________________
સૂત્રોના રહસ્યો
૧૦૫ વળી આ સામાયિકધર્મની આરાધના વારંવાર કરવી જોઈએ. જેટલી વાર સામાયિક કરીએ તેટલીવાર પાપકર્મો નાશ પામે છે. વળી સામાયિક કરતી વખતે શ્રાવક સાધુ જેવો ગણાય છે. તેવા કારણોસર સામાયિકે વારંવાર કરવું જોઈએ તેવું આ સૂત્રમાં જણાવ્યું છે.
વિધિપૂર્વક સામાયિક લીધા બાદ, જે મર્યાદિત કાળ (૪૮ મિનિટ) માટે આ સામાયિકભાવનો નિયમ કર્યો છે, તેટલો કાળ પૂર્ણ થયા બાદ તે સામાયિક પારવા માટે આ સૂત્રનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જેમાં થયેલી અવિધિ અને સેવાઈ ગયેલા દોષોની ક્ષમા માંગીને, ફરી ફરી સામાયિક કરવાની પ્રેરણા કરવામાં આવી છે.
(૧) જૈનશાસ્ત્રોમાં જણાવેલું નામ : સામાયિક પારણ સૂત્ર (૨) લોકોમાં પ્રચલિત નામ : સામાઇય વય જુત્તો સૂત્ર
(૩) વિષય : સામાયિકમાં થયેલી અવિધિ અને લાગેલા દોષોની ક્ષમાપના માંગવા પૂર્વક વારંવાર સામાયિક કરવાની પ્રેરણા
* (૪) સૂત્રનો સારાંશ : બને ત્યાં સુધી અવિધિ કરવી જ નહિ. છતાં પણ અજ્ઞાનતાદિ દોષના કારણે અવિધિનું સેવન થઈ જાય તો થઈ ગયેલી તે અવિધિની ક્ષમા માંગી લેવી જોઈએ. તેમ કરવાથી અવિધિનો દોષ દૂર થઈ જાય છે.
જાણી જોઈને તો અવિધિ ન જ કરવી જોઈએ. દરેક ક્રિયા વિધિપૂર્વક કરવી જોઈએ. પણ કદાચ અવિધિથી થઈ જાય તો “અવિધિથી કરવા કરતાં ન કરવું સારું” તેમ તો ન જ કહેવાય. આરાધના કરવાની ચાલુ રાખવી. અને તેમાં સેવાઈ જતી અવિધિઓને સતત દૂર કરતા રહેવું. થઈ ગયેલી અવિધિઓની ક્ષમાના માંગતા રહેવું.
શ્રાવક એટલે સાધુપણાનો સાચો ઉમેદવાર, તે સાધુ બનવા તલપતો હોય. પરન્તુ કર્મની વિલક્ષણતા કે તેવા કોઈ કારણોસર તે સાધુ બની શકતો ન હોય તોય સાધુ બનવાની ઇચ્છા તો તેના રોમરોમમાં સતત ઊછળતી જ હોય.
પોતાની આ ઇચ્છાને આંશિક ફળીભૂત કરવા શું કરવું ? સાધુ તે ૨૪ કલાક સતત સામાયિકભાવમાં રહે છે. પણ પોતાની તે શક્તિ નથી, તો તેની અનુમોદના કરવા તથા તે સાધુપણાનો રસસ્વાદ માણવા શ્રાવકે વારંવાર આ સામાયિક ભાવનું સેવન કરવું જોઈએ. તેવું આ સૂત્રમાં જણાવ્યું છે.
* (૫) સૂત્રઃ સામાઈએ વયજુરો, જાવ મણે હોઈ નિયમ સંજુરો છિન્નઈ અસુહ કેમ્પ, સામાઈ જત્તિઓ દ્વારા 10. સામાઈઅમેિ ઉકએ, સમણો ઈવ સાવ હવઈ જષ્ઠા એએણ કારણેણં, બહુ સામાઈયં કુર્જા /ર /