિતા ! આપની અનુા પામી, / અરહંતના પાદdદનાર્થે જવા ઈચ્છું છું. -- સુખ ઉપજે તેમ કર, પ્રતિબંધ ન કર
પછી ભૂતા કા ન્હાઈ ચાવત શરીરી થઈ દસીના સમૂહથી પરીવરીને પોતાના વેસ્થી નીકળી, બાહ્ય ઉપસ્થાનશાળાએ આવી, ધાર્મિક યાનપવરે આરૂઢ થઈ. ત્યારપછી ભૂતા પોતાના પરિવારથી પરિવૃત્ત થઈ અજગૃહીની મધ્યેથી નીકળી, ગુણશીલ ચેત્યે આવી. તીકરના છાદિ અતિશય જોઈ, ધાર્મિક યાનપવરથી ઉતરી, દોસીવૃંદથી પરીવરી અરહંત પદ્મ પાસે આવી. ત્રણ વખત યાવતું પપાસે છે.
ત્યારપછી પા/ અરહંત ભૂતાને અને તે પર્ષદાને ધર્મ કહો. તે સાંભળી, સમજી, હર્ષિત થઈ, વાંદી-નમીને ભૂતા બોલી - ભગવન ! નિલ્થ પ્રવચનની શ્રદ્ધા કરું છું યાવતુ તેના માટે અમ્યુચિત છું તે આપ કહો છો, તેમજ છે. વિશેષ એ માબાપને પૂછીશ. પછી હું ચાવત દીક્ષા લઈશ. યથાસુd
પુષેિકા ઉપાંગ સૂત્રના અધ્યયન-૧ થી ૧૦નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ ટીકા સહિત અનુવાદ પૂર્ણ
આગમ સૂત્ર-૨૧, ઉપાંગસૂત્ર-૧૦ પૂર્ણ
-
X
-
X
-
X
-
X
-
X
-
X
-