Page Text
________________
દેશિક શાસ્ત્ર
૫૫.
સરળતાથી નભી જાય છે, પરંતુ જયારે તે અન્ન રહેતું નથી ત્યારે તેઓ સ્વપક્ષરૂપી આંતરડાંને ચાવી નાખે છે.
૩. નિર્વાચન પદ્ધતિના રાજ્યમાં મોટેભાગે સંપત્તિની પીપૂડી જ વાગતી હોય છે. તેમાં નિધનોનું ચૂંટાઈ આવવું ઘણું મુશ્કેલ હોય છે, પછી ભલે તેઓ ઘણા સુયોગ્ય હોય. આવાં રાજ્યો પ્રજાસત્તાકનો અંચળો પહેરેલાં પ્લટોક્રસી જ હોય છે. તેમાં પ્રજાના નામે ધનવાનોની જ બોલબાલા હોય છે. એરિસ્ટોક્રસી સામે લડતી વખતે તે પ્રજાતંત્ર, પરંતુ લાભ મેળવતી વખતે ધનિકતંત્ર થઈ જાય છે.
પ્રજાપ્રતિનિધિ મંડળનું સર્વોત્તમ ઉદાહરણ ઈંગ્લેન્ડની પાર્લામેન્ટ કહેવાય છે. પરંતુ ત્યાં પણ અકિંચન લોકોની વાત ખૂબ ઓછી જ સાંભળવામાં આવે છે. આ કારણે જ આજે ઈંગ્લેન્ડમાં બોલ્શવિઝમનો ભય ઉભો થયો છે. આ કારણે જ ત્યાં માલિક, શાહુકાર અને મજૂરો એક બીજાને નીચે પાડવાની પ્રવૃત્તિ કરી રહ્યા છે. આ કારણે જ ત્યાં વારંવાર હડતાલો પડે છે જેની દુર્ગધ હવે ભારતમાં પણ ફેલાવા લાગી છે. છેલ્લા મહાયુદ્ધના સમયમાં પાર્લામેન્ટે ગરીબ લોકોને તેમની ઈચ્છાનુસાર રહેવા દીધા નહીં, તેમની પાસે તેમની ઈચ્છા વિરુદ્ધ ઘણાં કામો કરાવ્યાં. સ્ક્રિપ્સનનો નિયમ બનાવીને તેમને બળજબરીથી યુદ્ધમાં મોકલીને કપાવી નાખ્યા. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે પાર્લામેન્ટરી રાજ્ય પણ એરિસ્ટોટલની સ્વતંત્રતાને અભિપ્રેત રાજય થઈ શકતું નથી. ભલે આજના સમયમાં ઈંગ્લેન્ડમાં વિશ્વના અનેક દેશોની સરખામણીમાં વધુ સ્વતંત્રતા હોય તો પણ ઈંગ્લેન્ડની સ્વતંત્રતાનું કારણ તેની પાર્લામેન્ટ નથી. તેનું વાસ્તવિક કારણ છે ભારત વગેરે ઈંગ્લેન્ડના અધિકૃત દેશો, કારણ કે કોઈ જાતિ અથવા વ્યક્તિનું ઐહિક શ્રેય તેના સંસર્ગમાં આવતા લોકોના ગુણદોષોથી થતું હોય છે, નહીં કે માત્ર તેમના પોતાના જ ગુણોથી. આ જ રીતે ઈંગ્લેન્ડની વર્તમાન અવસ્થા પણ ભારત વગેરે દેશોના ગુણદોષોથી બનેલી છે. જો આજે ભારતના વર્તમાન ગુણદોષોમાં પરિવર્તન થઈ જાય તો તરત જ ઈંગ્લેન્ડની અવસ્થા બદલાઈ જશે. પાર્લામેન્ટ તો તેવી જ રહેશે પરંતું જે ગુણોને કારણે આજે ઈંગ્લેન્ડમાં સ્વતંત્રતા બિરાજે છે તે બદલાઈ જ જશે.
આચાર્ય અરસૂની સ્વતંત્રતાનો ભાવ ભલે કંઈ પણ હોય તો પણ યુરોપનાં સ્વતંત્રતારૂપી જુદાં જુદાં અત્તરોની સુગંધ એરિસ્ટોટલના સ્વતંત્રતારૂપી ચંદનની જ છે; પહેલાંના સમયમાં તેનું પ્રથમ તત્ત્વ સ્વતંત્રતા મનાતું હતું. તેમાંથી રોમમાં પ્રથમ અરાજકવાદનો અગ્નિ પ્રજવલિત થયો, જેની જવાળા હવે લગભગ સમસ્ત યુરોપમાં પ્રસરી છે અને ધીરે ધીરે આખા વિશ્વમાં પ્રસરી રહી છે. હવે આજે સ્વતંત્રતાના બીજા તત્ત્વ તરફ યુરોપનું ધ્યાન ગયું છે. આ બીજા તત્ત્વરૂપી ઝંઝાવાતે આજે યુરોપીય
| SR No. | 008893 |
| Book Title | Daishika Shastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Badrishah Tuldhariya |
| Publisher | Bharatiya Itihas Sankalan Samiti |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 162 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & History |
| File Size | 9 MB |