________________
જયતાક (કુમારપાળ પૂર્વભવમાં) પલ્લીપતિની સગર્ભા પત્નીને પુત્ર સાથે મારનાર ધનદત્ત સાર્થવાહને માલવદેશના રાજાએ દેશનિકાલ કર્યો
આગળ વિગતોનું નિવેદન કરતા રાજાએ “આ ભયંકર બે હત્યા તે કરી, તેથી તે અદૃષ્ટવ્ય મુખવાળો છે અર્થાત તારૂં માટુ જોવા જેવું નથી.' એમ કહી પોતાના દેશમાંથી કાઢી મૂક્યો.
જયતાક નામનો તે સાર્થવાહ પગલે પગલે લોકોની નિંદાને પામતો પશ્ચાત્તાપવાળો થઈ, વૈરાગ્યથી તાપસ થયો. તીવ્ર તપ કરીને મરીને સિદ્ધરાજ જયસિંહ રાજા થયો.”
પૂર્વ ભવમાં કરેલી ગર્ભહત્યાના પાપે અપુત્રીયો થયો. કેમકે કહ્યું છે કે “પશુ, પંખી, મનુષ્યના બાળકોનો જે પાપી આત્મા વિયોગ કરાવે છે, તે પુત્ર વગરનો થાય છે અથવા તેને પુત્ર જન્મે તો મૃત્યુ પામે છે.' (કુમારપાળ પ્રબંધ પૃ.૧૦૮).
ગર્ભની હત્યા કરનાર સાર્થવાહ જો અદૃષ્ટવ્ય મુખવાળો હોય, તો પોતાના ઉદરસ્થ પુત્રની હત્યા કરનાર સ્ત્રીઓ કેવી ? શાસ્ત્રકારો કહે છે આવી સ્ત્રીઓનું મોટું જોવું એ પણ મહાપાપ છે. અપમંગલ છે.
૩૦ જે
कुकृतमिव तत्कृत्यं, श्रुत्वा तत् कुपितः स राट् । विकटभृकुटीकोटिस्पृष्टभालस्तमालपत् ।। त्वं वणिजोऽपि जात्या रे कर्मणाऽसि जनंगमः । निघृणो यत् स्वहस्तेन, स्त्रियं बालं च जघ्निवान् ।। अर्थतत कर्म निर्माति चांडालो पि न कर्हिचित । यत् त्वया निर्मितं रे रे, लोकद्वयविरोधकम् ।। अदृष्टव्यमुखस्तस्माद् दूरीभव मदग्रतः । पाप त्वदर्शनेनाऽपि लिप्येऽ हं पातकैर्हहा ।। इत्थं निर्भय॑ सर्वस्वं तस्याछिद्य च भूपतिः। तं निर्वासितवांस्तीनं पापं हि द्राक फलेग्रहि ।।
તીવ્ર કોટિનું પાપ તાત્કાલિક ળ આપે છે.
તા.ક. જુદા જુદા ચરિત્રોમાં નામમાં થોડા ફેરફાર આવે છે. આગળના ચરિત્રમાં કુમારપાળનું પૂર્વભવમાં નરવીર અને હત્યારા સાર્થવાહનું જયતાક નામ છે. અહીં કુમારપાળનું જયતાક અને હત્યારા સાર્થવાહનું ધનદત્ત નામ છે.
(જયસિંહ કૃત કુમારપાળ ચરિત્ર સર્ગ ૧૦, શ્લોક ૩૧ થી ૩૫.).
દુષ્કૃત જેવા તેના કાર્યને (પલ્લીપતિ જયતાકની સગભાં પત્નીના ઘાતના કાર્યને) સાંભળીને પોતાની વિકટ ભ્રકુટિને જાણે કપાળ સુધી ચઢાવીને ગુસ્સે થયેલા રાજાએ આ પ્રમાણે કહ્યું,
“તું જાતિથી વણિક હોવા છતાં કર્મથી ચંડાળ છે, કેમકે નિર્દય એવા તેં સ્ત્રી અને ગર્ભસ્થ બાળકને હણી નાખ્યા, જે ઉભયલોકવિરુદ્ધ કાર્ય તે કર્યું. આવા કાર્યો ચંડાળ પણ ન કરે.
તારું મુખ પણ જોવાલાયક નથી, તેથી તું મારાથી દૂર થા. હે પાપી, ખરેખર તારા દર્શનથી પણ હું પાપથી લેપાઈ જઈશ.”
આ પ્રમાણે નિર્ભર્જના કરીને તેનું સર્વસ્વ (ધન વગેરે) જપ્ત કરીને તેને દેશનિકાલ કર્યો.
-
૩૨
–
૩૩