________________
બનાવવો પડશે તો બનાવી લઈશ, સગવડો છોડવી પડશે તો છોડી દઈશ પણ, પ્રહાર પદ્ધતિનું સ્થાન ઉપહાર પદ્ધતિને આપ્યા વિના નહીં જ રહું. પત્રવ્યવહારની સમાપ્તિના ટાણે આપ એવું કંઈક સમજાવી દો કે મારી આ ભાવનાને વાસ્તવિકતાના સ્તર પર લાવવામાં હું ક્યારેય ઊણો ન ઊતરું.
દર્શન, જીવનમાં એક વાતનો ખાસ ખ્યાલ રાખજે કે પંજાના બળે ઊભા રહી જવામાં અલ્પ સમય માટે કદાચ સફળતા મળે છે પણ છેવટે તો માણસ થાકે જ છે. બસ, કંજૂસાઈ, કઠોરતા, કર્કશતા, ક્રૂરતા વગેરેના સહારે જીવનમાં અલ્પ સમય માટે કદાચ સફળ બની શકાય છે, બીજાને દબાવી શકાય છે, સંપત્તિ બચાવી શકાય છે, રૂઆબ જમાવી શકાય છે પણ એક સમય જરૂર એવો આવે છે કે જ્યારે આ તમામ પરિબળો તકલાદી હોવાનો માણસને અહેસાસ થઈ જાય છે. પણ , શક્ય છે કે એ સમયે માણસ પાસે એ ગલત અભિગમોથી છૂટવાનો કોઈ રસ્તો જ ન હોય. તું નસીબદાર છે કે જીવનના શક્તિકાળમાં તને આ પરિબળોની ખતરનાકતાનો વ્યવસ્થિત ખ્યાલ આવી ગયો છે.
જે બરડ હોય છે એ ટકતું નથી અને જે સડેલું હોય છે એ ઊગતું નથી એની તને ખૂબ સમયસર સમજ પ્રાપ્ત થઈ ગઈ છે. હવે એટલી જ અપેક્ષા રહે છે તારી પાસે કે તારી આ સમજ, માત્ર સમજરૂપે જ ન રહેતાં આચરણરૂપે બની જાય. તારી આ જાણકારી, માત્ર જાણકારીરૂપે જ ન રહેતાં સક્રિયરૂપે જીવનમાં ગોઠવાઈ જાય. તું મુક્તિ ઇચ્છે છે ને ? પ્રસન્નતા ઝંખે છે ને? તો આ ગણિત આંખ સામે રાખજે કે પ્રસન્નતા અને મુક્તિનો સ્વામી એ જ બની શકે છે કે જે જાણવા અને જીવવા વચ્ચેનું અંતર ઘટાડી દે છે.
મેળવતા રહેવું.’ પણ આપે ‘તમામ પ્રયત્ન દોષોથી બચતા રહેવું અને ગુણોના ઉધાડ માટે પ્રયત્નશીલ બન્યા રહેવું ની વાત કરીને, જીવનની એક નવી જ દિશા તરફ આંગળી ચીંધણું કરીને મારી દૃષ્ટિ ખોલી નાખી છે. પ્રથમવાર જ જીવનમાં એવું લાગી રહ્યું છે કે હું નિર્બળતામાંથી બહાર નીકળીને નિર્મળતા તરફ જઈ રહ્યો છું. આશિષ ઝંખું છું આપના કે નિર્મળતા તરફના મારા આ પ્રયાણમાં આવનારા તમામ વિદ્ગોને ઓળંગી જવાનું મારામાં સામર્થ્ય પ્રગટેલું જ રહે.
દર્શન, મને ય આજે ભરપૂર આનંદ છે. બુદ્ધિની રુક્ષતા લઈને મને મળવા આવેલો તું આજે લાગણીની ભીનાશ લઈને જ્યારે પાછો જઈ રહ્યો છે ત્યારે તને અંતરનાય અંતરથી અભિનંદન આપું છું. આશિષ પાઠવું છું તને કે નિર્મળ બનવાના તારા આ સંકલ્પમાં ન તો પ્રતિકૂળતાઓની વણઝાર તને ડગાવી શકે કે ન તો અનુકૂળતાઓની વણઝાર તને ચલિત કરી શકે. સંપત્તિની રેલમછેલ ન તો તને લોભી બનાવી શકે કે ન તો પ્રશંસાની હારમાળા તને અભિમાની બનાવી શકે. | ભઈલા ! એક વાત તું સદાય નજર સામે રાખજે કે શરમનું કારણ બને એવી તમામ જીતને જિંદગીમાં તું ટાળતો જ રહેજે. કરુણા માટે તારા હૃદયને ભલે તું કોમળ બનાવેલું રાખે પણ સમતા માટે તો તારા હૃદયને તું મજબૂત જ બનાવેલું રાખજે. તારા નિમિત્તે દુ:ખી થતા જીવોની સંખ્યા પર તું સદાય કાપ મૂકતો રહેજે અને તારા નિમિત્તે સુખી થતા જીવોની સંખ્યામાં તું સદાય ધરખમ વધારો કરતો રહેજે.
ઊંડા કૂવાને જેમ પાતાળ કૂવાનો સ્પર્શ હોય છે તેમ તારા હૃદયને સદાય પરમાત્માની કરુણાના સ્પર્શવાળું બનાવેલું રાખજે. અને છેલ્લે, પત્રવ્યવહારના આ માધ્યમે સમ્યફ સમજણનો સ્વામી બનીને તારા જીવનમાં તું જે પણ સત્કાર્યો કરતો રહે, સદ્ગુણોનો ઉધાડ કરતો રહે, જે પણ જીવોની આંતરડી ઠારતો રહે, જે પણ જીવોને અભયદાન આપતો રહે, એ તમામ સત્કાર્યના ફળસ્વરૂપે જીવનમાં તું જે પણ શુદ્ધિ પામતો રહે અને પુણ્યોપાર્જન કરતો રહે એમાં મારો ય ભાગ રાખજે. રાખીશ ને?
મહારાજ સાહેબ,
આપનો આભાર માનવા મારી પાસે કોઈ શબ્દો નથી. જિંદગીનાં આટલાં વરસોમાં એક જ વાત સાંભળવા મને મળેલી કે ‘તમામ પ્રયત્ન દુઃખને હડસેલતા રહેવું અને સુખને
GO