________________
સૂત્રોના રહસ્યો
બિલ્લર નમો : નમસ્કાર કરું છું. અરિહંતાણ : અરિહંત ભગવંતોને. સિદ્ધાણં : સિદ્ધ ભગવતોને આયરિયાણં : આચાર્ય ભગવંતોને ઉવજઝાયાણં ઉપાધ્યાય ભગવંતોને લોએ : લોકમાં રહેલાં સવ્વ : બધા
સાહૂણં : સાધુ ભગવંતોને એસો : આ
પંચ : પાંચ નમુક્કાર : નમસ્કાર
સવ્વ : બધા પાવ : પાપને
પણાસણો : સંપૂર્ણ નાશ કરનાર મંગલાણં : મંગલોમાં
ચ : અને વળી સલ્વેસિં : મંગલોમાં
પઢમં : પ્રથમ હવઈ : છે
મંગલ : મંગળ ICAીત્રાર્થ | (સર્વ ક્ષેત્રના અને સર્વકાળના) સર્વ અરિહંત ભગવંતોને હું નમસ્કાર કરું છું. (સર્વ ક્ષેત્રના અને સર્વકાળના સર્વ સિદ્ધભગવંતોને નમસ્કાર કરું છું (સર્વક્ષેત્રના અને સર્વકાળના) સર્વ આચાર્ય ભગવંતોને હું નમસ્કાર કરું છું. (સર્વક્ષેત્રના અને સર્વકાળના) સર્વ ઉપાધ્યાય ભગવંતોને હું નમસ્કાર કરું છું. લોકમાં રહેલાં (સર્વ કાળના) સર્વ સાધુભગવંતોને હું નમસ્કાર કરું છું
આ પાંચ (પરમેષ્ઠિભગવંતોને કરેલો)નમસ્કાર સર્વ પાપોને નાશ કરનારો છે. વળી સર્વમંગલોમાં પહેલું મંગલ છે.
બeઈવિંશવિચારણા પ્ર. આ સૂત્રનું નામ પંચપરમેષ્ઠિનમસ્કારસૂત્ર શા માટે છે ? જ. આ સૂત્રમાં પાંચ પરમેષ્ઠિભગવંતોને નમસ્કાર કરવામાં આવ્યો છે. માટે તેનું નામ
પંચપરમેષ્ઠિનમસ્કારસૂત્ર છે. પ્ર. પાંચ પરમેષ્ઠિમાં કોણ કોણ આવે ? જ. પાંચ પરમેષ્ઠિઓમાં અરિહંત, સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને સાધુભગવંતનો
સમાવેશ થાય પ્ર. નમસ્કાર એટલે શું? જ. નમસ્કાર એટલે નમન કરવું. મસ્તક ઝુકાવવું, પ્રણામ કરવા, બે હાથ જોડીને વંદન
કરવું વગેરે. આ ક્રિયાત્મક (દ્રવ્ય) નમસ્કાર કહેવાય. તે કરતી વખતે હૃદયમાં ભારોભાર બહુમાન જોઈએ. આંતરિક પ્રીતિ જોઈએ. મનનો લગાવ જૉઈએ. તેવા ઉછળતા ઉલ્લાસ-ઉમંગ ભક્તિ-બહુમાનભાવ પૂર્વક કરાતી નમનની ક્રિયાને સાચો(ભાવ) નમસ્કાર કહેવાય.
