Page Text
________________
મેરુ પર્વતની આ સમભૂતલાથી ઉપર અને નીચે ૯૦૦- ૯૦0 યોજન સુધી તિસ્તૃલોક મધ્યલોક છે. ઉપરના ૯૦૦યોજનથી ઉપરના ભાગને ઉર્ધ્વ (ઉપરનો) લોક કહેવાય છે. અને નીચેના ૯૦૦યોજનથી નીચેના ભાગને અધોલોક કહેવાય છે. વચ્ચેના ૯OO+૯૦૦=૧૮૦૦ યોજનના વિસ્તારને તિર્થાલોક = મધ્યલોક કહેવાય છે.
નરકના જીવો તો નીચેના અપોલોકમાં આવેલા છે. મનુષ્યો અને પંચે. તિર્યંચો મધ્યલોકમાં આવેલા છે. પણ દેવો માત્ર ઉર્ધ્વલોકમાં જ નથી આવેલા. તેઓ તો ત્રણે લોકમાં જુદા જુદા સ્થાને આવેલા છે.
ચાર પ્રકારના દેવોમાં ભવનપતિ દેવો અધોલોકમાં છે, વ્યંતર અને જ્યોતિષુદેવો મધ્યલોકમાં છે. જયારે વૈમાનિક દેવો ઉર્ધ્વલોકમાં રહે છે.
((૧) ભવનપતિ દેવો પહેલી નરકના જીવોને રહેવાના સ્થાનને રત્નપ્રભા પૃથ્વી કહેવાય છે. તેની સપાટી ઉપર આપણે બધા વસીએ છીએ.
તે રત્નપ્રભા પૃથ્વી ૧,૮૦,૦૦૦યોજન જાડી છે. તેના ઉપર નીચેના એકેક હજાર યોજન છોડીને વચ્ચેના ૧,૭૮,૦૦૦યોજનમાં તેટલી ઊંચાઈવાળા, ૨પમાળના બિલ્ડિંગની કલ્પના કરો.
(જુઓ ચિત્ર-પાના નં.૯૫) તે બિલ્ડિંગના ૧,૩,૫,૭,૯,૧૧,૧૩,૧૫,૧૭,૧૯,૨૧,૨૩ અને ૨૫ (એકી સંખ્યાના) નંબરના માળમાં પહેલી નરકના જીવો રહે છે. ત્યાં તેઓ ઉત્પન્ન થાય છે. અને પોતે કરેલા પાપોને ભોગવતાં દુઃખમય જીવન પસાર કરે છે.
વચ્ચેના જે ર-૪-૬ ... ૨૪ નંબરના માળ છે, તેમાં ૨ અને ૨૪ નંબરના માળનો ભાગ ખાલી છે. અર્થાત્ ત્યાં દેવ કે નારક નથી. વચ્ચેના ૪-૬-૮-૧૦-૧૨૧૪-૧૬-૧૮-૨૦ અને ૨૨ નંબરના માળની જગ્યાએ આ ભવનપતિ દેવોના નિવાસસ્થાનો છે.
આ ભવનપતિ દેવો દસ પ્રકારના છે. જેઓ ઉપર જણાવેલા વિભાગોમાં કમશઃ રહે છે. તેઓ ૧. અસુરકુમાર ૨. નાગકુમાર ૩. સુવર્ણકુમાર ૪. વિદ્યુત કુમાર ૫. અગ્નિકુમાર ૬. ઉદધિકુમાર ૭, દ્વીપકુમાર ૮. દિફ કુમાર ૯. વાયુકુમાર અને ૧૦. મેઘકુમાર, એવા નામથી પ્રસિદ્ધ છે.
દસે દસ પ્રકારના ભવનપતિ દેવોના કુલ સાત કરોડ બોત્તેરલાખ ભવનો આવેલાં છે. તે દરેક ભવનમાં શાશ્વતા જિનેશ્વર ભગવંતોનું એકેક જિનાલય આવેલું છે તે સાત કરોડ બોતેર લાખ જિનાલયોમાં બિરાજમાન પરમાત્માને આપણે સકલતીર્થ સૂત્ર દ્વારા રોજ સવારે રાઈ પ્રતિક્રમણમાં વંદના કરીએ છીએ.
દરેક ભવનપતિ નિકાયમાં ઉત્તર અને દક્ષિણ દિશાને આશ્રયીને બે બે વિભાગ છે. તે દરેકમાં એકેક ઈન્દ્ર છે. તેથી ૧૦ ભવનપતિમાં કુલ ૨૦ વિભાગ થતાં, ભવનપતિદેવોના ૨૦ ઈન્દ્રો છે.
| SR No. | 008960 |
| Book Title | Tarak Tattvagyan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 186 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 2 MB |