________________
કક્ષા ઉત્તમતાના ઘરની બની રહેવામાં તને કોઈ જ તકલીફ પડવાની નથી અને આ બાબતમાં જો તું ગાફેલ કે બેદરકાર બન્યો રહ્યો તો તારી કક્ષા અધમતાના ઘરની બન્યા વિના નથી રહેવાની. અલબત્ત, તારા માટે આવી શંકા કરવી ખોટી જ છે પણ વ્યવહારમાં કહેવાય છે ને કે જેના પર પ્રેમ વધુ હોય છે એના માટે શંકા ય વધુ થાય છે ! સમજી ગયો ને, હું શું કહેવા માગું છું એ ?
મહારાજ સાહેબ,
આંખ મારી અત્યારે અશ્રુસભર છે. અતિ દુર્લભ અને અતિ ઉત્તમ એવા સંયમજીવનના સ્વીકાર માટે આપના તરફથી મળેલ પ્રેમાળ નિમંત્રણ નથી સ્વીકારી શકતો એ બદલ ! આપ મને ક્ષમા કરશો. - શ્રદ્ધાની મંદતા, સત્ત્વની કચાશ અને સમર્પણમાં બાંધછોડ, આ ત્રણ દોષોથી ઘેરાયેલો છું હું. શું સર્વપાપનાશક સંયમજીવનના માર્ગે ચાલ્યો આવું? પણ તોય એટલું તો ચોક્કસ કહીશ કે આજે મારા મનમાં એ જીવન પ્રત્યેના આકર્ષણનું બીજ તો અવશ્ય પડી ગયું છે. પ્રાથું પરમાત્માને કે આ જીવન સમાપ્ત થઈ જાય એ પહેલાં પાપોને સમાપ્ત કરી દેતું સંયમજીવન મને સાંપડી જાય. અને જ્યાં સુધી એ જીવન ન સાંપડે ત્યાં સુધી ‘છોડવાની” અર્થાતુ દાનની ઇચ્છાવાળા જીવનનો હું સ્વામી બન્યો રહું. આપના આશીર્વાદની મને ઝંખના છે.
દર્શન, આશીર્વાદ તો છે જ મારા પણ સાથોસાથ તને શુભેચ્છા પાઠવું છું કે તારા આ સંકલ્પને વિનોની વણઝાર પણ મોળો ન પાડી શકે. બાકી એક વાત તારા ધ્યાન પર ખાસ લાવવા માગું છું કે તારી પાસે જે પણ છે, એનાથી તું જે કરે છે એનાથી તારી પોતાની કક્ષા નક્કી થાય છે એ સત્ય તું સતત નજર સામે રાખજે.
પ00 રૂપિયા હાથમાં આવતાં જ ક્લબ તરફ કદમ માંડનારની કક્ષા જુગારીની છે, હૉટલ તરફ કદમ માંડનારની કક્ષા ખાઉધરાની છે, બજાર તરફ કદમ માંડનારની કક્ષા વેપારીની છે. પાંજરાપોળ તરફ કદમ માંડનારની કક્ષા દયાળુની છે તો મંદિર તરફ કદમ માંડનારની કક્ષા ભક્તની છે. કક્ષા માટે નિર્ણાયક પરિબળ પ્રાપ્તિ નથી પણ પાત્રતા છે. જો માણસ સુપાત્ર છે તો એની કક્ષા ઉત્તમ રહેવાની. જો માણસ અપાત્ર છે તો એની કક્ષા મધ્યમ રહેવાની. પણ જો માણસ કુપાત્ર છે તો એની કક્ષા અંધમ રહેવાની.
હું તારી કલા ઉત્તમ રહે એ જોવા ઝંખું છું. અને એ માટે તારે એટલી જ સાવધગીરી રાખવાની છે કે જે ખુદ ઉત્તમ ન હોય એવા સ્થાનથી, સાહિત્યથી કે સાથીથી તારી જાતને તું લાખો યોજન દૂર રાખવામાં સફળ બન્યોરહે. આ બાબતમાં જો તું ફાવી ગયો તો તારી
મહારાજ સાહેબ,
આપના બહુમૂલ્ય સૂચનને અને ગંભીર ચેતવણીને સાચે જ મન પર ગંભીરતાથી લીધા છે. આપને એટલું વચન તો ચોક્કસ આપીશ કે જિંદગીમાં ક્યારેય આપને મારા માટે એવા સમાચાર સાંભળવા નહીં મળે કે અધમના સંગે દર્શન અધમતાના માર્ગે આગળ ધપી રહ્યો છે. ફૂલદાનીમાં મૂકવા માટે મારી પાસે ફૂલ નહીં હોય તો હું ફૂલદાની ખાલી રાખીશ પણ એમાં કચરો ભરીને ફૂલદાનીના ગૌરવને ખંડિત તો હરગિજ નહીં કરું.
જીવનને ઉત્તમ બનાવવાના પ્રયત્નોમાં કદાચ હું ધાર્યો સફળ નહીં પણ બનું તો ય જીવનને અધમતાના માર્ગે ધકેલી દેવાનું હિચકારું કૃત્ય તો હું હરગિજ નહીં કરું. સંત બનવાનું સ્વપ્ન જીવનમાં સાર્થક નહીં પણ કરી શકું તો ય દુર્જનતાનો શિકાર તો હું હરગિજ નહીં બનું. ત્યાગના માર્ગે કદમ નહીં પણ માંડી શકું તોય લૂંટના ગલત રસ્તે તો હું હરગિજ નહીં જાઉં. હું ધારું છું કે મારી આ બાંહેધરી આપને યત્કિંચિત્ તો પ્રસન્નતા અર્પશે જ.
દર્શન, યત્કિંચિત નહીં પણ ભરપૂર પ્રસન્નતા મેં તારી બાંહેધરી વાંચી અનુભવી છે. કારણ કે સંસારમાં અત્યારે સતત્ત્વો જે રીતે તૂટી રહ્યા છે, ઉપેક્ષણીય બની રહ્યા છે, મશ્કરીનું કારણ બની રહ્યા છે એ જોતાં માણસને સારા બનવાનું તો મુશ્કેલ બનતું જ જાય છે પણ ખરાબ બનતા અટકવાનું ય મુશ્કેલ બનતું જાય છે. અને મને બરાબર ખ્યાલ છે કે