________________
આ કર્મના ઉદયે માત્ર બેઠાં બેઠાં જ ઊંધ આવે એમ નહિ, ઊભાં ઊભાં પણ ઊંઘ આવે છે! ઘોડા, બળદ, વગેરે ઘણીવાર ઊભાં ઊભાં ઊંઘતા દેખાય છે ને? તેમાં આ પ્રચલા દર્શનાવરણીય કર્મ કારણ છે.
(૪) પ્રચલા - પ્રચલા દર્શનાવરણીય કર્મ: અમે સાધુઓ જ્યારે સવારે વિહાર કરતા હોઈએ છીએ ત્યારે કેટલીકવાર રસ્તામાં બળદગાડાઓની આખી લાઈન ચાલતી દેખાય છે. જો બરોબર બારીકાઈથી જોઈએ તો ખ્યાલ આવે કે એકની પાછળ બીજું બળદગાડું બરોબર ચાલતું હોવા છતાંય તેને ચલાવનારા બળદિયા તે વખતે ઊંઘતા હોય છે.
જયારે રસ્તાનો વળાંક આવે ત્યારે ચલાવનાર ખેડૂત જરાક દોરડું ખેંચે એટલે બળદો ઝબકીને જાગે. વળી જાય. પાછા ઊંધતા ઊંધતા આગળ વધે! રોજનો તેમનો તે રસ્તે જવાનો અનુભવ હોવાથી નિર્ભયતાપૂર્વક તેઓ ઊંઘમાં ચાલે છે. આમાં નવાઈ પામવા જેવું કાંઈ નથી. પ્રચલા પ્રચલા દર્શનાવરણીય કર્મનો ઉદય થાય તો ચાલતાં ચાલતાં ય ઊંઘ આવે!
માત્ર ગાય બળદ – ઘોડા - પાડા વગેરે પશુઓને જ નહિ, માનવોને પણ આ કર્મના ઉદયે ચાલતાં ચાલતાં ઊંઘ આવે છે.
જયારે શરીરમાં પુષ્કળ થાક હોય, નાછૂટકે ચાલીને જ આગળ વધવાનું હોય, રસ્તો નિર્ભય હોય, આગળ – પાછળ અનેક જણ તે રસ્તે જતાં હોય ત્યારે આ કર્મના ઉદયે ઊંધતા ઊંધતાં ચાલીને પણ ધણી માર્ગ - વિહાર કે છરી પાલિત સંઘ કે પગપાળા પ્રવાસમાં – પસાર કરાય છે !
(૫) થીણદ્ધિ દર્શનાવરણીય કર્મ: દિવસે કે રાત્રે સૂતાં પહેલાં કોઈની સાથે કજિયો - ક્લેશ થયો હોય, કોઈની સાથે દુશ્મનાવટ- વેર બંધાયું હોય, કાંઈક ખાવાની તીવ્ર ઈચ્છા થઈ હોય કે કોઈ પ્રત્યે ગાઢ અનુરાગ પેદા થયો હોય, પણ તે તે ચીજ સાથે તે તે કાર્ય કરવાની ઈચ્છા પેદા થવા છતાં ય તે કોઈ પણ કારણસર પૂર્ણ ન થઈ હોય, અને તેવી અધૂરી ઈચ્છા સાથે ઊંધી ગયેલો તે વ્યક્તિ, અચાનક રાત્રે ઊંઘમાં જ પોતાનું ઈચ્છિત કાર્ય કરીને આવી જાય, તેવું આ કર્મના ઉદયથી બની શકે છે.
આ થિણદ્ધિ દર્શનાવરણીય કર્મનો ઉદય થાય ત્યારે તે વ્યક્તિ જો પ્રથમ સંઘયણ ધરાવનારો હોય તો તેનું બળ પ્રતિવાસુદેવ જેટલું થઈ જાય છે! જો અન્ય સંઘયણવાળો હોય તો તેનું બળ પોતાના સામાન્યબળ કરતાં સાત - આઠગણું થઈ જાય છે.
આવા વધી ગયેલા વિશિષ્ટ બળવાળો તે પોતાની ધારી ઈચ્છાને રાત્રીના સમયે પૂર્ણ કરે છે. તે કાર્ય કરતી વખતે હકીક્તમાં તે ઊંધમાં જ હોય છે. સવારે તેને લાગે છે કાકા છે. ૨૭ : કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-ર સંદ