________________
સૂત્રોના રહસ્યો * (૧) જૈન શાસ્ત્રોમાં જણાવેલું નામ : પંચ પરમેષ્ઠિનમસ્કાર સૂત્ર (૨) લોકોમાં પ્રચલિત નામ: નવકારમંત્ર (૩)બીજું નામ : પંચમહામંગલશ્રુતસ્કંધ
(૪) વિષય : વિશ્વમાં સર્વશ્રેષ્ઠ એવા પાંચ પરમેષ્ઠિભગવંતોને ભાવભય હૃદયે કરાતો નમસ્કાર.
* (૫) સૂત્રનો સારાંશ : મોક્ષ મેળવવા ધર્મની આરાધના કરવાની સાથે સંસાર પ્રત્યેનો કારમો રાગ પણ દૂર કરવો જરૂરી છે. નમસ્કારથી સંસારનો રાગ છૂટે. સંસારનો રાગ છૂટે તો જ સંસાર તુટે અને મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય.
(૬) ઉચ્ચાર વગેરે અંગે સૂચનો :
* જયારે જોડિયા અક્ષરો બોલવાના હોય ત્યારે જોડિયા અક્ષર ઉપર ભાર ન આપતાં. એની પૂર્વના અક્ષર ઉપર ભાર આપવો. “સિદ્ધાણં'માં દ્વા” ઉપર ભાર ન આપતાં સિ' ઉપર ભાર આપવો. ‘સવૅમાં ‘ધ્વ' ઉપર ભાર ન આપતાં “સ” ઉપર ભાર આપવો.
* “o” મીંડા બોલવાનો ઉપયોગ રાખવો. જ્યારે મીંડું બોલાય ત્યારે બે હોઠ ભેગા થવા જોઈએ. “અરિહંતાણં બોલતાં છેલ્લે બે હોઠ ભેગા થયા કે નહિ? તે ચેક કરી લો.
* ‘સાહુણ' માં “હુમાં ઊ દીર્થ છે. તેથી તેનો ઉચ્ચાર ‘’ એમ લંબાવીને કરવો. સાણં' નહિ પણ “સાહૂણં.”
* નવકારમંત્રમાં પદો નવ છે પણ સંપદા આઠ છે. દરેક લીટીને પદ કહેવાય, જ્યારે અર્થની યોગ્ય રચનાને કારણે જ્યાં અટકવાનું હોય ત્યાં સંપદા પૂરી થાય. નવકારમાં પહેલાં સાત પદની સાત સંપદા છે, પણ આઠમા અને નવમાપદની- અર્થની રચના એક જ હોવાથી- આઠમા નંબરની એક જ સંપદા છે. તેથી છેલ્લા બે પદો જુદા જુદા ન બોલતાં, બંને પદો સાથે જ બોલવા જોઈએ.
[ a[ી સૂa
| નમો અરિહંતાણ,
નમો સિદ્ધાણ * નમો આયરિયાણં - નમો ઉવજઝયાણ નમો લોએ સવ્વસાહૂર્ણ
એસો પંચ નમુક્કારો સવ પાવપ્પણાસણો મંગલાણં ચ સવ્વસિં પઢમં હવઈ મંગલ ll૧//.
