________________
સૂઝ-૨૨
કરે છે, કરીને અતિ નીકટ નહીં-અતિ દૂર નહીં [એવા સ્થાને શ્રવણ ઈચ્છા રાખતા, પ્રણામ કરતા, અભિમુખ રહી, વિનયથી અંજલિ રેડી પયુપાસે છે.
• વિવેચન-૨૨ (અધુરેથી) :
ળેિ • દેવોચિત અર્થાત્ પ્રધાન, સંઘયણસંહનન, વજsષભનારાય, સંડાણસમચતુર. રિદ્ધિ-પસ્વિાદિ, યુકન્યા-વિવક્ષિતાર્યયોગથી, ૫માં-ચાનાદિ દીપ્તિ વડે, છાયા-શોભા, અશિરીરમાં રહેલ રત્નાદિ તેજો વાલા. તેજસ-શરીર સંબંધીરુચિ કે પ્રભાવ લેસ્યા-દેહવર્ણ અથવા ધુતિ આદિ શબ્દ એકાર્યક, પ્રકાશ પ્રકર્ષ પ્રતિપાદનપર છે, પુનરુક્તિ નથી. ઉધોતયા-પ્રકાશ કરવાથી, પ્રભાસયંત-શોભતા અથવા કાર્યક છે. -સાનુરાગ. તિકપુતો - ત્રણ વખત, આદક્ષિણ-પડખેથી, પ્રદક્ષિણા-દક્ષિણ પડખેથી. વંદંતિ-સ્તવે છે. નર્મસંતિ-શિર નમાવીને નમન કરે છે. બીજી વાચનામાંપોતપોતાના નામગોત્ર કહે છે.
• સૂત્ર-ર૩ :
તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની સમીપે સુરેન્દ્ર સિવાયના ઘણાં ભવનવાસી દેવો પ્રગટ થયા • નાગ, સુવર્ણ, વિધુત, અનિ, દ્વીપ, ઉદધિ, દિશા, પવન, અનિતકુમાર ભવનવાસી. [તેઓ અનુક્રમે નાગફેણ, ગરુડ, વજ, પૂર્ણકળશ, સીંહ, અશ્વ, હાથી, મગર, વર્ધમાનકથી તેમની મુગટ વિ»િ સિંધ-GHણ હતા. તેઓ સુરૂપ, મહદ્ધિક હતા. બાકી પૂર્વવત્ યાવતુ પર્યંપાસે છે.
• વિવેચન-૨૩ :
નાગ આદિને નાગફણાદિ ચિહ્નો હોય છે. તે ક્રમથી કહે છે - નાગડા, ગરડ, વજ, પૂર્ણકળશ, સીંહ, અશ્વ, હાથી, મયરંકવર મીંડ, વદ્ધમાણક. •x જેના મુગટમાં આ ચિલો. (ક્રમશ:] છે તે. વર્ધમાનક-શરાવલ અથવા પર આરૂઢ પુરુષ. તે - તે નિયુક્ત-ચયા સ્થાને નિયોજિત વિચિત્ર-વિવિધ, ચિલ-લક્ષણ, ગત-પ્રાપ્ત. * x - x -
• સૂત્ર-૨૪ -
તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની સમીપે ઘણાં વ્યંતરદેવો પ્રગટ થયા. [2] પિશાચ, ભૂત, યક્ષ, રાક્ષસ, કિંનર, કિપૂર, ભુજગપતિ અને મહાકાય તથા ગંધર્વનિકાયગણ નિપુણ ગંધર્વ ગીતરતિક એવા અણપક્ષી, પણપક્ષી, ઋષિતાદિક, કંદિત મહાકંદિત, કુહંડ, પતક વ્યિંતર દેવો પ્રગટ થયા. તેઓ ચંચળ-ચપળ ચિતવાળા, કીડા-પરિહાસ પિચ, ગંભીર હસિત-ભણિત-પિયગીતનર્તન રતી, વનમાલા-મેલ મઉડકુંડલાદિ સ્વચ્છેદ વિકુર્વિત આભરણ અને સુંદર વિભૂષણધારી, સરિક સુરભિ પુષ્પોથી સુરચિત-પલંબ-શોભતા-કાંત-વિકસંતચિ-વનમાળાથી રચિત વક્ષસ્થળવાળા, કામગમી, કામરૂપધારી, વિવિધ વર્ણ રંગોથી ઉત્તમ-વિચિત્ર-ચમકીલા વસ્ત્રો પહેરેલા હતા. વિવિધ દેશના વસ્ત્રાનુસાર તેઓએ વિભિન્ન પ્રકારના પોષાક ધારણ કરેલ હતા. તેઓ પ્રમુદિતન્કંદપ-કલહકેલિસ્કોલાહલ પિયા, હાસ્ય-બોલ બહલ, અનેક મણિરતનથી વિવિધરૂપે નિર્મિત
૧૩૪
ઉવવાઈ ઉપાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ વિચિત્ર ચિલવાળા, સુરૂપ, મહર્વિક યાવતુ પર્યાપાસે છે.
• વિવેચન-૨૪ :
ભુજગપતિ-મહોરણાધિપ. તેઓ કેવા છે ? મહાકાય-મોટા દેહવાળા, આ વિશેષણ અવસ્થા વિશેષ આશ્રીને છે, અન્યથા બધાં સાત હાથ પ્રમાણવાળા હોય છે, કહ્યું છે :- ભવનપતિ-બંત-જ્યોતિક-સૌધર્મ-ઈશાનમાં સાત રની ઉંચાઈ હોય છે. ગંધર્વ-બંતરના આઠ ભેદરૂપ નિકાય-વર્ગ. ગંધર્વો જ તેઓનો ગણ-સશિ. પાઠાંતરથી ગંધર્વપતિગણ. તેઓ કેવા છે ? નિપુણસૂક્ષ્મ, ગંધર્વ-નાટ્ય સહિત ગાન અને ગીત અને નાટ્ય વર્જિત ગેયમાં રતિ જેમને છે તે.
અણપન્નિકાદિ આઠ વ્યંતરનિકાય વિશેષભૂત, રક્તપ્રભા પૃથ્વીના ઉપરના ૧૦૦ યોજનવર્તી છે. કેવા છે ? ચંચલચપલ યિતા-અતિ ચપળ માનસવાળા, કીડનકીડા, દ્રવ-પરિહાસ પ્રિય. ગંભીર-હસિત જેનું ભણિત-વાપ્રયોગ અને જેમને ગીતનૃત્ય પ્રિય છે * * * * * વનમાલા-રત્નાદિમય, આપપદીન આભરણ વિશેષ, આમેલક-પુષના શિખર યુક્ત મુગટ, સ્વણદિમય કુંડલ, સ્વછંદ વિકર્વિતાભરણસ્વ અભિપ્રાયથી નિર્મિત અલંકાર, તે વડે ચારુ વિભૂષણને ધારણ કરે છે. સર્વ/કસર્વ ઋતુમાં સંભવ, જે સુરભી-કુસુમ, તે વડે સુરચિતા જે માળા, પ્રલંબ-શોભતીકાંતા-વિકસિત-વિચિત્ર વનમાલા, તેના વડે રચિત વક્ષસ્થળ જેમનું છે તે. કામગમીઈચ્છમામી, કામરૂપધારી-ઈચ્છિત રૂપને ધારણ કરનાર, :xચિત્ર-વિવિધ, ચિલિયદીપ્ત જે નિવસન-પરિધાન [વો જેમાના છે તે. વિવિધ દેશિનેપચ્ય-વિવિધ દેશ પ્રસિદ્ધ વસ્ત્રાદિ વડે ગૃહીત વેષ-નેપચ્ય.
પ્રમુદિતોનો જે કંદર્પ-કામપ્રધાન કેલિ અથવા કામ જ. કલહ-રાટી, રાડ. કેલિ-નર્મ, કોલાહલ-કલકલ, તે સ્વ-પરકૃત જેમને પ્રિય છે તે અથવા પ્રમુદિત તે કંદપદિપ્રિય. હાસ્ય બોલબહુલ, પાઠાંતરથી હાસકેલિબહુલ. અનેક-ઘણાં મણિરતનો, વિવિધ-ઘણાં પ્રકારે, નિયુક્ત-નિયોજિત જેમાં છે તે. તે ચિત્ર ચિહ્ન ગતા-પ્રાપ્ત, પિશાયાદિના ચિલો કોણ કહે છે - કદંબ, ધ્વજ, સુલસ, વટ, ખટ્વાંગ, અશોક, નાગ, તુંબરી.
• સૂત્ર-૨૫ -
તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીરની સમીપે જ્યોતિક દેવો પ્રગટ થયા - બૃહસ્પતિ, ચંદ્ર, સૂર્ય, શુક્ર, શનૈશ્ચર, રાહુ, ધુમકેતુ, બુધ અને મંગળ, જેનો વર્ણ તત-તપની-જુવર્ણ વર્મી જે ગ્રહો જ્યોતિક ચક્રમાં ચાર ચરે છે કે કેતુ અને ગતિરતિક અઠ્ઠાવીસ પ્રકારના જે નક્ષત્ર દેવગણ, વિવિધ સંસ્થાન સંસ્થિત પંચવણ તારાઓ [પ્રગટ થયા. તેમાં સ્થિતલેય અને વિક્રાંત મંગલગતિ વડે ફરનારા બંને હતા]. પ્રત્યેક પોતાના નામથી અંકિત ચિલ પોતાના મુગટમાં ધારણ કરેલ હતા. મહર્તિ યાવત પÚપાસે છે.
વિવેચન-૨૫ - અંગાક-મંગળ. પ્રત્યેક જ્યોતિષોના અસંખ્યાતત્વથી બહત્વ કહ્યું છે. તd