Page Text
________________
મળતું નથી. કારણ કે “હું મોટો ભાઈ છું, નાના ભાઈઓને વંદન કેમ કરું?” અભિમાન આડે આવે છે. એક વર્ષ વીતી ગયું.
પરમાત્માના સૂચનથી બહેન સાધ્વીઓ બ્રાહ્મી અને સુંદરીએ આવીને “વીરા મોરા ગજ થકી હેઠા ઊતરો” કહ્યું ત્યારે તેઓ ચમક્યા. હું હાથી ઉપર ક્યાં બેઠો છું કે જેથી સાધ્વીઓ નીચે ઊતરવાનું કહે છે! સાધ્વીઓ ખોટું તો કહે જ નહિ. તો હાથી ક્યાં છે? તરત ખ્યાલ આવ્યો કે બહેનો અભિમાન રૂપી હાથીની વાત કરે છે.
અરરર! ધિક્કાર છે મને ! હું અભિમાન રૂપી હાથી ઉપર મસ્તીથી બેઠો છું ને કેવળજ્ઞાનની ઈચ્છા કરું છું. હું મોટો છું તો શું થઈ ગયું? મારા ભાઈઓ નાના હોવા છતાં ય હકીકતમાં જ્ઞાનાદિ ગુણોથી મોટા છે. લાવ! જલ્દી જઈને તેમને વંદના કરું,
અહંકાર દૂર કરીને જ્યાં પગ ઉપાડ્યો ત્યાં જ જાણે કે ઘણા સમયથી આંટા મારતું કેવળજ્ઞાન તેમને પ્રાપ્ત થઈ ગયું.
કેવળજ્ઞાનને અટકાવવાની તાકાત આ અહંકારમાં હતી. માટે તો અપેક્ષાએ કામ કરતાં ય અહંકારને વધુ ખતરનાક કહેવામાં આવ્યો છે. અહંકાર પતનની પાઈલોટકાર કહેવાય છે.
સાધુને માન (અહંકાર) કષાય હોય તો ય તે સંજવલન પ્રકારનો. તે સિવાયનો અન્ય નહિ. સંજવલન કષાયની સમયમર્યાદા તો ૧૫ દિવસની જણાવી છે. બાહુબલીમુનિ તો માનકષાયના હાથી ઉપર એક વર્ષ સુધી સવાર રહ્યા તો શું તેમનું સાધુપણું ચાલ્યું ગયું? ના... આ કષાયોની સમયમર્યાદા વ્યવહારનયથી કહેવામાં આવી છે, તેમ માનીને સમાધાન કરવું અથવા તો ૧૬ કષાયોના પણ ચાર-ચાર ભેદ ગણીને ૬૪ કષાયો માનવા. પછી વિરોધ નહિ રહે.
અનંતાનુબંધી, અપ્રત્યાખ્યાનીય, પ્રત્યાખ્યાનીય, સંજ્વલન, એ ચાર પ્રકારના ક્રોધ, માન, માયા, લોભ ગણતાં જે ૧૬ કષાયો થયા, તે દરેક પણ તીવ્રતા - મંદતાના આધારે ચાર - ચાર પ્રકારના ગણીએ ત્યારે ૬૪ કષાયો થાય.
હકીકતમાં જે કષાય અનંતાનુબંધી છે, તે અતિશયતીવ્ર હોય તો અનંતાનુબંધીના ઘરનો અનંતાનુબંધી સમજવો. ઓછો તીવ્ર હોય તો અનંતાનુબંધીના ઘરનો અપ્રત્યાખ્યાનીય સમજવો. મંદ હોય તો અનંતાનુબંધીના ઘરનો પ્રત્યાખ્યાનીય સમજવો. વધારે મંદ હોય તો અનંતાનુબંધીના ઘરનો સંજ્વલન સમજવો.
તે જ રીતે અપ્રત્યાખ્યાનીના ઘરના ચાર કષાય સમજવા. પ્રત્યાખ્યાનીના ઘરના ચાર કષાય સમજવા. સંજવલનના ધરના પણ ચાર કષાય સમજવા. આમ ૧૬ કષાય થયા. તે દરેકના ક્રોધ, માન, માયા, લોભ; ગણતાં ૬૪ થાય.
આ અપેક્ષાએ બાહુબલીજીના કષાયને સંજવલનના ઘરનો અનંતાનુબંધી માની 37 38 39 ૬૧ કે કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૨ :
| SR No. | 008957 |
| Book Title | Karmanu Computer Part 2 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 226 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Karma |
| File Size | 5 MB |