________________
કરવાનો અવસર આવે ત્યાં તે તતડવા લાગે. તેથી દુર્ગતિના મોતથી બચી જવાય.
પણ તેથી ઊલ્ટે જો પાપ કરતી વખતે તેમાં મસ્ત બનાય, રાચીમારીને તે પાપ કરાય તો તે પાપ વધુ મજબૂત બની જાય. તે એવું ઉગ્ર બને કે કદાચ તરત જ પોતાનો ભયાનક પરચો બતાવી દે.
કોઈપણ સંસારી જીવની ઈચ્છા આ ભવમાં નથી દુઃખને મેળવવાની કે પરભવમાં દુર્ગતિમાં જવાની! છતાં તેની ઉપર ક્યારેક દુઃખોના દાવાનળો ઝીંકાય છે તો ક્યારેક બળાત્કારે ઘસડાઈને પણ તેને દુર્ગતિમાં ચાલ્યા જવું પડે છે તેનું કારણ તેનાં પાપકર્મોનો ઉદય છે.
(અઢાર પાપસ્થાનકો.) આ પાપકર્મો અઢાર પ્રકારે બંધાઈ શકે છે. તે અઢાર પ્રકારો અઢાર પાપસ્થાનકો તરીકે પ્રચલિત છે. તેમાંના કોઈપણ સ્થાનનો સહારો આત્મા લે એટલે તરત પાપકમાં તેને બંધાય. માટે આ અઢારે પાપસ્થાનકોમાંથી કોઈપણ પાપસ્થાનનું સેવન ન થઈ જાય તેની પળે પળે કાળજી લેવી જોઈએ.
((૧) હિંસા : હિંસા કરતી વખતે જે નિર્દયતા, ક્રૂરતા, કઠોરતા આત્મામાં પેદા થાય છે, તે ઢગલાબંધ પાપકર્મો બંધાવી દે છે. એના ઉદયે જીવ ઉપર ઢગલાબંધ દુ:ખો ન આવે તો થાય શું ?
આપણે આપણા આત્મામાં કોમળ પરિણામ પેદા કરવાના છે. કોઈનાય પ્રત્યે કઠોરવા ન જાગે તે માટે આજથી જ-સૌ પ્રથમ ઘરના સભ્યોથીજાગ્રતિ રાખવાનું શરૂ કરવા જેવું છે.
(૨) અસુય : જૂઠું બોલાય નહિ. હિત, મિત અને પ્રિય વચન બોલવું જોઈએ. સામાન્યતઃ કોઈ પ્રત્યેના દ્વેષ કે રાગ વિના જૂઠ બોલી શકાતું નથી. રાગ અને દ્વેષ તો સર્વદુ:ખોનું મૂળ છે. આપણાથી બોલાતા જૂઠના કારણે અનેક વ્યક્તિઓને પરેશાની અનુભવવી પડે છે. તેથી જૂઠ કદી પણ બોલવું નહિ.
(૩) ચોરી ચોરીને તો સમાજે પણ પાપ તરીકે સ્વીકારી છે. માલિકની રજા વિના કોઈપણ વસ્તુ લેવી તે ચોરી ગણાય.
ચોરી ન કરવાનું મહાવ્રત સ્વીકાર્યું હોવાથી, સાધુ ભગવંતો રસ્તામાંથી તણખલું લેવું હોય તો ય (તેના માલિકની રજા લેવા) “અણજાણહ જસુગ્રહો” બોલ્યા વિના લેતાં નથી.
શાસ્ત્રોમાં તો ચાર પ્રકારની ચોરી જણાવેલ છે, (અ) સ્વામીની જ જ છે જ જે જે જે ૧૫૪
જ છે જે
