Page Text
________________
ચતુર્થ અધ્યાય
૨. લોકોમાં પરસ્પર વિશ્વાસ ન રહેવા દેવો.
૩. પ્રજાને નિસહાય અને પૌરુષહીન બનાવીને કોઈ કામ માટે લાયક ન રાખવી.
કોઈ દરિદ્ર અને નીચ વૃત્તિયુક્ત વ્યષ્ટિ અથવા સમષ્ટિ રાજ્યની વિરૂદ્ધ ઉઠાવ કરી શકતી નથી તેથી ભ્રષ્ટ રાજ્યોની ખેર ત્યાં સુધી જ રહે છે જ્યાં સુધી લોકોમાં પરસ્પર વિશ્વાસ હોતો નથી. નિઃસહાય અને પૌરુષહીન દશામાં રાજયનો પ્રતિરોધ કરવો અસંભવ હોય છે અને અસંભવ જણાતી વાતમાં કોઈ હાથ નાખવા ઈચ્છતું નથી. આ રીતે લોકો દરિદ્ર, નીચવૃત્તિના, પરસ્પર અવિશ્વાસી, નિઃસહાય અને પૌરુષહીન હોવાથી કોઈના મનમાં રાજ્યનો વિરોધ કરવાનો વિચાર ઉદ્દભવતો નથી. આ વાતો પર ભ્રષ્ટ રાજ્યોની સ્થિતિ નિર્ભર હોય છે તેથી આ ત્રણ બાબતો અર્થાત લોકોને દરિદ્ર અને નીચ વૃત્તિના બનાવવા, લોકોમાં પરસ્પર વિશ્વાસ ન રહેવા દેવો તથા પ્રજાને નિઃસહાય અને પૌરુષહીન બનાવવી તે ભ્રષ્ટ રાજ્યોનો મુખ્ય ઉદેશ્ય હોવો જોઈએ. વિસ્તારપૂર્વક એમ કહેવું જોઈએ કે ઉચ્ચ આકાંક્ષાવાળા લોકોને વશમાં રાખવા, વશમાં ન રહી શકે તેવા તેજસ્વી લોકોને દેશનિકાલ કરવા, લોકને મિલન સમારંભ, સમાજ સમિતિ તથા શિક્ષણ સંબંધી વાતો ન કરવા દેવી, શહેરમાં આવેલા વિદેશીઓની ખૂબ સારસંભાળ રાખવી, એમની પાછળ પડવું, લોકોને ગુલામ જેવા બનાવીને તેમનામાં ઉચ્ચ વિચારો પ્રવેશવા ન દેવા, લોકોના વિચારો અને કાર્યોની જાણકારી મેળવવા ગુપ્તચરોની જાળ ફેલાવવી, જ્યાં જયાં સભાઓ થાય ત્યાં પહેલેથી જ જાસૂસોને મોકલી દેવા, જાસૂસો અને ખબરીઓનો ભય ફેલાવીને લોકોને મોકળાશથી વાતો કરતા બંધ કરાવી દેવા, લોકોની પ્રવૃત્તિઓની તત્કાળ જાણકારી મેળવી લેવી, તેમનામાં લડાઈઝઘડા કરાવવા, મિત્રમિત્ર વચ્ચે, કિસાન અને જમીનદારોની વચ્ચે, સૈનિક અને સરદારની વચ્ચે, ગરીબ અને ધનવાનની વચ્ચે, ફૂટ પડાવવી, પ્રજાને સદા તંગ રાખવી, કરવેરા વધારતા રહેવું, લડાઈઝઘડાઓમાં પ્રવૃત્તિ રાખીને પ્રજાનું ધ્યાન હંમેશાં બીજી તરફ જ રાખવું, સ્ત્રીઓને વૈરાચારી તથા ગુલામોને ખુશ રાખવાનો પ્રયત્ન કરતા રહેવું, જેથી સ્ત્રીઓ પોતાના પુરુષો અને ગુલામો તેમના માલિકોનાં રહસ્યો પ્રગટ કરી દે, મૂર્ખ મુખી અને નીચ ખુશામતખોરોનું સન્માન કરવું, દુષ્ટ નીચ ખુશામતખોરોને સારા સમજવા, ઉદાર સ્વાતંત્ર્યપ્રેમી લોકોની ધૃણા કરવી, તેમની પ્રત્યે નિષ્ફર વ્યવહાર કરવો, સંક્ષેપમાં એ બધા જ ઉપાયો ઉપયોગમાં લેવા જોઈએ કે જે પારસી અને બર્બર રાજ્યો દાસત્વને ચિરસ્થાયી કરવા માટે ઉપયોગમાં લેતાં હતાં.
ભ્રષ્ટ રાજ્યોએ આ ઉપરોક્ત ઉપાયો સિવાય નીચે જણાવેલા ઉપાયો પણ ઉપયોગમાં લેવા જોઈએ. ભ્રષ્ટ રાજયોએ ભદ્ર રાય જેવા દેખાવાનો પ્રયત્ન
| SR No. | 008893 |
| Book Title | Daishika Shastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Badrishah Tuldhariya |
| Publisher | Bharatiya Itihas Sankalan Samiti |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 162 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & History |
| File Size | 9 MB |