________________
જે પાણીને ખાલી થતાં ૪૮ કલાક લાગવાના હતા, તે પાણી એક મીનીટમાં (ધડો ફૂટી જતાં) ખાલી થઈ ગયું, તેમ જે દળિયાં ભોગવતાં ૧૦ વર્ષ લાગવાના હતા તે દળિયા એક મિનિટમાં ય ભોગવાઈને ખલાસ થઈ શકે.
ઘાસની ગંજીને એક બાજુ આગ લાગતાં ધીમે ધીમે આગ આગળ વધે. બધું ઘાસ બળતાં ઘણો સમય લાગે. પણ બધા ઘાસનો એક જગ્યાએ ઢગલો કરીને ચારે બાજુથી આગ ચંપાય તો થોડીક જ વારમાં શું બધું બળી ન જાય?
૧૦૦ મીટર લાંબી રસ્સીને ખોલી, લાંબી કરીને જમીન ઉપર પાથરીએ. પછી તેનો એક છેડો સળગાવીએ. જો દસ મીટર રસ્સી સળગતાં પા કલાક લાગે તો પૂરેપૂરી ૧૦૦ મીટર રસ્તી સળગતાં રા કલાક લાગશે.
પણ જો આ ૧૦૦ મીટર રસ્સીને ભેગી ગૂંચળા રૂપે કરી દઈને, તેની ઉપર પેટ્રોલ છાંટીને આગ લગાડીએ તો તે તરત જઅઢી મીનીટમાં – બળીને ખાખ થઈ જશે.
જો ૧૦૦ મીટર રસ્સી અઢી મીનીટમાં બળી શકે તો ૧૦૦ વર્ષનું આયુષ્ય અનુભવાય તેટલાં દળીયા અઢી વર્ષમાં કેમ ન ભોગવાય?
ઉપક્રમ લાગતાં ઘણા બધા દળીયા એકી સાથે ઉદયમાં આવીને ભોગવાઈને ખલાસ થઈ જાય છે. તેથી વહેલાં મોત થયું કે અકાળે મોત થયું તેમ આપણે કહીએ છીએ. પણ હકીકતમાં તો પૂરેપૂરું આયુષ્ય કર્મ ભોગવાયું જ છે.
બંધાયેલું આયુષ્ય તો દરેકે ભોગવવું જ પડે તેવું જે કહેવાય છે, તે દ્રવ્ય આયુષ્યની બાબતમાં સમજવું; પણ કાળ આયુષ્યની બાબતમાં નહિ. કારણ કે બંધાતી વખતે જ જો સોપક્રમ અપવર્તનીય આયુષ્ય બંધાયું હોય તો ઉપર જણાવેલ કોઈપણ ઉપક્રમ લાગવાથી કાળ આયુષ્ય પૂર્ણ થયા પહેલાં ય મૃત્યુ આવી શકે છે; પણ તે વખતે યદ્રવ્ય આયુષ્ય તો પૂર્ણ થાય છે જ.
ઉપક્રમ લાગવાથી કાળ આયુષ્ય તુટશે કે નહિ તુટે? તે વાત પૂર્વભવમાં જયારે આયુષ્ય બંધાય ત્યારે જ નક્કી થઈ જાય છે. જો અપવર્તનીય (તુટે તેવું આયુષ્ય બંધાતું હોય તો આયુષ્યકર્મના દળીયા ઢીલા ઢીલા ચોટે. અને જો અનાવર્તનીય (તુટે નહિ તેવું) આયુષ્યકર્મ બંધાતું હોય તો તેના દળીયા મજબૂત રીતે બંધાય. આમ આયુષ્યકર્મ બંધાતી વખતે જ તેનું અપવર્તનીયપણું કે અનપવર્તનીયપણું નક્કી થતું હોય છે.
ઝઝઝણઝ
ણ કારા ૯૦
: કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૨
%