________________
પામીને દેવલોક કે નરકમાં જ જાય પણ મનુષ્ય કે તિર્યંચગતિનો ભવ પામે નહિ. જો પૂર્વે નરકગતિનું આયુષ્ય નિકાચિત બંધાઈ ગયું હોય તો જ નરકગતિમાં જાય. ત્યાં પાપકર્મોનો નાશ કરે. પણ જો નરકગતિનું નિકાચિત આયુષ્ય ન બંધાયું હોય તો તે આત્મા અવશ્ય વૈમાનિક દેવલોકમાં દેવ બને.
દેવ કે નરક ભવનું આયુષ્ય પુર્ણ થતાં તે આત્મા પોતાના મનુષ્ય તરીકેના છેલ્લા ભવમાં પધારે. પૂર્વે બાંધેલા તીર્થંકરનામકર્મના પ્રભાવે તેમની માતા તેઓ ગર્ભમાં આવે ત્યારે ચૌદ મહાસ્વપ્નોને જુએ. તેમનો જન્મ થતાં પ૬ દિક્કુમારિકાઓ તથા ૬૪ ઈન્દ્રો તેમનો જન્મમહોત્સવ કરે.
દીક્ષા સમયના એક વર્ષ પહેલાં નવ લોકાન્તિક દેવો તેમને શાસન સ્થાપવાની તથા દીક્ષા જીવન સ્વીકાર કરવાની વિનંતિ કરવા આવે. તેમની દીક્ષાનો મહોત્સવ કરવા દેવો તથા ઇન્દ્રો આવે.
દીક્ષા લીધા પછી મૌન – કાયોત્સર્ગ - તપશ્ચર્યા વગેરેની સાધના કરીને તથા ઉપસર્ગો – પરિષહો સહન કરીને, ચાર ઘાતીકર્મો ખપાવીને તેઓ કેવળજ્ઞાન પામે.
આકાશમાંથી દેવો નીચે ઉતરે. સમવસરણની રચના કરે. અષ્ટપ્રાતિહાર્યો પરમાત્માની સેવામાં ઉપસ્થિત થાય. એક યોજન પ્રમાણ સમવસરણમાં ચાંદીનો, સોનાનો તથા રત્નોનો ગઢ દેવો તૈયાર કરે.
પ્રભુથી બાર ગણું ઊંચું તથા આખા સમવસરણને ઢાંકી દેતું. (૧) અશોકવૃક્ષ રચે. (૨) ઢીંચણ પ્રમાણ પંચવર્ણી સુગંધી ફુલોનો વરસાદ વરસાવે. (૩) ચારે દિશામાં રત્ન જડિત સુવર્ણના સિંહાસનો રચે. પૂર્વદિશામાં પરમાત્મા બિરાજે.
બધા દેવો ભેગા મળીને પણ પરમાત્માનો એક અંગુઠો પણ બનાવી શકતા નથી, જ્યારે હવે પરમાત્માના પ્રભાવે વ્યંતરદેવ પરમાત્માના ત્રણ પ્રતિબિંબો રચીને બાકીના ત્રણ સિંહાસન ઉપર સ્થાપન કરે. (૪) રત્નજડિત સોનાની દાંડીવાળા બે – બે ચામરો દરેક ભગવાનને વીંઝાવાનું શરૂ થાય. (૫) મસ્તક ઉપર ત્રણ ત્રણ છત્રો ધરાય. (૬) પાછળ ભામંડળ રચે. (૭) પરમાત્મા માલ્કીઁશ વગેરે રાગમાં દેશના આપે ત્યારે વાંસળીઓના સૂર પુરે. (૮) દેશના પૂર્વે દુંદુભી વગાડીને લોકોને દેશના સાંભળવા પધારવાનું આમંત્રણ આપે.
તીર્થંકરનામકર્મના પ્રભાવે આઠ પ્રાતિહાર્યોની સાથે ચાર અતિશયો પણ પેદા થાય. (૧) જ્ઞાનાતિશય : ત્રણે કાળના અને ત્રણે લોકના તમામ પદાર્થોનું પરમાત્માને કેવળજ્ઞાન દ્વારા એકીસાથે અક્રમથી જ્ઞાન થાય.
(૨) વચનાતિશય : પરમાત્માની વાણી સૌ પોતપોતાની ભાષામાં સમજી શકે.
૬૨
કર્મનું કમ્પ્યુટર ભાગ-૩