________________
ધર્મનું છે. એ ત્રિકાલાબાધિત સત્યમાં વધુ ઊંડાણથી વિચારીશું તો તરત મારો વિશ્વાસ અડગ અને અખંડ બન્યો. સમજાશે કે દેશ-કાળ અને કર્મના એ ઘટના તમે સાંભળો -
ત્રિકોણમાં જકડાએલા જીવને સાચું શરણું મારું શરીર રોગો અને અસહ્ય આપવાનું સામર્થ્ય દેવ-ગુરુ-ધર્મમાં જ છે. દાહપીડાથી ગ્રસ્ત અને ત્રસ્ત છતાં મારા બાકી બધાં શરણાં તકલાદી ટેકારૂપ છે. પ્રત્યે અપ્રતિમ વહાલ વરસાવનારાં મારાં (૩) એકત્વ ભાવના માતા-પિતા, સ્નેહી-સ્વજનો અને મારી સ્વાત્મહિતની સાધનામાં નિરંતર પ્રાણપ્યારી પ્રિયતમાઓમાંથી કોઇ પણ ઉદ્યમવંત રહેવા માટે આ ભાવનાનો વિષય મારા રોગને, મારી પીડાને મટાડી શક્યાં છે, સ્વ-આત્મા કે જે એકલો જન્મે છે, નથી કે તેમાંથી લેશમાત્ર પણ ભાગ એકલો મરે છે, સ્વ-કૃત શુભાશુભ-કમનાં પડાવી શક્યાં નથી.'
સારા-માઠાં ફળ એકલો ભોગવે છે. ખરેખર ! મારાં કહેવાતાં સર્વ કોઇ આ ભાવનાનો મર્મ એ છે કે સગાંઓ હાજર છતાં હું અશરણ છું - સ્વાત્મહિત સાધનામાં એકલવીર બનીને અનાથ છું.
મગ્ન બનવું. અન્યની મદદની અપેક્ષા ન આ અનુભવ પછી મને - આ રાખવી. મદદ ન કરનાર તરફ દુર્ભાવ ન સંસારમાં કોઇ કોઇનું સગું નથી, સગો દાખવવો પણ સ્વાત્મવીર્યની ફુરણા માટે છે એક માત્ર કેવળી – કથિત ધર્મ - એ શાસ્ત્રોક્ત માર્ગે પ્રયાણ કરવું. સત્ય તરત હૃદયસાત્ થઇ ગયું. એટલે બીજા બધાનું ગમે તે થાઓ, પણ રોગનું શમન થતાંની સાથે મેં ચારિત્ર એક મારા આત્માનું હિત થાઓ-એવો અંગીકાર કર્યું. લોકો મને “અનાથી કોઇ વિકૃત અર્થ આ ભાવનાની સીમામાં મુનિ'ના નામથી ઓળખે છે.” સમાતો નથી; પણ એક આત્માને જાણીને
મુનિરાજની કથની સાંભળીને બધા આત્માની જાતિ એક જ છે, એવો મહારાજા શ્રેણિકની જિનભક્તિ-ધર્મશ્રદ્ધા શુદ્ધ અર્થ આ ભાવનાથી ભાવિત થતાં વધુ ગાઢ બની.
સર્વમાં અને અને સ્વમાં સર્વને જોવાની તાત્પર્ય કે આ સંસારમાં જીવનાં વિશુદ્ધ દૃષ્ટિનો ઉઘાડ થાય છે. કહેવાતાં સગાં ઘણાં છે, પણ એ બધાં કરોડો શત્રુઓની સામે એકલવીરની કહેવા પૂરતાં જ છે, કારણ કે તેઓ સ્વયં જેમ ઝઝૂમીને વિજયશ્રી વરતા શૂરવીર અશરણ છે ત્યાં બીજાને શરણરૂપ શી રીતે પુરુષનો દાખલો નજર સમક્ષ રાખવાનું થઇ શકે ?
સત્ત્વ આ ભાવના દ્વારા પ્રગટાવવાનું છે. ધ્યાન વિચાર (સવિવેચન) • ૨૪૬