Daishika Shastra

SR No.: 008893
Original Sutra Author: N/A
Author: Badrishah Tuldhariya
Publisher: Bharatiya Itihas Sankalan Samiti
Publication Year: 2006
Total Pages: 162
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & History
File Size: 9 MB

Page 109

દૈશિક શાસ્ર
સમાજવાળા સ્વર્ગ કરતાં દ્વિપરીત સમાજવાળું નર્ક પણ ઘણું અભીષ્ટ હોવું જોઈએ. યુરોપીય સમાજમાં આ ઢોળ ત્યાં સુધી જ ચઢેલો છે જ્યાં સુધી વિશ્વના અન્ય દેશો નિદ્રસ્થ છે. તેઓ જાગૃત થતાં જ યુરોપના સમાજો પોતાનો અસલ રંગ દેખાડવા લાગશે. તેમણે ઘણો ખરો રંગ તો આ મહાયુદ્ધમાં દર્શાવી જ દીધો છે. ભગવાન ભાસ્કરનાં ત્રાંસાં કિરણોથી રંજિત હિમાલયનાં શિખરો દૂરથી જેવાં રમણીય દેખાય છે તેવાં વાસ્તવમાં હોતાં નથી.
--)
ગમે તેમ પણ યુરોપની વર્તમાન સામાજિક અવસ્થા આપણા દેશમાં અભીષ્ટ ગણાતી નથી. તેનું પરિવર્તન કરવા માટે જ વર્તમાન સોશિયાલિઝમનો જન્મ થયો છે. સોશિયાલિઝમ હજુ તો બાલ્યાવસ્થામાં જ છે. આથી કહી શકાય નહીં કે સોશિયાલિસ્ટ લોકો તેમની અભીષ્ટ સિદ્ધિ માટે કેવા ઉપાયો દ્વારા કેટલા કૃતાર્થ થઈ શકશે. તેમના ગુરુ પ્લેટો અને એરિસ્ટોટલના આદર્શરૂપ સમાજની રચના ગ્રીસમાં ન થઈ શકી, પરંતુ તેમનાથી ઘણા સમય પહેલાં ભારતમાં એથી પણ શ્રેષ્ઠ સમાજની રચના થઈ ચૂકી હતી, જે તેમના સમય સુધી ઘણી ભ્રષ્ટ થઈ હતી તેમ છતાં યવનાચાર્યોને આદર્શરૂપ જણાતી હતી, જે આજે નષ્ટપ્રાય થઈ ગઈ છે, પરંતુ પૂર્વસંસ્કારો દ્વારા તેના પ્રાચીન ગૌરવનું અનુમાન થઈ શકે છે.
ન
શું કારણ હતું કે નાનકડા ગ્રીસમાં પ્લેટો અને એરિસ્ટોટલના આદર્શરૂપ સમાજની રચના ન થઈ શકી, પરંતુ વિશાળ ભારતમાં તેનાથી પણ શ્રેષ્ઠ સમાજની રચના થઈ ગઈ ?
તેનું કારણ એ જણાય છે કે યવનાચાર્યોના દૈશિક શાસ્ત્રનો આધાર હત કાયદાઓ ૫૨. કાયદાની રચના દ્વારા તેમણે પોતાની કલ્પનાને કાર્યમાં પરિણત કરવાની ઇચ્છા રાખી, આથી તેમની કલ્પના કલ્પના માત્ર બની રહી, તે ક્યારેય કાર્યમાં પરિણત ન થઈ શકી. પરંતુ આપણા દૈશિકશાસ્ત્રનો આધાર હતો આધિચિત્તિક અને આધિજીવિક શાસ્ત્રો પર. આ શાસ્ત્રો અનુસાર દૈવીસંપદાને સમષ્ટિગત કરીને તેમણે પોતાની કલ્પનાને કાર્યમાં પરિણત કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો. આથી તેમની ઇચ્છા અનાયાસ કાર્યમાં પરિણત થઈ ગઈ.
એ યાદ રહેવું જોઈએ કે આપણાં બધાં શાસ્ત્રોનો એક સર્વસંમત સિદ્ધાંત એ છે કે ધર્મની સંસ્થાપના કાયદા ઘડવાથી, નીતિની મદદથી થતી નથી. તે થાય છે માત્ર તેજ, ત્યાગ અને વિવેકના સંયોગથી. આ જ રીતે દેવતાઓએ વારંવાર ધર્મની સંસ્થાપના કરી અને ભવિષ્યમાં પણ એમ જ થશે.