________________
આપ્તવાણી-૩
૧૧૧
૧૧૨
આપ્તવાણીનું
દાદાશ્રી : ના, એના ખાલી સ્પર્શથી જ બધું ચાલે છે. સંજોગોના દબાણથી એક ‘બીલિફ ઊભી થઇ જાય છે કે “હું કરું છું. તે વિભાવિક ભાવમાં હોવા છતાં આત્મા ‘પોતે' સ્વાભાવિક ભાવમાં જ હોય છે.
પ્રશ્નકર્તા : મૃતદેહમાં તો બધાં જ તત્ત્વો રહે છે ને ?
દાદાશ્રી : ના. ખાલી પુદ્ગલ અને આકાશ બે જ તત્ત્વો રહે છે. બીજાં ઊડી જાય છે. પછી બધાં જ તત્ત્વો છૂટાં પડી જાય છે ને સહુ સહુનાં મૂળ તત્ત્વોમાં જતાં રહે છે.
પ્રશ્નકર્તા : પણ તેમાં ય સ્પેસ રોકે ને ?
દાદાશ્રી : મૂળ પુદ્ગલ તત્ત્વની પોતાની સ્વાભાવિક સ્પેસ તો હોય જ. પણ આ બીજા પરમાણુઓના સંમેલનથી જે દેહ ઉત્પન્ન થાય છે તે પણ જગા રોકે છે. આત્મા નીકળી ગયા પછી બધા પોતાના મૂળ તત્ત્વમાં આવી જાય છે.
પ્રશ્નકર્તા : માણસે નિશ્ચય કર્યો હોય કે સ્વરૂપમાં રહેવું છે, તે બુદ્ધિગમ્ય છે ? આ મનથી થાય છે ? કે આનાથી અતીત છે ?
દાદાશ્રી : સ્વરૂપમાં રહેવું એ મનથી, બુદ્ધિથી, બધાંથી તદ્દન અતીત છે. પણ સ્વરૂપનું ભાન હોવું જોઇએ. મન ‘કમ્પલિટ ફિઝિકલ’
સવાર થઇ’ કહે છે એ ય અહંકાર જ છે
પ્રશ્નકર્તા : એમાં આત્માનો ભાસ ખરો ? દાદાશ્રી : ના, ના. પ્રશ્નકર્તા: રાત્રે ઊંઘી ગયા પછી આત્માની દશા કઈ હોય છે ?
દાદાશ્રી : જે નિરંતર શુદ્ધાત્માના ભાનમાં રહે છે તે તો ઊંઘમાં ય તે જ સ્થિતિમાં રહે છે. અને જે “હું ચંદુલાલ છું' ના ભાનવાળો છે તેને ય ઊંઘમાં ‘હું ચંદુલાલ છું'નું ભાન જતું રહેતું નથી. તેથી તો એ બોલે છે કે મને સરસ ઊંઘ આવી. અલ્યા, તું તો ઊંઘતો હતો તે આ ખબર કોને પડી ? એ અહંકારે જાણ્યું.
પ્રશ્નકર્તા : મનયોગી અને આત્મયોગીમાં શો ફેર છે ?
દાદાશ્રી : બહુ ફેર છે, આકાશ-પાતાળ જેટલું અંતર છે. પણ જે દેહયોગી છે તેના કરતાં મનયોગી ઘણા ઊંચા. મનના યોગથી આત્માના યોગને ના પહોંચાય.
પ્રશ્નકર્તા : અંતર્મુખી અને બહિર્મુખી એ બે વિષે સમજાવો.
દાદાશ્રી : અવિનાશીનો વિચાર આવ્યો કે અંતર્મુખી થાય. જ્યાં સુધી વિનાશી ચીજોની રૂચિ છે, ઇચ્છા છે, વૃત્તિઓ બહાર ભટકે છે, ત્યાં સુધી બહિર્મુખી રહે.
આત્મા- અતાત્માનું ભેદાંકન !
નિદ્રામાં ચેતનની સ્થિતિ !
પ્રશ્નકર્તા: રાત્રે સૂઈ ગયા, સવારે જાગ્યા, તે કોને ખબર પડે છે કે એકી ઊંધે સવાર થઇ ?
દાદાશ્રી : આ બધું મન, બુદ્ધિ, ચિત્ત ને અહંકાર અંતઃકરણના ધર્મ છે બધાં. આત્મા ચૈતન્ય અક્રિય ભાગ છે, જ્ઞાતાદ્રષ્ટા ને અક્રિય છે. એમાં અંતઃકરણ અક્રિય થાય તો સુખમય પરિણામ વર્યા કરે. રાતે ઊંઘી જાય એટલે અક્રિય થઇ ગયો, તેનું સુખ વર્ત. આ ક્રિયા છે ત્યાં સુધી સુખ ઘટે. આ અહંકારે કરીને ઊંઘે છે. ને અહંકારે કરીને જાગે છે. અને ‘એકી ઊંધે
પ્રશ્નકર્તા : આત્મા અને અનાત્મા છૂટા પાડવા હોય તો શું કરવું?
દાદાશ્રી : સોનું અને તાંબું વીંટીમાં ભેગું રહેલું હોય ને એમાંથી સોનું છૂટું પાડવું હોય તો શું કરવું ? ચોકસીને પૂછો તો તે શું કહેશે ? અમને વીંટી આપી જાવ એટલે કામ થઇ જશે. તેમ તમારે અમને એટલું જ કહેવાનું કે અમારો ઉકેલ લાવી આપો. તો કામ થઇ જાય. આત્મા એક સેકંડ પણ અનાત્મા થયો નથી. જ્ઞાનીને કહેવા જેવું છે, તમારે કરવા