Page Text
________________
સંસારી જીવો ઉનાળામાં તડકાથી કંટાળીને જ્યારે છાંયડામાં જવા પ્રયત્ન કરે છે, શિયાળામાં ઠંડીથી બચવા સામે ચાલીને તડકામાં જાય છે ત્યારે સાધક આત્માઓ, ગમનાગમન કરવાની શક્તિ હોવા છતાં ય ઉનાળામાં બળબળતા તાપમાં આતાપના લેવા ઊભા રહે છે. સ્વેચ્છાએ તડકો સહન કરે છે. શિયાળામાં ઓછા વસ્ત્રો પહેરીને સામેથી ઠંડી સહે છે. તેમને ત્રસનામકર્મનો ઉદય હોવા છતાં ય, કષ્ટો સહન કરીને કર્મો ખપાવવા ગરમી, ઠંડીથી બચવા અન્યત્ર જવાની ઈચ્છા ન થવાથી તેઓ ગમન કરતા નથી.
કોઈ ચોર, ડાકુ, હત્યારા વગેરેથી ગભરાઈને સામાન્ય માણસ તો બચવા માટે ભાગી જવાનો જ્યારે પ્રયત્ન કરે ત્યારે સાધક પુરુષો - અડગ - નિર્ભય હોવાથી, અરે! કષ્ટોને પણ મોક્ષમાર્ગમાં સહાયક માનતા હોવાથી ત્યાં જ ઊભા રહે છે. તેમના પ્રહારોને સમતાથી સહન કરે છે પણ ત્રસનામકર્મનો ઉદય હોવા છતાં ય અન્યત્ર ગતિ કરવાની ઈચ્છા કરતા નથી.
(૨) સ્થાવર નામકર્મ - સિદ્ધશીલામાં પહોંચેલા આત્માઓ જેમ ત્યાં સ્થિર રહે છે, પણ ગતિ કરતા નથી તેમ આ સંસારમાં રહેલા કેટલાક જીવો પણ સ્થિર રહે છે કિન્તુ ગતિ કરતા નથી. ત્રસનામકર્મના ઉદય વેળા જે જીવો આપણને ક્યારેક સ્થિર રહેલાં જણાય છે, તેમાં તો તેમની ગતિ કરવાની અનિચ્છા કે રોગ, બંધન, અશક્તિ વગેરે કારણો છે, પણ પૃથ્વી-પાણી - અગ્નિ-વાયુ- વનસ્પતિ વગેરે એકેન્દ્રિય જીવો પણ પોતાની ઈચ્છા હોવા છતાં ય કદી પણ ગતિ કરી શકતા નથી, તેમાં શું કારણ?
જીવનો સ્વભાવ તો ગતિ કરવાનો જ છે. ત્રસનામકર્મનો ઉદય તે ગતિનું નિયમન કરે છે. એકેન્દ્રિયાદિ જીવોને ત્રસનામકર્મનો ઉદય નથી માટે તેમની ગતિનું નિયમન ભલે ન થાય, પણ સતત ગતિ તો થયા કરે ને? અમર્યાદિત પણે તે જીવો ગતિ કરતા રહેવા જોઈએ ને? તેના બદલે તેઓ સ્થિર શા માટે જણાય છે? પોતાની ઈચ્છા પ્રમાણે તેઓ ગતિ કેમ કરતા નથી?
ઉપરના પ્રશ્નોનો જવાબ એ છે કે પૃથ્વી વગેરે તમામ એકેન્દ્રિય જીવોને ભલે ત્રસનામકર્મનો ઉદય નથી પણ તેમને સ્થાવર નામકર્મનો તો ઉદય છે જ.
આ સ્થાવર નામકર્મનો ઉદય જે જીવોને હોય તે જીવોને ભુખ - તરસ - ઠંડી – ગરમી વગેરે કોઈ પણ કારણસર એક સ્થાનથી બીજા સ્થાને જવાની ગમે તેટલી ઈચ્છા થાય તો પણ તેઓ ગમનાગમન કરી શકે જ નહિ. આ સ્થાવર નામકર્મ તેમને તેમની ઈચ્છાથી ગમનાગમન કરવા દેતા નથી પણ તે જીવોને એક સ્થાને સ્થિર રાખવાનું કાર્ય કરે છે.
૩૪ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૩ ૪
જ
| SR No. | 008957 |
| Book Title | Karmanu Computer Part 2 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 226 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Karma |
| File Size | 5 MB |