________________
ઉપર આયુષ્યકર્મ કોઈ જ અસર કરી શકતું નથી. મોક્ષમાં પહોંચેલાને જન્મવાનું નથી. મોતને સ્વીકારવાનું નથી. અરે! મોતનું જ કાયમ માટે મોત થઈ જાય છે! આમ, મોક્ષ પહોંચે તેને જન્મવાનું નહિ માટે મરવાનું પણ નહિ એટલે કે જે જન્મ લેવાનું બંધ કરે તેને મોતમાંથી છૂટકારો મળે પણ જે જન્મ લેવાનું બંધ ન કરે તેને મોતમાંથી મુક્તિ પણ ન જ મળે.
તેથી મોત એ બીજું કાંઈ નથી પણ જન્મ લેવાનો જે ગુનો કર્યો તેની સજા છે. જે ગુનો કરે તેને જ તેની સજા મળે. જે ગુનો ન કરે તેને તેની સજા ન મળે. જો આપણને મરવું ન ગમતું હોય, જો મોતનું નામ પડતાં જ આપણે ધ્રૂજી જતાં હોઈએ, મોતની સજા સ્વીકારવા તૈયાર જ ન હોઈએ તો હવે જન્મ લેવાનો ગુનો કરવાનું જ બંધ કરી દેવું જોઈએ. જન્મ જ લેવો નથી ને ! પછી મોત આવે શી રીતે?
જેને જન્મ લેવાનો ગુનો ન કરવો હોય તેણે બીજાને જન્મ આપવામાં નિમિત્ત બનવાનું બંધ કરી દેવું જોઈએ. તેણે સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્યવ્રતનું પાલન કરવું જોઈએ. પરમાત્માના માર્ગેડગ ભરવા જોઈએ. તેમ કરવાથી મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય. જન્મ-મરણની કાયમ માટે નાબૂદી થાય.
પણ જયાં સુધી મોક્ષમાં નથી પહોંચ્યા ત્યાં સુધી તો જન્મ – મરણની ઘટમાળ ચાલ્યા જ કરવાની. આપણી ઈચ્છા પણ જ્યાં જન્મ લેવાની ન હોય ત્યાં પહોંચી જવું પડે. ઈચ્છાવિહોણો જન્મ લઈને પાપમય જીવન પસાર કરવું પડે. છેલ્લે રીબામણમય મોતને વધાવવું પડે. આ તે કાંઈ જીંદગી કહેવાય?
સારી જીંદગી જીવ્યા તો ત્યારે કહેવાઈએ કે જ્યારે મોતને પણ મારી નાંખીએ. મોત આપણી ઉપર કદી ય ત્રાટકી ન શકે તેવી સ્થિતિનું નિર્માણ કરીએ. મોતનું પણ મરણ કરવું તેનું નામ છે નિર્વાણ.તીર્થકર ભગવંતોએ પણ જન્મ લીધાનો ગુનો કર્યો તો તેમનું આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં તેમને ય મરવું પડે, પણ તેમના મરણને નિર્વાણ કહેવાય કારણ કે તેઓ મોતને પણ મારી નાંખીને મરે છે. તેઓ ફરી ક્યારે ય જન્મ - મરણ ન કરવા પડે તેવી વિશિષ્ટ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરીને મરે છે.
આયુષ્ય કર્મ પૂર્ણ થતાં સાધુ - સાધ્વીજી ભગવંતો પણ મૃત્યુ પામે છે, પણ તેને કાળધર્મ કહેવાય છે. તેઓ તો મોતને મારી નાંખવાની સાધના કરી રહ્યા હતા, પણ અધવચ્ચે કાળે પોતાનો ધર્મ બજાવ્યો. પરિણામે તેમનો આત્મા પોતાની અધૂરી સાધના આગળ ધપાવવા અન્યત્ર વિદાય થયો.
જે જન્મ્યો છે, તે પૂર્વભવમાં આ ભવનું આયુષ્યકર્મ બાંધીને આવ્યો છે. જ્યાં સુધી આયુષ્યકર્મ છે, ત્યાં સુધી જીવશે. જેવું આયુષ્યકર્મ પૂર્ણ થશે કે તરત જ મોત પામશે.
'
+--
--
*
ભાગ-૨