________________
આપ્તવાણી-૩
૧૦૩
૧૦૪
આપ્તવાણી-૩
પુદ્ગલના ભાવ કેવા છે ? આવ્યા પછી જતા રહે. અને જતો ના રહે તે આત્મભાવ છે. પુદ્ગલનો ભાવ એટલે પૂરેલો ભાવ છે, તે ગલન થઈ જશે. આ બહુ ઝીણી વાત છે અને છેલ્લી દશાની વાત છે. નિરપેક્ષ વાત છે.
અમે તમને મહાત્માઓને જે આત્મા આપ્યો છે તે નિર્લેપ જ આપ્યો છે. મનના વિચારો આવે છે, જે જે ભાવો આવે છે, તે બધા લેપાયમાન ભાવો છે. તે ‘આપણને હલ લેપી નાખવા જાય. નિર્લેપને પણ લેપવા જાય તેવા છે. પણ એ તારા ભાવ નથી. જે પુરણ થયેલા ભાવો છે તેનું ગલન થાય છે, તેમાં તને શું છે તે ? ચાર વર્ષ પહેલાનો ગુનો હોય અને તે કોર્ટમાં દટાઈ ગયો હોય ને આજે કાગળિયું આવે કે ના આવે ? પહેલાંના પૂરણનું આજે ગલન થાય છે, તેમાં તું શું કામ ડર્યા કરે છે ? આ મન, વચન, કાયાના તમામ લેપાયમાન ભાવોથી ‘હું મુક્ત જ છું મન, વચન, કાયાની તમામ સંગીક્રિયાઓથી “હું” અસંગ જ છું. આ સંગીક્રિયાઓ એ બધી સ્થૂલ ક્રિયાઓ છે, અને આત્મા તો બિલકુલ સૂક્ષ્મ છે. બે કોઈ દહાડો ભેગા કરવા હોય તો ય થાય નહીં. આ તો ભ્રાંતિથી જગત ઊભું થયું છે. આત્મા, એક ક્ષણવારે ય રાગીષી થયો નથી, આ તો ભ્રાંતિથી એવુ લાગે છે. અનાત્મા કોઇ દહાડો થયો નથી ને અનાત્મા, આત્મા કયારેય થયો નથી. ફકત રોંગ બિલીફ જ બેસી ગઇ છે કે “આ હું કરું છું.”
પછી આપણે આપણા સ્વભાવને જાણીએ છીએ અને આ મન, વચન, કાયાની ટેવોને પણ જાણીએ છીએ. મન આવું છે, વાણીની ટેવ આવી છે, સામાને અપ્રિય થઇ પડે એવી છે, ખરાબ ભાષા છે, એવું બધું તમે જાણો કે ના જાણો ? તમે આ ય જાણો ને ‘પેલું’ ય જાણો. કારણ કે તમે સ્વ-પર પ્રકાશક છો. પોતાને, “સ્વ” ને પણ પ્રકાશ કરી શકે અને પરને પણ પ્રકાશ કરી શકે. અજ્ઞાની માણસ, “પર” એકલાને જ પ્રકાશ કરી શકે, સ્વ ને પ્રકાશ ના કરી શકે. એમને એમ થાય ખરું કે મારું મન બહુ ખરાબ છે, પણ પાછા જાય ક્યાં ? ત્યાં ને ત્યાં જ રહેવું પડે. જ્યારે આત્મજ્ઞાનવાળો તો જુદો રહે.
પ્રશ્નકર્તા : ટેવો અને તેનો સ્વભાવ એ ના સમજાયું.
દાદાશ્રી : મન, વચન, કાયાની ટેવ એકલી નથી કહી, જોડે તેનો સ્વભાવ કહ્યો છે ! સ્વભાવ એટલે કોઇ કોઇ ટેવ ખુબ જાડી હોય છે, કોઇ ટેવ છે તે બિલકુલ પાતળી હોય છે, નખના જેટલી જ પાતળી હોય, તે એક કે બે વખત પ્રતિક્રમણ કરે એટલે ખલાસ થઇ જાય. અને જે ટેવ ખૂબ જાડી હોય તેનાં તો પ્રતિક્રમણ ખૂબ કરીએ, છોલ-છોલ કરીએ ત્યારે એ ઘસાઇ જાય !
આત્મા અસંગ જ છે. ખાતી વખતે જુદો છે, પીતી વખતે જુદો છે. આત્મા જુદો હોય તો જ એ જાણી શકે, નહીં તો એ જાણી ના શકે.
મન, વચન, કાયાની ટેવો જે છે એ તો મરે ત્યારે છૂટે એવી છે, પણ એનો જે સ્વભાવ છે, એ ઘસી નાખવો જોઇએ. પાતળા રસથી બંધાયેલી ટેવોનાં તો બે-પાંચ-વખત પ્રતિક્રમણ કરશો તો એ ઊડી જશે, પણ જાડા રસવાળાને તો પાંચસો પાંચસો વખત પ્રતિક્રમણ કરવાં પડે. ને કેટલીક ગાંઠો, લોભની ગાંઠો તો એટલી મોટી હોય કે રોજ બબ્બે ત્રણ ત્રણ કલાક લાભનાં પ્રતિક્રમણ કર કર કરે તો ય છ વર્ષે ય પૂરી ના થાય ! અને કોઇને લોભની ગાંઠ એવી હોય કે એક દહાડામાં કે ત્રણ કલાકમાં ખલાસ કરી નાખે ! એવા જાતજાતના સ્વભાવ રસ હોય છે.
મન, વચન, કાયાની ટેવો અને તેનો સ્વભાવ !.
સંયોગો પર ને પરાધીન !
મન, વચન, કાયાની ટેવો અને તેના સ્વભાવને ‘શદ્ધચેતન” જાણે છે અને પોતાના સ્વ-સ્વભાવને પણ ‘શુદ્ધચેતન' જાણે છે. કારણ કે તે સ્વ-પર પ્રકાશક છે.
આત્માનો મોક્ષગામી સ્વભાવ છે, જ્ઞાતાદ્રષ્ટા છે. ને સ્વરૂપજ્ઞાન
સ્કૂલ સંયોગો, સૂક્ષ્મ સંયોગો, વાણીના સંયોગો પર છે અને પરાધીન છે અને શુદ્ધચેતન તેનું જ્ઞાતાદ્રષ્ટા માત્ર છે.