________________
૧૧૨
શ્રી નવતત્ત્વ પ્રકરણ ॥अथ सप्तमं निर्जरातत्त्वम् ।।
बन्धतत्त्वं च નિર્જરાતત્ત્વના અને બન્ધતત્ત્વના ભેદો बारसविहं तवो णिज्जरा य, बंधो चउविगप्पो अ। पयइ ट्ठिइ-अणुभाग-प्पएसभेएहिं नायव्वो ॥३४॥
સંસ્કૃત અનુવાદ द्वादशविधं तपो निजरा च, बन्धश्चतुर्विकल्पश्च प्रकृतिस्थित्यनुभागप्रदेशभेदैतिव्यः ॥३४॥
શબ્દાર્થ વારવિહં = બાર પ્રકારનો
પથર્ = પ્રકૃતિબન્ધ તવો = તપ
ફિડ = સ્થિતિબન્ધ fણાઈ = નિર્જરાતત્ત્વ છે
મધુમા = અનુભાગ (રસ) બન્ય ય = વળી
પક્ષ = પ્રદેશબબ્ધ વંધો = બન્ધતત્ત્વ
બેટિં= એ (ચાર) ભેદે ચાર પ્રકારે રવાપો = ચાર પ્રકારનો છે
નાયબ્રો = જાણવો અવય સહિત પદચ્છેદ बारस-विहं तवो णिज्जरा य, पयइ टिइ अणुभाग प्पएस भेएहिं बंधो चउ विगप्पो नायव्वो ॥३४॥
ગાથાર્થ બાર પ્રકારનો તપ (સંવર અને) નિર્જરા છે. અને પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, રસ અને પ્રદેશ ભેદે કરીને બંધ ચાર પ્રકારે જાણવો. If૩૪ો.
વિશેષાર્થ આ ગાથામાં વારંવદંતવો MિG,એટલા વાક્ય વડે નિર્જરાતત્ત્વ કહ્યું હોવાથી (ગૃહસ્થને) સંવરધર્મની મુખ્યતા નથી.
સંવરધર્મના અધિકારી તે મુખ્યત્વે પરમપૂજય મુનિ મહાત્માઓ જ હોઈ શકે, તોપણ આ ગ્રન્થમાં વિશેષ સ્પષ્ટતા માટે ગૃહસ્થને પણ ગૌણ સંવર ભાવ દર્શાવ્યો છે.
ગુણસ્થાનકોના ચડતા ક્રમ પ્રમાણે સંવર વધવાથી પ્રકૃતિઓનો કર્મબંધ ઓછો ઓછો થતો જાય છે. છેવટે સંવરની સંપૂર્ણતા થતાં ૧મા ગણસ્થાનકમાં તદન કર્મબંધનનો અભાવ થાય છે, તે ઉપરથી ગુણસ્થાનકવાર સંવર અને આશ્રવ કેટલો હોય તે તારવી શકાય તેમ છે.
